Φωτογραφίες – Επιμέλεια : Δημήτρης Καστανάρας

Η πόλη του Ρεθύμνου είναι ένας πολύ ενδιαφέρων τουριστικός προορισμός.

Η φιλοξενία και η ζεστασιά των κατοίκων, οι ποικίλες εκδηλώσεις, τα καλόγουστα μπαράκια στα στενά του ιστορικού κέντρου, τα ρακάδικα με τους κρητικούς μεζέδες, το ενετικό λιμάνι με τα μαγαζιά κρητικής κουζίνας, το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, και η εξαιρετική φυσική ομορφιά κάνουν το Ρέθυμνο μια ελκυστική πολιτεία.

Η γραφική και καλά οργανωμένη πόλη αποτελεί έναν παράδεισο για τον επισκέπτη που θέλει να περάσει ήρεμες διακοπές, κάνοντας περιπάτους στα γραφικά σοκάκια ή απολαμβάνοντας τις διαδρομές ανάμεσα στα ιστορικά και φυσικά μνημεία της περιοχής.

Η παλιά πόλη του Ρεθύμνου διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον πολεοδομικό της ιστό, όπως αυτός διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίας, με τις μεταβολές που επέφερε η τουρκική κατάκτηση και η συνεχής κατοίκηση έως τις μέρες μας. Έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο και παραδοσιακός οικισμός.

Ένας περίπατος στα σοκάκια της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου μοιάζει για τον επισκέπτη σαν ένα ταξίδι σε μία άλλη εποχή

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την μικρή μας ξενάγηση από το Ενετικό λιμάνι του Ρεθύμνου με τον διάσιμο φάρο. Ο φάρος του Ενετικού λιμανιού του Ρεθύμνου αποτελεί το δεύτερο σε μέγεθος εναπομείναντα Αιγυπτιακό  φάρο της Κρήτης,  μετά από το φάρο των Χανίων. Το ύψος του πέτρινου πύργου του είναι 9 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 49 μέτρα. Η πρόσβαση στον φάρο είναι εύκολη καθώς βρίσκεται στο παλιό ενετικό λιμάνι της πόλης Ρεθύμνου στην Κρήτη.Άλλοι τον ήθελαν τουρκικό, άλλοι βενετσιάνικο, Πρόσφατες έρευνες, έδειξαν πως η καταγωγή του είναι αιγυπτιακή και χτίστηκε το 1838, επί Αιγυπτιοκρατίας του Μεχμέτ Αλή.

Προχωρώντας από τον φάρο προς τα αριστερά μας μπαίνουμε στο μικρό στενό στο μέσο περίπου του λιμανιού και περπατώντας συναντάμε την Ενετική Λότζια του 16ου αιώνα. Το επιβλητικό κτίριο της Λότζιας δημιουργήθηκε από τον διάσημο Βενετό αρχιτέκτονα Μ. Sanmicheli και αποτελούσε χώρο συγκέντρωσης ευγενών. Σήμερα στεγάζει πωλητήριο αντιγράφων του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων..

Από εδώ  είναι πολύ κοντά το βενετσιάνικο κάστρο  Φορτέτζα.Πρόκειται για το Ενετικό κάστρο που δεσπόζει στο λόφο του Παλαιόκαστρο, στην καρδιά της πόλης και φημίζεται ως το μεγαλύτερο βενετσιάνικο κάστρο που χτίστηκε ποτέ. Κατά την αρχαιότητα στο λόφο αυτόν ήταν χτισμένη η ακρόπολη της αρχαίας Ρίθυμνας και ο ναός της Άρτεμις, τα οποία δε σώζονται. Μετά τη λεηλασία της πόλης από τον Αλγερινό πειρατή Ουλούτζ Αλή το 1571, δημιουργήθηκε η ανάγκη μίας καλή οχύρωσης και το 1573 άρχισε να χτίζεται το μεγαλοπρεπές πενταγωνικό αυτό φρούριο, σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες μεθόδους οχύρωσης της εποχής και είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί να προφέρει καταφύγιο σε ολόκληρο τον πληθυσμό της πόλης. Μέσα στην Φορτέτζα θα δείτε το αναστηλωμένο σπίτι του Ενετού διοικητή, το τέμενος του Σουλτάν Ιμπραήμ Χαν που φιλοξενεί μουσικές εκδηλώσεις, το Επισκοπικό Μέγαρο, το τζαμί Ιμπραήμ Χαν, οι παλιές πυριτιδαποθήκες, το μέγαρο, που ήταν η κατοικία των Συμβούλων, και οι προμαχώνες. Το φρουριακό συγκρότημα κτίστηκε τον 16ο αιώνα. Πολλά από τα αναστηλωμένα κτήρια φιλοξενούν εκθέσεις και σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως το ετήσιο Αναγεννησιακό Φεστιβάλ.

Απέναντι από την είσοδο της Φορτέτσας, στις παλιές φυλακές της πόλης είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο.

Συνεχίζοντας την βόλτα μας στην οδό Παλαιολόγου στο τέρμα της είναι η Κρήνη Ριμόντιπου κατασκευάστηκε από τον Ενετό διοικητή του Ρεθύμνου AlviseRimondiτο 1626   για τις ανάγκες ύδρευσης της πόλης. Αποτελείται από τρεις γούρνες στις οποίες τρέχει νερό από τρεις κρουνούς σε σχήμα λεοντοκεφαλής, ενώ κοσμείται από τη λατινική επιγραφή με τις λέξεις «LIBERALITATIS» και «FONTES» και η πλατεία με τον πλάτανο ( Τίτου Πετυχάκη ).

Ευθεία μετά την πλατεία στο γραφικό ‘’ μακρύ στενό’’ ( οδός Αραμπατζόγλου ) βλέπουμε στο τέρμα του την εκκλησία  Κυρά των Αγγέλων

Αριστερά από την εκκλησία είναι η οδός Βερνάρδου όπου λίγο ποιο κάτω βρίσκουμε το Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο του Ρεθύμνου που στεγάζετε σε ένα εξαιρετικό βενετσιάνικο αρχοντικό του 17ου αιώνα.

Στο ίδιο στενό με το μουσείο θα δούμε και το Νεραντζέ Τζαμί, σήμερα στεγάζετε το ωδείο, με τον θεόρατο μιναρέ του.Το σημερινό Ωδείο του Ρεθύμνου υπήρξε το καθολικό της μονής της Παναγίας των ΑυγουστινιανώνSantaMaria. Στα μέσα του 17ου αιώνα μετατράπηκε σε τζαμί και το 1890 προστέθηκε ένας μεγάλος μιναρές, που είναι ο ψηλότερος της πόλης, με δύο εξώστες. Βρίσκεται δίπλα στο ναό του Αγίου Φραγκίσκου.

Στην επάνω πλευρά του Νερατζέ Τζαμί είναι η νέα πλατεία όπου έχει γύρω της ολόκληρη την ιστορία της παλιάς πόλης με όμορφα σπίτια, το τούρκικο σχολείο που πρόκειται για ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό κτίριο στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της πόλης, το οποίο κατασκευάστηκε το 1796 για να στεγάσει το σχολείο θηλέων, ενώ η χρήση του ακόμα και σήμερα παραμένει η ίδια, αφού στεγάζει το 1ο Δημοτικό Σχολείο. , έναν τούρκικο Τουρμπέ ( μαυσωλείο).

Παίρνοντας την οδό Εθνικής Αντιστάσεως θα συναντήσουμε τον Ναό του Αγίου Φραγκίσκου.Ο ναός υπήρξε το καθολικό της μονής του τάγματος των Φραγκισκανών Μοναχών, ενώ στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε πτωχοκομείο. Μετά την πρόσφατη αναστύλωσή του στεγάζει τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Ρεθύμνου.

Ποιο κάτω στην ίδια οδό θα βρούμε την Μεγάλη Πόρτα του Ρεθύμνου ( PortaGuora ) που είναι  η κεντρική είσοδος του χερσαίου τείχους των Ενετών.

Αν ακολουθήσουμε την οδό Αρκαδίου θα θαυμάσουμε το Τζαμί του Καρά Μουσά Πασά και μερικά από τα ομορφότερα βενετσιάνικα αρχοντικά του Ρεθύμνου.

Ας δούμε λίγο και την ιστορία του Ρεθύμνου.

Τα πρώτα στοιχεία ύπαρξης ζωής στο Ρέθυμνο χρονολογούνται από την υστερομινωική περίοδο (1350-1250 π.χ.). Σαν πόλη, η αρχαία «Ρίθυμνα» έφτασε στην ακμή της τον 4ο και 3ο π.χ.αιώνα, όπως δείχνουν τα χρυσά και ασημένια νομίσματα αυτής της περιόδου.

Μετά τη Δ’ Σταυροφορία (1204), η Κρήτη παραχωρήθηκε στο Βονιφάτιο το Μομφερατικό, ο οποίος την πούλησε σχεδόν αμέσως στους Βενετούς. Μετά από μια ολιγόχρονη κυριαρχία του νησιού από τους Γενουάτες, λόγω ολιγωρίας των Βενετών που άργησαν να την καταλάβουν, η Κρήτη καταλαμβάνεται το 1211 απ’ τους δεύτερους.

Οι Βενετοί σύντομα κατάλαβαν τη σπουδαιότητα της θέσης του Ρεθύμνου, αφού το λιμάνι του διακινούσε σημαντικές ποσότητες εμπορευμάτων. Το 1540, λόγω της επέκτασης της πόλης έξω από τον οικισμό του CastellVecchio και του επικείμενου τουρκικού κινδύνου, οι βενετικές αρχές αποφάσισαν να περιβάλουν την πόλη με νέο οχυρό περίβολο.

Τελικά το 1646 το Ρέθυμνο έπεσε στα χέρια των Τούρκων, για να ακολουθήσει, μερικά χρόνια αργότερα, η ολοκληρωτική κατάληψη του νησιού. Αυτή θα διαρκέσει μέχρι το 1897, διακοπτόμενη από μια μικρή αιγυπτιακή κατοχή (1830-1840). Σε όλη τη διάρκεια της τουρκικής κατάκτησης, πολλές επαναστάσεις συγκλόνισαν το νησί με αποκορύφωμα την επανάσταση του 1866 και το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου.

Το 1897, οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφάσισαν την κατοχή του νησιού. Το Ρέθυμνο καταλήφθηκε από τα ρωσικά και πολωνικά στρατεύματα , τα οποία αποχώρησαν το 1907. Το 1908, οι Κρητικοί επωφελούμενοι από τις διεθνείς εξελίξεις κήρυξαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Αίσιο τέλος δόθηκε στο Κρητικό Ζήτημα το 1913, μετά τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους, οπότε και υπογράφηκε η επίσημη ένωση. Το 1924, οι Τουρκοκρητικοί αναχώρησαν για τη Μικρά Ασία, στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάννης, που προέβλεπε την ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα στις δύο χώρες. Στη Θέση τους ήρθανΈλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.

Κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ρέθυμνο βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς και πολλά κτήρια καταστράφηκαν. Μετά το τέλος του πολέμου, η φτώχια και οι κακές συνθήκες διαβίωσης ώθησαν πολλούς Ρεθυμνιώτες να αναζητήσουν την τύχη τους στην Αθήνα και το εξωτερικό.

Σήμερα, με την ανάπτυξη του τουρισμού, η παλιά πόλη γνωρίζει ανάκαμψη και αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες από όλον τον Κόσμο.

 

• Ετικέτες: Καστανάρας, κρήτη, οδοιπορικό, Ρέθυμνο