Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC) κατέθεσε, καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Δίκτυο για την Συνεργασία των Αρχών Προστασίας Καταναλωτών, εναντίον του TikTok, το οποίο είναι πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο, πολύ δημοφιλές σε παιδιά και εφήβους. Επίσης σε 15 χώρες (Βέλγιο, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Γαλλία Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία, Ισπανία και Ελβετία) οι Ενώσεις Καταναλωτών – μέλη της BEUC έχουν ενημερώσει τις Αρχές και τους ζήτησαν να ελέγξουν τη συμπεριφορά αυτού του γίγαντα των κοινωνικών δικτύων.
Σύμφωνα με μια νέα έρευνα, η BEUC συμπεραίνει ότι το TikTok παραβιάζει πολλά δικαιώματα των καταναλωτών στην Ευρώπη και αποτυγχάνει να προστατέψει τα παιδιά από κρυπτοδιαφημίσεις και ακατάλληλο περιεχόμενο:
Πολλοί όροι στο τμήμα «Όροι παροχής υπηρεσίας» του TikTok είναι καταχρηστικοί. Δεν είναι ξεκάθαροι, είναι αμφιλεγόμενοι και ευνοούν το TikTok σε βάρος των χρηστών του. Οι όροι που διέπουν τα πνευματικά δικαιώματα δεν είναι, επίσης, ξεκάθαροι καθώς δίνουν στο TikTok το μη αναστρέψιμο δικαίωμα να χρησιμοποιεί, να διανέμει και να αναπαράγει βίντεο, που δημοσιεύονται από τους χρήστες του, χωρίς αποζημίωση.
Μια δημοφιλής λειτουργία του TikTok είναι ότι οι χρήστες μπορούν να αγοράσουν “νομίσματα” για “εικονικά δώρα” προς τους χρήστες του TikTok, τους οποίους ακολουθούν. Η πολιτική του TikTok για τα εικονικά αντικείμενα περιέχει καταχρηστικούς όρους και παραπλανητικές πρακτικές. To TikTok, για παράδειγμα, διεκδικεί το δικαίωμα να αλλάξει την ισοτιμία μεταξύ “νομισμάτων” και “δώρων”. Έτσι, πιθανότητα χειραγωγεί την οικονομική συναλλαγή προς όφελός του.
Το TikTok αποτυγχάνει να προστατεύσει τα παιδιά και τους εφήβους από κρυπτοδιαφημίσεις και πιθανό επιβλαβές περιεχόμενο στην πλατφόρμα. Οι προσφορές του TikTok προς τις εταιρείες που θέλουν να διαφημιστούν στην εφαρμογή, συνεισφέρουν στην ταχεία εξάπλωση της κρυπτοδιαφήμισης. Οι χρήστες, για παράδειγμα, ωθούνται να συμμετάσχουν σε προκλήσεις με “χασταγκς” επώνυμων προϊόντων, όπου τους ζητείται να δημιουργήσουν περιεχόμενο για συγκεκριμένα προϊόντα. Καθώς δημοφιλείς “ινφλουένσερς” συνήθως, ξεκινούν αυτές τις προκλήσεις, η εμπορική πρόθεσή τους αποκρύπτεται, από τους χρήστες. Το TikTok, επίσης, αποτυγχάνει να επιδείξει την πρέπουσα επιμέλεια, για να προστατεύσει τα παιδιά, από ακατάλληλο περιεχόμενο όπως βίντεο με υπονοούμενα, που απλά βρίσκονται πιο κάτω.
Οι πρακτικές του ΤikTοk για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων είναι παραπλανητικές. Το TikTok δεν ενημερώνει ξεκάθαρα τους χρήστες του, ειδικά με τρόπο κατανοητό σε παιδιά και εφήβους, για το ποια προσωπικά δεδομένα συλλέγονται, για ποιο σκοπό και για ποιο νόμιμο λόγο. Αυτή η πληροφόρηση είναι σημαντική, για τους καταναλωτές, όταν χρησιμοποιούν το TikTok. Πιστεύουμε ότι αυτές οι πρακτικές παραβιάζουν το Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων και έχουν «τραβήξει την προσοχή» των Αρχών Προστασίας Δεδομένων, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων ελέγχων της εταιρείας.
Οι Αρχές πρέπει να δραστηριοποιηθούν
Η BEUC και τα μέλη της (όπως το ΚΕ.Π.ΚΑ), ζητούν από τις Αρχές να ξεκινήσουν μια έρευνα σε βάθος των πολιτικών και πρακτικών του TikTok, ώστε να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα των καταναλωτών, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γίνονται σεβαστά. Η εταιρεία πρέπει να ενημερώνει τους καταναλωτές για το επιχειρηματικό της μοντέλο και για τις δραστηριότητες επεξεργασίας δεδομένων και να σταματήσει να επιβάλει καταχρηστικούς όρους και πρακτικές στους χρήστες της. Το TikTok πρέπει επίσης, να σταματήσει να κρατά τους χρήστες του στο σκοτάδι, όσον αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις της αγοράς εικονικών δώρων για τα αγαπημένα τους είδωλα και να βελτιώσει τη νομιμότητα της υπηρεσίας αυτής. Ειδικά, τα παιδιά και οι έφηβοι, που αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του ακροατηρίου του TikTok πρέπει να προστατεύονται επαρκώς, όσον αφορά την έκθεσή τους σε προωθητικές ενέργειες πωλήσεων, κρυπτοδιαφημίσεων και ακατάλληλο περιεχόμενο.
Η κα. Μονίκ Γκόγιενς, Γενική Διευθύντρια της BEUC, σχολίασε:
“Σε λίγα μόλις χρόνια, το TikTok έγινε από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές κοινωνικών δικτύων, με εκατομμύρια χρήστες, στην Ευρώπη. Όμως, το TikTok απογοητεύει τους χρήστες του, παραβιάζοντας τα δικαιώματά τους, σε μεγάλη κλίμακα. Έχουμε ανακαλύψει μια ολόκληρη σειρά παραβάσεων των δικαιωμάτων των καταναλωτών και έχουμε καταθέσει καταγγελία, εναντίον του TikTok.
Τα παιδιά αγαπούν το TikTok, αλλά η εταιρεία αποτυγχάνει να τα προστατέψει. Δεν θέλουμε να εκτίθενται οι νεότεροι χρήστες, σε παρεμβατικές κρυπτοδιαφημίσεις και, χωρίς να το γνωρίζουν, να μετατρέπονται σε «διαφημιστικές πινακίδες» ενώ απλά προσπαθούν να διασκεδάσουν.
Μαζί με τα μέλη μας – Ενώσεις Καταναλωτών από όλη την Ευρώπη – ζητάμε από τις Αρχές να δραστηριοποιηθούν άμεσα. Πρέπει, τώρα, να διασφαλίσουν ότι το TikTok είναι ένας χώρος, μέσα στον οποίο οι καταναλωτές και ειδικά τα παιδιά, μπορούν να διασκεδάσουν χωρίς να στερούνται τα δικαιώματά τους.”
Το ΚΕ.Π.ΚΑ απέστειλε, σήμερα τα στοιχεία για το TikTok στο Δίκτυο Συνεργασίας μεταξύ των Εθνικών Αρχών για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.
