Η σημερινή στήλη «Ταξιδεύοντας» του «Best Of Larissa» μας οδηγεί στις αυλές του Τυρνάβου. Εκεί που η παράδοση συναντάει το μεράκι και τα χρώματα. Εκεί που τα χαμόγελα διασταυρώνονται με τις μνήμες. Το κόκκινο των γλαστρών με το λευκό των τείχων. Και στη μέση η ιστορία του Τυρνάβου. Τόσο πλούσια, τόσο μοναδική…
Φωτορεπορτάζ Λεωνίδας Τζέκας
Ο Τύρναβος ήταν από τα πολύ παλιά χρόνια αναπτυγμένη και πολυπληθής περιοχή. Στοιχεία ύπαρξης κατοίκησης στη θέση της σημερινής πόλης υπάρχουν από την ύστερη βυζαντινή περίοδο. Κατά τον 14ο αιώνα πιθανόν ο οικισμός αυτός να συρρικνώθηκε πολύ ή και να εγκαταλείφθηκε για ένα διάστημα, εξαιτίας των αλλεπάλληλων επιδρομών Σέρβων, Αλβανών, Καταλανών και Τούρκων, που σταμάτησαν το 1423 με την οριστική κατάκτηση της Θεσσαλίας από τον Τούρκο στρατηγό Τουραχάν. Ο Τουραχάν επανίδρυσε την πόλη και εγκαταστάθηκε για μεγάλο διάστημα στην περιοχή, που του παραχώρησε ως δώρο ο Σουλτάνος. Ακολούθησε η μεγάλη ακμή του Τυρνάβου που γύρω στον 17ο και 18ο αιώνα έφτασε τα 4.000 σπίτια, δηλαδή 20.000 κατοίκους περίπου. Οι περισσότεροι απ’αυτούς ήταν Έλληνες. Ο E. Brown, που επισκέφθηκε την πόλη στα 1666, σχηματισε την εντύπωση ότι ήταν πολύ σημαντική, καθόσον μάλιστα είχε δει 18 εκκλησίες και 3 τζαμιά.Με τον ερχομό του 19ου αιώνα έφτασε και η τελική παρακμή του Τυρνάβου. Από το ημερολόγιο του Άγγλου περιηγητή W. Leake μαθαίνουμε ότι το 1806 ο Τύρναβος περιελάμβανε 1.500 οικογένειες, από τις οποίες οι 70 ήταν Τουρκικές. Οι αιτίες στις οποίες αποδίδεται η ερήμωση είναι: αρκετά διαδοχικά χρόνια πανώλης, ο 1ος Ρωσικός πόλεμος, που έφερε τους Αλβανούς μαζικά στη Θεσσαλία και τελευταία, η κυριαρχία του Αλή Πασά, που ανάγκασε τους Τούρκους να φύγουν μακριά. Τα έξι (6) τζαμιά που υπήρχαν μέχρι τότε στον Τύρναβο, δείχνουν το μέγεθος που είχε φτάσει ο Τουρκικός πληθυσμός και μετά ελαττώθηκε. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του Φ. Πουκεβίλ, το 1815 στην πόλη κατοικούσαν μόνο 3.000 Έλληνες και μερικοί Τούρκοι. Δυο χρόνια αργότερα, το 1817, ο Λαρισαίος Ιωάννης Οικονόμου αναφέρει ότι στον Τύρναβο υπήρχαν μόνο 1.000 σπίτια, 14-15 εκκλησίες, 2 μοναστήρια και 5-6 τζαμιά.Το 1836 επισκέφθηκε τον Τύρναβο ο Ιωάννης Λεονάρδος, ο οποίος αναφέρει ότι παρά τα όσα υπέφερε η πόλη από τις εκστρατείες κατά των Ελλήνων, μένει πάντα ανθηρή με 3.000 Έλληνες κατοίκους. Οι Τούρκοι που είχαν απομείνει ήταν μόλις 100 και από τα 6 τζαμιά που υπήρχαν πριν 20 χρόνια, σωζόταν μόνο τα 2. Το 1860, σύμφωνα με την περιήγηση του Νικ. Μάγνη, ο Τύρναβος αριθμούσε 4.500-5.000 κατοίκους, από τους οποίους μόνο 100 ήταν Οθωμανοί και οι υπόλοιποι Έλληνες. Είκοσι χρόνια μετά ο Νικ. Γεωργιάδης αναφέρει ότι κατοικούσαν στην πόλη 1.000 Ελληνικές οικογένειες και 100 Οθωμανικές.Την 1η Σεπτεμβρίου 1881 απελευθερώθηκε ο Τύρναβος από τους Τούρκους. Ο δήμος Τυρνάβου σχηματίσθηκε με το Β.Δ. της 31ης Μαρτίου 1883. Κατατάχθηκε στην Β’ τάξη με πληθυσμό 8113 κατοίκους και έδρα τον Τύρναβο. Με το Β.Δ. της 27ης Σεπτεμβρίου 1890, ο δήμος Τυρνάβου κατατάχθηκε στην Α’ τάξη με πληθυσμό 11485 κατοίκους. Η αύξηση του πληθυσμού συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.
