Πολλή κουβέντα και πολλές οι θεωρίες για ένα γλυκαντικό που φαίνεται να κερδίζει πολύ γρήγορα έδαφος έναντι της ζάχαρης. Πόσο ωφέλιμη ή ασφαλής είναι όμως; Είναι καλύτερη εναλλακτική ως φυτικό προϊόν; Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από παιδιά ή εγκύους; Υπάρχει όριο στην κατανάλωσή της; Πόσα πράγματα ξέρουμε, αποδεδειγμένα, για αυτήν πραγματικά; Ο Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Γιώργος Μίλεσης, λύνει όλες τις απορίες μας.

Με ανερχόμενη δημοτικότητα ως φυτικό προϊόν, η στέβια συνιστά μια εναλλακτική στη χρήση ζάχαρης, χωρίς τις θερμίδες. Πολλοί μάλιστα την προτιμούν, καθώς δεν είναι τεχνητό προϊόν όπως η σουκραλόζη και η ασπαρτάμη. Επίσης, περιέχει λίγα, ή καθόλου σάκχαρα, δεν προκαλεί υπεργλυκαιμία και κατά συνέπεια χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο από άτομα με φτωχό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, μπορεί να έχει και κάποια… ελαττώματα.

Είναι φυτικό προϊόν
Η στέβια προέρχεται από τα φύλλα του φυτού Stevia rebaudiana, που χρησιμοποιούνται για τη γλυκιά τους γεύση και την αντιμετώπιση υψηλού σακχάρου στο αίμα, εδώ και εκατοντάδες χρόνια (1). Η γλυκιά γεύση προέρχεται από τους γλυκοζίτες στεβιόλης, που είναι 200-300 φορές πιο γλυκείς από την επιτραπέζια ζάχαρη (2). Η εκχύλιση τους γίνεται με ενεργό άνθρακα από τα φύλλα στέβια, μουλιασμένα σε νερό. Μετά την απομάκρυνση μεταλλικών στοιχείων (ion exchange treatment), το εκχύλισμα γλυκοζιτών συμπυκνώνεται (2). Βέβαια, πολλά προϊόντα με στέβια έχουν πρόσθετα συστατικά, όπως έκδοχα, αλκοόλες και άλλα γλυκαντικά, όπως και φυσικά ενισχυτικά γεύσης.

Διατροφική αξία
Η στέβια δεν περιέχει υδατάνθρακες (ούτε θερμίδες). Παρότι τα φύλλα στέβιας περιέχουν διάφορες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, τα περισσότερα χάνονται κατά την επεξεργασία (2).

Ευεργετικές δράσεις
Επειδή ακριβώς δεν περιέχει θερμίδες, μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους όταν χρησιμοποιείται σε αντικατάσταση της ζάχαρης. Σε μελέτη 31 ενηλίκων, όσοι κατανάλωσαν ένα σνακ 290 θερμίδων με στέβια, έφαγαν την ίδια ποσότητα φαγητού στο επόμενο γεύμα με όσους κατανάλωσαν ένα σνακ 500 θερμίδων με ζάχαρη (3). Ανέφεραν επίσης παρόμοιο επίπεδο κορεσμού, οπότε η ομάδα με το snack στέβιας είχε τελικά μικρότερη πρόσληψη ενέργειας, έχοντας την ίδια ικανοποίηση (3). Παρόμοια, σε μια μελέτη με ποντίκια, η έκθεση στο γλυκοζίτη στεβιόλης rebaudioside A αύξησε τα επίπεδα αρκετών ανορεξιογόνων ορμονών (4).

Η στέβια μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα. Σε μια μελέτη με 12 ενηλίκους, όσοι κατανάλωσαν ένα επιδόρπιο με 50% στέβια και 50% ζάχαρη ήταν 16% μικρότερη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα, σε σχέση με όσων το επιδόρπιο ήταν φτιαγμένο από 100% ζάχαρη (5). Σε μελέτες με πειραματόζωα, η στέβια φαίνεται να αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη (6), να μειώνει τα τριγλυκερίδια και να αυξάνει την HDL –καλή– χοληστερόλη (7). Παρόμοια, μελέτη 8 εβδομάδων σε διαβητικά ποντίκια έδειξε ότι το εκχύλισμα στέβιας μείωσε το σάκχαρο του αίματος και τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, κατά 5% (8).

Πιθανά προβλήματα
Ίσως το «μεγαλύτερο» θέμα με τη στέβια να είναι η πικρή επίγευση που αφήνει, γι’ αυτό αναζητείται νέος τρόπος εκχύλισης. Παρότι έχει φυτική βάση και φαίνεται πιο φυσική από τα υπόλοιπα γλυκαντικά χωρίς θερμίδες, παραμένει ένα υψηλά επεξεργασμένο προϊόν. Τα εμπορικά σκευάσματα στέβιας συχνά περιέχουν έκδοχα, όπως μαλτοδεξτρίνη, που έχουν συνδεθεί με διαταραχή της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου (9).

Και η ίδια η στέβια ενδέχεται να βλάψει τα εντερικά βακτήρια, καθώς σε μια εργαστηριακή μελέτη ο γλυκοζίτης rebaudioside A ανέστειλε την ανάπτυξη ενός ευεργετικού στελέχους εντερικού βακτηρίου κατά  83% (2,10). Μάλιστα, μια μελέτη σε 893 ανθρώπους ανακάλυψε ότι οι διαφοροποιήσεις στο μικροβίωμα μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το βάρος, τα επίπεδα HDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (11).

• Πηγή: clickatlife.gr
• Ετικέτες: ζάχαρη, προβλήματα, στέβια