Του Στέλιου Ορφανάκη* 
Ο Πρωθυπουργός στο τελευταίο του διάγγελμα είπε μεταξύ άλλων: » Η μάσκα είναι το εμβόλιο πριν το εμβόλιο «. Μια δήλωση που δίνει την εικόνα πως η μάσκα είναι πανάκεια ενώ κατά βάση ενισχύει την προφύλαξη που φέρνει η συστηματική τήρηση όλων των μέτρων πρόληψης του covid-19, συνολικά. Επιπλέον η δήλωση αυτή παρουσιάζει το εμβόλιο – όποτε κι αν βγει- ως πανάκεια ενώ στην καλύτερη περίπτωση θα λειτουργεί όπως τα υπάρχοντα αντιγριπικά εμβόλια που δεν προστατεύουν όλους και στο 100% ενώ απαιτείται κάθε χρόνο επανάληψη της δόσης για να διατηρηθεί η όποια προστασία. Ας δούμε όμως πόσο εμβόλιο (πριν το εμβόλιο) είναι μάσκα με στοιχεία που είχαμε δημοσιεύσει πριν μερικές εβδομάδες στο capital.gr εγώ και ο οικονομικός αναλυτής και επιχειρηματίας Νικήτας Παπαντωνίου.
Για αυτό σκοπό ας φύγουμε μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα δυτικότερα, στην πολιτεία της California των Η.Π.Α όπου από τις 18 Ιουνίου 2020 ο κυβερνήτης της Gavin Newsom απαίτησε όλοι οι πολίτες να φοράνε μάσκες και στους δημόσιους χώρους. Η διαταγή ήταν απλή: «All Californians are required to wear face masks in public». Ακόμη και ποδηλάτης να ήσουν, έπρεπε να φοράς μάσκα. Να σημειωθεί ότι η εν λόγω πολιτεία είναι η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πολιτεία στις ΗΠΑ, πολύ κοντά στα 40 εκατομμύρια. Ταυτόχρονα είναι η 6η σε κατάταξη σε όλο τον πλανήτη με βάση το Α.Ε.Π της και φυσικά αποτελεί την έδρα πολλών πολυεθνικών εταιρειών, με πιο γνωστή ίσως την Apple. Ένα μήνα μετά ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων στην California είχε ανέβει κατά 162%! Πριν βιαστείτε να βγάλετε εύκολα συμπεράσματα συνεχίσετε την ανάγνωση.
Στον αντίποδα είχαμε τις δύο επόμενες σε πληθυσμιακή κατάταξη πολιτείες, το Texas και τη Florida. Οι τρεις αυτές πολιτείες, είναι οι τρεις μεγαλύτερες πληθυσμιακά, με συνολικό πληθυσμό σχεδόν 90 εκατομμύρια από το σύνολο των 330 εκατομμυρίων που ζουν στις Η.Π.Α.
To Texas έχει σχεδόν 29 εκατομμύρια κατοίκους και έχει στηρίξει πολύ τον Trump, δίνοντας του στις τελευταίες εκλογές σχεδόν 53%, ενώ γενικά στην πολιτεία αυτή ο κόσμος έχει τους δικούς του νόμους. Αν σας θυμίζει κάποια ορεινά χωριά στην Ελλάδα, καμία σχέση, το Texas είναι κάτι πολύ ανώτερο. Είναι αυτό που λέγετε Wild Wild West. Επιπλέον, στο Texas γενικά αναπτύχθηκε ένα από τα δυνατότερα κινήματα κατά των lockdown και φυσικά κατά της χρήσης μασκών.
Η πολιτεία της Florida με πληθυσμό περίπου 21 εκατομμυρίων κατοίκων είναι φημισμένη για το κλίμα της και την προτιμούν οι συνταξιούχοι, όπως και πολλοί νέοι για την εξαιρετική νυχτερινή ζωή που διαθέτει επίσης. Δεν είναι τυχαίο ότι τα COVID parties, που συμμετέχουν νέοι, ξεκίνησαν από την Florida. Δηλαδή, τόσο η πολιτεία του Texas, όσο και της Florida είναι οι καλύτερες πολιτείες για να έχει ο COVID-19 αχαλίνωτη εξάπλωση.
Για να δούμε τι λένε και τα στοιχεία. Στο παρακάτω διάγραμμα βλέπετε τους μέσους όρους 7 ημερών με περιπτώσεις COVID-19 σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ με ημερομηνία επεξεργασίας 13/08/20. Μια πρώτη ανάγνωση του διαγράμματος δείχνει ότι η κατάσταση είναι αρκετά ελεγχόμενη σε New York και New Jersey ενώ αρχίζει μια αισθητή κάμψη στις υπόλοιπες πολιτείες, όπως στο Texas, California, Florida, Georgia, Tennessee και αλλού.
Είναι ξεκάθαρο ότι στις τρεις μεγαλύτερες σε πληθυσμό πολιτείες California,Texas και Florida ο ρυθμός εξάπλωσης της πανδημίας ήταν πιο εκρηκτικός από τις υπόλοιπες πολιτείες. Δεύτερη παρατήρηση είναι ότι οι καμπύλες του μέσου όρου 7 ημερών και για τις τρεις αυτές πολιτείες ακολουθούν τον ίδιο ρυθμό εξέλιξης των κρουσμάτων. Μάλιστα και ο αριθμός των κρουσμάτων ακολουθεί μια λογική που υπακούει στα πληθυσμιακά δεδομένα μεταξύ της πολιτείας της California και της Florida. Να σημειωθεί όμως ότι η πολιτεία του Texas με 29 εκατομμύρια κατοίκους αν και είναι δεύτερη σε κατάταξη, όσον αφορά τον πληθυσμό, πήρε τα σκήπτρα σε ότι αφορά τον μέσο 7ήμερο αριθμό κρουσμάτων.
Σύμφωνα με στοιχεία, που αντλήθηκαν από τις καταγραφές που κάνει το Πανεπιστήμιο John Hopkins μέχρι τις 16 Αυγούστου, προκύπτει ότι στην California είχαμε περίπου 281 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων, ενώ στο Texas και στη Florida τα νούμερα ήταν 371 και 450 αντίστοιχα. Από τα στοιχεία συνεπάγεται ότι στην California είχαμε 24% λιγότερους θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων από ό,τι στο Texas, ενώ το ποσοστό αυξάνεται κι άλλο και φθάνει στο 37% λιγότερους θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων σε σύγκριση με τη Florida.
Μελετώντας τον αριθμό κρουσμάτων προκύπτει ότι στο Texas έχει προσβληθεί το 1,98% του πληθυσμού, στη Florida το 2,73% ενώ στην California το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο 1,55%. Δηλαδή στην California έχει προσβληθεί ένα 40% λιγότερο ποσοστό του πληθυσμού από ότι στο Texas και ένα 43% λιγότερο από ότι στη Florida.
Με λίγα λόγια, μελετώντας ένα δείγμα 90 εκατομμυρίων ανθρώπων, όπου τα 40 εκατομμύρια που ζουν στην California υποχρεώθηκαν από τις 18 Ιουνίου να φορούν μάσκα, όχι μόνο σε κλειστούς χώρους, αλλά και οπουδήποτε κινούνται δημόσια, τα μετρήσιμα αποτελέσματα που έχουν διαμορφωθεί μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η κατάσταση είναι αισθητά βελτιωμένη, σε σχέση με το υπόλοιπο δείγμα των 50 εκατομμυρίων κατοίκων, που ζούσαν στις άλλες δύο πολιτείες, όπου δεν υπήρχε η υποχρέωση να φοράνε μάσκες και σε δημόσιους χώρους, ακόμη κι αν ήταν αναβάτες σε ποδήλατα! Πριν βιαστείτε για δεύτερη φορά να βγάλετε εύκολα συμπεράσματα, συνεχίσετε την ανάγνωση.
Ας μετακινηθούμε μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα δυτικότερα της California. Η Σιγκαπούρη έχει παραπλήσια δημογραφικά χαρακτηριστικά με την Ελλάδα – μέση ηλικία στη Σιγκαπούρη τα 42.2 και στην Ελλάδα 45.6 έτη- και φυσικά έχει, κατά κοινή ομολογία όλων, ένα πολύ πιο πειθαρχημένο πληθυσμό, που όμως ζει σε μια πολύ περιορισμένη περιοχή. Σε πληθυσμό και μόνο εκεί υστερεί η Σιγκαπούρη σε σχέση με την Ελλάδα, αφού έχει περίπου 5,6 εκατομμύρια κατοίκους. Η Σιγκαπούρη, όταν κτύπησε ο ιός την Ασία, είχε θέσει ως υποχρέωση τη χρήση μάσκας ακόμη και σε εξωτερικούς χώρους.
Παρόλα αυτά μέχρι τις 17 Αυγούστου είχαν καταγραφεί 55747 κρούσματα, ενώ στην Ελλάδα, που δεν υπήρχε υποχρέωση να φοράμε μάσκες ακόμη και σε εσωτερικούς χώρους μέχρι πριν 10 μέρες, τα κρούσματα ήταν 7075, δηλαδή στη Σιγκαπούρη έχουν καταγραφεί σχεδόν 8 φορές παραπάνω κρούσματα. Οι θάνατοι όμως στη Σιγκαπούρη λόγω COVID-19 είναι συνολικά 27 ή αλλιώς περίπου 5 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους ενώ στην Ελλάδα μέχρι την ίδια ημέρα είχαν καταγραφεί συνολικά 228 θάνατοι ή αλλιώς περίπου 21 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους. Να σημειώσω ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες που τα έχουν πάει εκπληκτικά καλά, συγκρινόμενες με άλλες χώρες, μικρές και μεγάλες, σε ανατολή και δύση.
Με λίγα λόγια, παρόλο που στη Σιγκαπούρη τα κρούσματα είναι 8 φορές παραπάνω από τα κρούσματα της Ελλάδος, οι θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκων είναι 4 φορές λιγότεροι ανά εκατομμύριο κατοίκων στη Σιγκαπούρη. Η διαφορά είναι θηριώδης, παρόλο οι χώρες έχουν παραπλήσια δημογραφικά χαρακτηριστικά. Μήπως η διαφορά αυτή δημιουργείται επειδή η Σιγκαπούρη είναι στην πρώτη δεκάδα, όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ η Ελλάδα σχεδόν 50 θέσεις παρακάτω; Μήπως η διαφορά οφείλεται και στο σύστημα υγείας, όπου στην παγκόσμια κατάταξη η Σιγκαπούρη είναι στη θέση 26 και η Ελλάδα στη θέση 67 με τον Νεπάλ στη θέση 65; Από την άλλη, το σύστημα υγείας της California είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με της Σιγκαπούρης, ενώ μάλιστα η διάμεσος ηλικίας των κατοίκων της είναι σχεδόν 4 χρόνια μικρότερη. Παρόλα αυτά, πως εξηγείται το γεγονός ότι η California έχει 56 φορές περισσότερους θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων σε σχέση με τη Σιγκαπούρη;
Τα νούμερα και η πραγματική ζωή -και όχι οι θεωρίες- δείχνουν ότι το υγειονομικό πρόβλημα που ζούμε είναι απίστευτα πολύπλοκο και για τους ειδικούς. Αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνώντες και οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης δεν πρέπει να βγάζουν εύκολα συμπεράσματα και να γίνονται δογματικοί, δείχνοντας το δάκτυλο τους άλλους, που έχουν μια αντίθετη γνώμη, η οποία μπορεί να σταθεί μέσα από λογικά συμπεράσματα.
H μάσκα δεν είναι πανάκεια, αλλά είναι ένα ακόμη όπλο/εργαλείο για την προστασία της υγείας των ανθρώπων με κυριότερα όπλα την διατήρηση αποστάσεων και την συχνή ατομική υγιεινή. Η καθολική χρήση της είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί και για αυτό είναι η ικανή και όχι αναγκαία συνθήκη για την προστασία μας, ποτέ μην το ξεχνάμε αυτό. Όπως δεν πρέπει να ξεχνάμε: «Να ήταν τα νιάτα δύο φορές, τα γηρατειά καμία»
* Ο κ. Στέλιος Ορφανάκης έχει εργαστεί μεταξύ άλλων θέσεων ως Επενδυτικός Σύμβουλος στην Ιδιωτική Τραπεζική (Alpha Private Bank – Όμιλος ALPHA BANK), ενώ τώρα εργάζεται ως Καθηγητής (M.Sc) Φυσικών και Θετικών Επιστημών στη Δημόσια Εκπαίδευση. Είναι πτυχιούχος φυσικός με μεταπτυχιακές σπουδές, έχει εξειδικευθεί στην Τραπεζική Διοίκηση και σε Παράγωγα Προϊόντα.
