Όλα τριγύρω αλλάζουν. Μα το αρχαίο θέατρο όχι…

Διανύοντας τις ημέρες του κορονοϊού στη Λάρισα όλα μας φαίνεται ότι αλλάζουν. Ο φόβος για την επόμενη ημέρα δείχνει να έχει επηρεάσει την άποψή των περισσότερων για όσα μας τριγυρίζουν. Μα σαν σταθείς λίγο πιο μακριά από αυτήν την κατάσταση καταλαβαίνεις πως τίποτα δεν έχει αλλάξει. Για παράδειγμα αν βρεθείς απέναντι από το Αρχαίο Θέατρο της πόλης καταλαβαίνεις πως είμαστε απλά ένα μικρό κομμάτι της ιστορίας. Και το αρχαίο θέατρο πραγματικός σταθμός. Σημείο αναφοράς στο χρόνο.

Το σημερινό ταξίδι της στήλης «Ταξιδεύοντας» δεν έχει να κάνει με την τοποθεσία αλλά με τη χρονολογία…

Στο Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας εκεί που οι εργασίες ανάδειξης συνεχίζονται κανονικά.

Φωτορεπορτάζ Λεωνίδας Τζέκας

Το μεγαλειώδες Α΄ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας είχε προσανατολισμό προς νότο, προς τη λεγόμενη «ελεύθερη» αρχαία αγορά η οποία σύμφωνα με ασφαλείς αρχαιολογικές ενδείξεις τοποθετείται στο κέντρο της σημερινής πόλης δηλαδή στην έκταση των σημερινών πλατειών, Κεντρικής και Ταχυδρομείου.
Σε αυτή την αγορά βρισκόταν ο ναός του Κεδρώου Απόλλωνος, που θα πρέπει να χτίστηκε στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. Στο ιερό τέμενος στήνονταν τα ψηφίσματα του Δήμου Λαρισαίων και οι δικαστικές αποφάσεις ενώ οι πολίτες αφιέρωναν αναθήματα προς τιμή του θεού. Στα αναθήματα που ήταν ανιδρυμένα στο ιερό περιλαμβάνεται η στήλη του Θεοτίμου, Θεσσαλού ιππέα που σκοτώθηκε στη μάχη της Τανάγρας του 457 π.χ. και πιθανόν το τιμητικό ψήφισμα για τον Χρυσόγονο από την Έδεσσα ο οποίος είχε προστατεύσει τις Θεσσαλικές πόλεις από τις επιδρομές των Αιτωλών (το γεγονός αναφέρεται από τον αρχαίο συγγραφέα Πολύβιο) το 217 π.Χ. Ο Δήμος του απένειμε τον τίτλο του Λαρισαίου πολίτη και του έδωσε το δικαίωμα να αποκτήσει γη και οικία στη Λάρισα.
Μετά την μάχη των Κυνός Κεφαλών το 197 π.Χ οι άρχοντες της πόλης ακολουθούν φιλορωμαϊκή πολιτική και αποκτούν προνόμια από τους νέους πλέον κυρίαρχους στον ελλαδικό χώρο. Αυτή την εποχή στήθηκε στο ιερό το τιμητικό ψήφισμα προς δυο ακολούθους του βασιλέως Ευμένους Β΄ της Περγάμου ο οποίος είχε επισκεφθεί τη Λάρισα με τον αδελφό του Άτταλο (Τίτος Λίβιος, 42,58κ.εξ.) το 171π.Χ. Οι τιμώμενοι ακόλουθοι συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις για την συμμαχία των Λαρισαίων με τους Περγαμηνούς και τους Ρωμαίους εναντίον των Μακεδόνων.
Βορειοανατολικά της πλατείας Ταχυδρομείου θα πρέπει να υπήρχε ο ναός του Διός Ελευθερίου ο οποίος χτίστηκε πιθανότατα τον 2ο αιώνα π.Χ. Ο ναός αυτό ήταν ο χώρος όπου φυλάσσονταν τα επίσημα έγγραφα του Κοινού των Θεσσαλών, όπως μαρτυρείται από επιγραφές. Προς τιμή του και σε ανάμνηση της απελευθέρωσης της Θεσσαλίας από τους Μακεδόνες καθιερώθηκαν το 196 π.Χ. τα Ελευθέρια, γιορτή που τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στην πρωτεύουσα του Κοινού των Θεσσαλών, τη Λάρισα, με την παρουσία αντιπροσωπειών από όλες τις θεσσαλικές πόλεις.
Η κατασκευή του Αρχαίου Θεάτρου συνδέεται άμεσα με τη λατρεία του θεού Διονύσου και την τέλεση θεατρικών παραστάσεων. Ήταν ακόμη κέντρο και της κοινωνικής ζωής των αρχαίων Λαρισαίων. Αυτό αποδεικνύεται από ένα πλήθος ευρημάτων, κυρίως επιγραφών και γλυπτών που μας έχει απλόχερα αποδώσει με την ανασκαφή του. Τον 1ο αι. π.Χ. μετατράπηκε από τους Ρωμαίους σε αρένα για την τέλεση αποκλειστικά και μόνο επίσημων εορταστικών εκδηλώσεων μονομαχικών αγώνων, θηριομαχιών, παραστάσεων μίμων, σαλτιμπάγκων, μάγων και άλλων πολλών.
Επειδή το αρχαίο θέατρο μετατράπηκε σε αρένα, οι αρχαίοι Λαρισαίοι την ίδια περίοδο κατασκεύασαν το λιτό Β’ αρχαίο θέατρο για τη συνέχιση των θεατρικών παραστάσεων και την πραγματοποίηση άλλων ομαδικών εκδηλώσεων. Οι αρχαίες επιγραφές συνηγορούν για το γεγονός αυτό καθώς ομιλούν με σαφήνεια ότι κατά την περίοδο της ρωμαιοκρατίας στη μεγάλη πανθεσσαλική εορτή της Λάρισας, τα «Ελευθέρια», τελούνταν παράλληλα με τους ιππικού αγώνες στον ιππόδρομο και αγώνες ποίησης, χορού και μουσικής.
Το Α’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας στο οποίο χωρούσαν πάνω από 10.000 θεατές οικοδομήθηκε το α’ μισό του 3ου αι. π.Χ. στα χρόνια του βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονου Γονατά. Λειτούργησε δε, έξι αιώνες περίπου, μέχρι το τέλος του 3ου αι. μ.Χ. ή τις αρχές του 4 ου αι. μ.Χ. οπότε η λειτουργία του διακόπηκε απότομα. Μετά από ισχυρό σεισμό που έλαβε χώρα στη Λάρισα τον 7ο αι. μ.Χ. κατέρρευσε ένα μεγάλο μέρος του επιθεάτρου και ο δεύτερος όροφος της σκηνής, μέσα στο εσωτερικό της ορχήστρας.
Κατά τη διάρκεια των ημερών του κορονοϊού οι εργασίες συνεχίζονται κανονικά. Το έργο πρέπει να αναδειχθεί σε όλο του το μεγαλείο…

Βασική πηγή κειμένου

Δείτε και αυτά