Του Θάνου Τζήμερου από το capital.gr

Στην αυλή σου υπάρχει ένα πεύκο, το οποίο έχει γείρει πολύ και μπορεί να πέσει μέσα σ΄ αυτή ή, ακόμα χειρότερα, έξω στο πεζοδρόμιο. Μπορεί να κόψει καλώδιο της ΔΕΗ ή να χτυπήσει άνθρωπο. Δεν θες να συμβεί, έχεις και αστική ευθύνη. Αποφασίζεις, λοιπόν, να το κόψεις. Τι χρειάζεσαι; Ένα πριόνι, θα απαντούσε οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος σε οποιοδήποτε λογικό κράτος του κόσμου.

Στην Ελλάδα, εκτός από πριόνι, χρειάζεσαι πολύ υπομονή και αρκετή τύχη. Διότι, μολονότι το δέντρο έχει φυτρώσει ή το έχεις φυτέψει εσύ στο οικόπεδό σου, δεν σου ανήκει! Ανήκει σε κάποια δημόσια υπηρεσία. Αν το οικόπεδο είναι εντός σχεδίου, ανήκει στον δήμο. Αν είναι εκτός, στο δασαρχείο.

Ας υποθέσουμε ότι είναι εντός. Θα πρέπει να απευθυνθείς στην πολεοδομία με την εξής χαρτούρα:

1. Αίτηση.

2. Βεβαίωση μηχανικού (που θα τον πληρώσεις) ότι το δέντρο δεν προστατεύεται από τις διατάξεις για την προστασία των δασών και των δασικών γενικά εκτάσεων ή από διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας ή της νομοθεσίας για τις προστατευόμενες περιοχές ή άλλης συναφούς νομοθεσίας.

3. Τεχνική Έκθεση μηχανικού (που θα τον ξαναπληρώσεις) στην οποία περιγράφεται ο λόγος για τον οποίο επιβάλλεται η κοπή. Θα πρέπει επίσης να δηλώνεται ότι εξασφαλίζεται ο ελάχιστος υποχρεωτικός αριθμός δέντρων όπως αυτός ορίζεται στις διατάξεις του Κτιριοδομικού Κανονισμού, Υπουργική Απόφαση 3046/304/1989 (Δ’59), όπως εκάστοτε ισχύει. (Δηλαδή, ένα δέντρο ανά 200 τετραγωνικά μέτρα. Και τι θα γίνει, αν με το δέντρο που θα κοπεί πέφτει ο αριθμός κάτω από το όριο; Θα πρέπει προηγουμένως να φυτέψεις άλλο. Κι αν δεν υπάρχει αλλού χώρος για φύτευση, παρά μόνο στο σημείο του υπάρχοντος, άρα πρέπει να πρώτα να κοπεί; Αυτό δεν το προέβλεψε ο σοφός νομοθέτης. Να τι προτείνω: να φυτέψεις ένα δέντρο πρόχειρα κάπου αλλού, μαζί με τη γλάστρα, όπως το έκανε ένας πρώην πρωθυπουργός, να το βγάλεις φωτογραφία να το μετρήσουν οι αρμόδιοι και όταν πάρεις την άδεια και κόψεις το πεύκο, να το φυτέψεις στη θέση του ή να το επιστρέψεις στο φυτώριο. Θα μπορούσε να δημιουργηθεί και επαγγελματική κατηγορία: ενοικιάζονται δέντρα για εικονική κάλυψη των προϋποθέσεων του Κτιριοδομικού Κανονισμού.)

4. Αντίγραφο Τοπογραφικού Διαγράμματος της οικοδομικής άδειας ή της άδειας δόμησης εφόσον υφίσταται ή του προσαρτώμενου σε δικαιοπραξία, στο οποίο θα σημειώνεται η θέση του δέντρου που θα κοπεί, το σημείο λήψης των φωτογραφιών, που συνυποβάλλονται, και τυχόν μελλοντικές θέσεις φύτευσης δέντρων.

5. Φωτογραφίες του δέντρου από διαφορετικές γωνίες λήψης.

Η πολεοδομία θα στείλει τα έγγραφα, μαζί με διαβιβαστικό, στο δημοτικό συμβούλιο, το οποίο θα τα στείλει, μαζί με διαβιβαστικό, στις τεχνικές υπηρεσίες για να ζητήσει τη γνώμη τους. Οι τεχνικές υπηρεσίες θα αποφανθούν και θα στείλουν την εισήγησή τους, μαζί με διαβιβαστικό, στο δημοτικό συμβούλιο, για να εισαχθεί το θέμα προς συζήτηση και να εκδοθεί απόφαση με ψηφοφορία. Αν ο Δήμος έχει φτιάξει Επιτροπή Ποιότητας Ζωής και της έχει αναθέσει αυτή την αρμοδιότητα, μπορεί να το συζητήσει η επιτροπή. Πάντως, να μην το συζητήσει κανένας αποκλείεται. Αφού λοιπόν όλοι αυτοί αποφασίσουν ότι το δέντρο πρέπει να κοπεί, θα συντάξουν αιτιολογημένη τεχνική έκθεση, θα την στείλουν στην πολεοδομία η οποία θα δώσει Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας και πλέον θα μπορείς να κόψεις το δέντρο νόμιμα! Κι όλα αυτά, στην «απλή” περίπτωση που είσαι ιδιοκτήτης 100% και έχεις ένα «κανονικό” οικόπεδο. Σε παραδοσιακό οικισμό χρειάζεται και έγκριση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Αν υπάρχει διατηρητέο κτήριο, αν είναι κι άλλοι συνιδιοκτήτες, αν το δέντρο βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο, αν το οίκημα είναι αυθαίρετο και έχει υπαχθεί σε κάποιο νόμο «τακτοποίησης”, αν είναι διεκδικούμενο π.χ. λόγω κληρονομικών διαφορών ή χρησικτησίας, άσ’ το καλύτερα.

Βέβαια, αν, ενόσω εσύ τρέχεις με τα χαρτιά από υπηρεσία σε υπηρεσία, το δέντρο πέσει και προκαλέσει ζημιά, θα έχεις όλη την ευθύνη. Το κράτος, καμμία. Αν κάποιος φανατικός «οικολόγος” στην αλυσίδα των υπευθύνων μπλοκάρει την άδεια, είναι πιθανόν να σου πουν «δεν σε αφήνουμε να το κόψεις”! Αν το δέντρο πέφτοντας κόψει ένα καλώδιο της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα να μείνει χωρίς ρεύμα η περιοχή, και το ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς πετάξει όλα τα προϊόντα που έχει στο ψυγείο, θα συμβεί η εξής «χαρά του δικηγόρου”: ο ζαχαροπλάστης θα στραφεί δικαστικά κατά της ΔΕΗ, η ΔΕΗ θα στραφεί εναντίον σου κι εσύ θα στραφείς κατά του Δήμου συνολικώς. Θα τραβολογιέσαι στα δικαστήρια για καμμιά δεκαριά χρόνια και, στο τέλος, ο Δήμος θα βγει λάδι, με το εξής σκεπτικό: «H αίτηση που υπέβαλες έχει ημερομηνία 5/5/2020, ενώ το δέντρο έπεσε στις 16/2/2021. Στους μήνες που μεσολάβησαν άλλαξαν τα δεδομένα. Γιατί δεν έφερες νέα αίτηση όταν το δέντρο έγειρε λίγο περισσότερο, να επανεξετάσουμε το θέμα;”

Ποιος από τους εμπλεκόμενους υπευθύνους, της πολεοδομίας, του δημοτικού συμβουλίου, των τεχνικών υπηρεσιών, των επιτροπών, είναι υπεύθυνος; Κανένας! Είναι όλοι μαζί. Κανένας συγκεκριμένος υπάλληλος δεν θα βάλει το χέρι στην τσέπη να πληρώσει το αποτέλεσμα των πράξεων ή των παραλείψεών του. Αν ποτέ καταδικασθεί η Yπηρεσία, την αποζημίωση θα την πληρώσει ο προϋπολογισμός της, δηλαδή ο φορολογούμενος, δηλαδή πάλι εσύ!

Είναι κράτος αυτό; Όχι, φυσικά. Όταν δεν υπάρχει προσωποποίηση της ευθύνης, δεν υπάρχει ευθύνη, δεν υπάρχει λογοδοσία, δεν υπάρχει, ουσιαστικά, διοίκηση.
Έχω γράψει άπειρα άρθρα, «αξιοποιώντας” και την 6ετή θητεία μου στην Περιφέρεια Αττικής, για το πώς η Ελλάδα είναι μια χώρα μη κυβερνήσιμη, κι ο Θεός να γίνει πρωθυπουργός. Θα πνιγόμαστε όταν βρέχει, θα καιγόμαστε όταν φυσάει (εδώ) και θα μένουμε μέρες χωρίς ρεύμα και χωρίς εθνική οδό όταν ρίξει χιόνι, από αυτό που στη Δυτική Ευρώπη το έχουν για αστείο, επειδή 150 ανευθυνοϋπεύθυνοι επικαλύπτουν ο ένας τον άλλον.

Θα ρωτήσεις: μα δεν βρέθηκε ένας, μπλε, κόκκινος, πράσινος, που να πει «ρε παιδιά, είναι δυνατόν για να κόψεις ένα δέντρο στον κήπο σου να χρειάζεται γραφειοκρατία 6 μηνών;” Βρέθηκαν πολλοί, που επισημαίνουν το πρόβλημα. Αλλά δεν βρέθηκε κανένας για να δώσει λύση. Διότι η λύση περνάει από τα μεγάλα ταμπού της μεταπολίτευσης. Και αυτά δεν τα αγγίζουμε.

Η καθιέρωση της προσωπικής ευθύνης στο Δημόσιο χρειάζεται αναμόρφωση εκ βάθρων όλης της νομοθεσίας αλλά και της φιλοσοφίας της δημόσιας διοίκησης. Κανείς δεν θέλει να το κάνει. Η διάχυση της ευθύνης, στη διοικητική μηχανή του δημοσίου, πολιτική και υπηρεσιακή, βολεύει τους πάντες, από τον πρωθυπουργό μέχρι τον τελευταίο κλητήρα. Γιατί να το αλλάξουν;

Γιατί, επίσης, να δώσουμε δικαιώματα στον πολίτη; Πώς θα τον ελέγχουμε; Πώς θα συνεχίζουμε το αλισβερίσι πουλώντας εύνοια κι αγοράζοντας ψήφους; Πώς θα του ζητάμε «γρηγορόσημο” ή «πριονοπευκόσημο”; Πώς θα τον απειλούμε με πρόστιμα; Η άδεια που πρέπει να παίρνει ο πολίτης από το κράτος – πατερούλη για τα πάντα, είναι ο πιο στέρεος θεσμός στο Οθωμανοσοβιετιστάν.  Νομίζεις ότι αφορά μόνο τα δέντρα; Από πού κι ως πού ζητάει το κράτος να μάθει πώς χρησιμοποιείς τους χώρους της κατοικίας σου; Ποιοι είναι κύριας και ποιοι βοηθητικής χρήσης; Από πού κι ως πού, αν φτιάξεις μια γούρνα με νερό στον κήπο ή αν πάρεις ένα αυτοκίνητο με δυνατό κινητήρα, τα θεωρεί εκδήλωση ανεπίτρεπτου πλουτισμού και επιβάλλει φόρο πολυτελούς διαβίωσης; Από πού κι ως πού ορίζει το κράτος πώς θα ξοδέψω τα δικά μου λεφτά, αυτά που μου απόμειναν αφού με ξέσκισε προηγουμένως στη φορολογία;

Δες όμως και ένα άλλο πρόβλημα, που παγιώθηκε μετά από δεκαετίες ιδεολογικής κυριαρχίας του σοσιαλισμού. Ποια είναι η άποψή σου για την παρακάτω αρχή: Είσαι υπεύθυνος, πολίτη, για οτιδήποτε υπάρχει στο οικόπεδό σου που μπορεί να αποτελεί απειλή για άλλους (π.χ. ξερά χόρτα και σκουπίδια που μπορεί να αρπάξουν φωτιά). Αλλά είσαι και ο αποκλειστικός κύριός τους. Αν θες να κόψεις ένα δέντρο στον κήπο σου, διότι γέρνει ή διότι θεωρείς το πεύκο επίφοβο για διάδοση πυρκαγιάς ή διότι σου κόβει τη θέα, ή χωρίς λόγο, διότι ξύπνησες ένα πρωί και είπες «βαρέθηκα να το βλέπω”, έχεις κάθε δικαίωμα να το κάνεις. Το δημόσιο είναι δημόσιο και το ιδιωτικό, ιδιωτικό. Τέλος.

Ξέρετε πολλούς που να μην ετοιμάζουν, διαβάζοντας αυτές τις φράσεις, αντεπιχειρήματα για τα δέντρα που ανήκουν στο… σύνολο και για τη μερική σχέση ιδιοκτησίας που υπάρχει μεταξύ ημών των ανθρώπων και της φύσης, η οποία πρέπει να διέπεται από κανόνες κοινωνικής αξιοποίησης και συλλογικής διαχείρισης και συνευθύνης και μπλα, μπλα, μπλα;

Το απόλυτο θέατρο του παραλόγου είναι όταν το δέντρο βρίσκεται σε δημόσιο χώρο. Ποιος πρέπει να κόψει το κλαδί, οέο; Ο Δήμος, η Περιφέρεια, το Δασαρχείο ή ο ΔΕΔΔΗΕ; Μπορεί και όλοι μαζί! Δεν υπερβάλλω. Αν ένα δέντρο βρίσκεται σε άλσος, υπεύθυνη είναι η δασική υπηρεσία. Αν τα κλαδιά του περνούν πάνω από το πεζοδρόμιο, υπεύθυνος, για εκείνο το τμήμα τους, είναι ο Δήμος κι αν βγαίνουν στον δρόμο, είναι ο Δήμος ή η Περιφέρεια, ανάλογα με το σε ποιον ανήκει ο δρόμος. Αν ακουμπούν σε καλώδια της ΔΕΗ, υπεύθυνος είναι και ο ΔΕΔΔΗΕ. Κι επειδή το πρόβλημα της εφιαλτικής γραφειοκρατίας που έχεις εσύ, ο ιδιώτης, θα το έχει και ο δημόσιος υπάλληλος όταν δει ένα κλαδί να κρέμεται επικίνδυνα πάνω από ένα καλώδιο, το πιθανότερο είναι να πει «δε βαριέσαι, εγώ θα σώσω αυτή τη χώρα;” Και θα συνεχίσει να το λέει όσο οι πολιτικές συζητήσεις αναλώνονται σε δήθεν ιδεολογικές αψιμαχίες και αγνοούν το τερατώδες, το σαδιστικό, το εγκληματικό νομικό πλαίσιο που διέπει την καθημερινότητα του πολίτη και τις σχέσεις του με το κράτος. Ακόμα και τις σχέσεις των υπηρεσιών του κράτους μεταξύ τους. Αυτή είναι όμως η ουσία της πολιτικής, αυτή κάνει τη διαφορά, πολύ συχνά, μεταξύ ζωής και θανάτου.

Δεν θέλω να αναφερθώ στο αυτονόητο έργο της υπογειοποίησης όλων των καλωδίων και των σωλήνων σε κοινό κανάλι, όπως το έκανε ο Στέφανος Μάνος πριν 40 χρόνια στην Πλάκα, για να τελειώνουμε και με το «ράβε – ξήλωνε” δρόμων και πεζοδρομίων. Οι άνω των 50 δεν θα προφτάσουμε να το δούμε, αν ποτέ γίνει. Δεν ξέρω αν θα το προφτάσουν και τα εγγόνια μας. Βλέπεις, ο «σοφός λαός” φρόντισε τους Μάνους αυτής τη χώρας να τους στείλει στο σπίτι τους.

Το slogan μιας αλυσίδας καταστημάτων με δομικά υλικά και εξοπλισμό σπιτιού, ήταν, για χρόνια, «και φθηνά και υπεύθυνα». Το ακριβώς αντίθετο θα μπορούσε να είναι το πάγιο slogan του ελληνικού κράτους: «και ακριβά και ανεύθυνα». Διότι όλον αυτόν τον καφκικό μηχανισμό τον πληρώνεις πανάκριβα, για να μην σου προσφέρει υπηρεσίες και να μην έχει ευθύνη.

Πήγη : capital.gr