Πριν από εκατό χρόνια, το 1921, έγινε μια ιστορική ιατρική ανακάλυψη, αυτή της ινσουλίνης, που μεταμόρφωσε τη ζωή όσων ζουν με διαβήτη σε όλο τον κόσμο.

Ο Καναδός επιστήμονας που ηγήθηκε της ανακάλυψης,  Frederick Banting, τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και τελικά πούλησε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το φάρμακο στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο με μόλις $ 1, δηλώνοντας: «Η ινσουλίνη δεν ανήκει σε μένα, ανήκει στον κόσμο».

Σήμερα, εκτιμάται ότι 463 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με διαβήτη παγκοσμίως. Ωστόσο, παρά τον έναν αιώνα ιατρικής προόδου, περίπου οι μισοί από αυτούς που χρειάζονται ινσουλίνη εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε αυτήν.

Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους ζουν με τη διάγνωση αλλά με περιορισμένη θεραπεία – λόγω της περιορισμένης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, της φτώχειας, του εκτοπισμού ή των συγκρούσεων.

Επικίνδυνοι μύθοι

Όπως με πολλά παγκόσμια ζητήματα υγειονομικής περίθαλψης, τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι διαβητικοί που ζουν εν μέσω ανθρωπιστικών κρίσεων δεν είναι ανυπέρβλητα. Στην πραγματικότητα, συχνά αυτά καθορίζονται από πολιτικές που έχουν στόχο μόνο το κέρδος και που εμποδίζουν την πρόσβαση στη θεραπεία.

1 – Ο μύθος της ψύξης

Σε πολλά από τα μέρη όπου βρίσκονται οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι θερμοκρασίες συχνά υπερβαίνουν το συνιστώμενο εύρος για την αποθήκευση της ινσουλίνης. Υπάρχει, λοιπόν, η πεποίθηση ότι οι ασθενείς πρέπει να διατηρούν τα φάρμακά τους στο ψυγείο.

Αυτό γίνεται εμπόδιο όταν ένα άτομο δεν έχει ψυγείο – είτε λόγω φτώχειας, περιορισμένης ηλεκτρικής ενέργειας είτε επειδή ζει σε καταυλισμό ή έχει εκτοπιστεί.

Χωρίς αξιόπιστη ψύξη, πολλοί ασθενείς καταλήγουν να ταξιδεύουν περισσότερες από μία φορές την ημέρα σε ιατρείο για να λαμβάνουν την ινσουλίνη τους. Αυτό όχι μόνο μπορεί να κοστίσει χρήματα, αλλά σε μέρη που επικρατούν επισφαλείς συνθήκες μπορεί να γίνει απίστευτα επικίνδυνο.

Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι οι οδηγίες από φαρμακευτικές εταιρείες χρειάζονται επικαιροποίηση. Τον Φεβρουάριο του 2021, τα αποτελέσματα μιας μελέτης με επικεφαλής τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και το Πανεπιστήμιο της Γενεύης κατάφεραν  να αποδείξουν ότι η ινσουλίνη μπορεί να αποθηκευτεί στους 37 ° C.

Παράλληλα, οι απλές λύσεις αποθήκευσης, όπως τα βασικά πήλινα δοχεία, έχει επίσης βρεθεί ότι αποτελούν έναν αποτελεσματικό τρόπο διατήρησης της ινσουλίνης σε δροσερές και σταθερές θερμοκρασίες, πράγμα που σημαίνει ότι οι ασθενείς δεν χρειάζεται πλέον να ταξιδεύουν δύο φορές την ημέρα για να λάβουν τη θεραπεία τους.

2 – Οι τιμές των «Big Pharma»

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη βελτίωση της πρόσβασης στην ινσουλίνη είναι ότι μπορεί να είναι ένα εξαιρετικά ακριβό φάρμακο για την παραγωγή.

Εκτός κι αν δεν είναι.

Μόνο τρεις εταιρείες «Big Pharma» – η Novo Nordisk, η Eli Lilly και η Sanofi – ελέγχουν το 99% της συνολικής αγοράς ινσουλίνης. Με ένα τέτοιο μονοπώλιο, τα αθέμιτα συστήματα τιμολόγησης που τέθηκαν από αυτές τις μεγάλες εταιρείες επηρεάζουν εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο.

Αυτό το κόστος παραγωγής ινσουλίνης μπορεί να είναι έως και 102 £ ανά ασθενή ετησίως. Ωστόσο, η τιμή της ινσουλίνης που διατίθεται σε προγράμματα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα κυμαίνεται από  220£ έως 900 £ ανά ασθενή, ανάλογα με τη συσκευή ένεσης και τον τύπο της ινσουλίνης που πρέπει να παρέχουμε στον ασθενή.

Υπάρχουν αρκετές εταιρείες που εργάζονται για να βελτιώσουν τον ανταγωνισμό στην αγορά και να παράγουν γενική ινσουλίνη χωρίς επωνυμία. Αυτό θα μείωνε σημαντικά το κόστος για ασθενείς και οργανισμούς υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν αυστηρούς κανονισμούς για την έγκριση της ινσουλίνης τους.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κάνουν σκληρές εκστρατείες, επιτρέποντας σε αυτές τις εταιρίες να μπουν στην αγορά ινσουλίνης και να εργάζονται για τη βελτίωση του πακέτου των εργαλείων που διατίθενται σε διαβητικούς ασθενείς σε όλο τον κόσμο.

3 – Η «σύνθετη» κατάσταση

Ο διαβήτης μπορεί σαφώς να είναι μια σύνθετη κατάσταση για να την διαχειριστεί ο ασθενής,  ιδιαίτερα η μορφή τύπου 1 της νόσου.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούν συνεχώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους με τεστ δακτύλου και να κάνουν χρήση ινσουλίνης έως και έξι φορές την ημέρα. Σε πολλά μέρη όπου δρουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, η επισιτιστική ανασφάλεια μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα ακόμη περισσότερο.

Ωστόσο, με τους σωστούς πόρους, η διαχείριση της κατάστασης και η ποιότητα ζωής θα μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά για τους ασθενείς σε όλο τον κόσμο.

Υπάρχουν νεότερα εργαλεία όπως τα στυλό ινσουλίνης που διευκολύνουν την ένεση, ενώ ταυτόχρονα, οι συσκευές συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης σημαίνουν τώρα ότι οι ασθενείς δεν χρειάζεται να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης πολλές φορές την ημέρα.

Αυτές οι συσκευές δεν είναι συνήθως διαθέσιμες σε πολλά μέρη με χαμηλότερο εισόδημα λόγω του κόστους τους, ωστόσο, η βελτίωση της διαθεσιμότητας θα μείωνε τελικά την ανάγκη ενός ασθενούς για θεραπεία λόγω επιπλοκών μακροπρόθεσμα.

Βοηθώντας τους ανθρώπους να διαχειριστούν με ασφάλεια τον διαβήτη τώρα, μπορούμε να σταματήσουμε την επιδείνωσή του στο μέλλον.

Γιατί οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται με τον διαβήτη;

Ο διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που εμφανίζεται όταν το σώμα δεν μπορεί να παράγει αρκετή ινσουλίνη – μια ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης (ζάχαρης) στο αίμα μας. Χωρίς τακτική θεραπεία, όπως ενέσεις ινσουλίνης, αυτά τα υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε καρδιακές παθήσεις και νεφρική ανεπάρκεια, καθώς και σε νευρική βλάβη και τύφλωση.

Υπολογίζεται ότι 463 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με διαβήτη παγκοσμίως, αριθμός που σχεδόν διπλασιάστηκε τα τελευταία 30 χρόνια. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα περιστατικά με διαβήτη αυξάνονται ταχύτερα σε χώρες χαμηλού και  μεσαίου εισοδήματος – συμπεριλαμβανομένων περιοχών όπου οι άνθρωποι ζουν εν μέσω ανασφάλειας ή άλλων κρίσεων υγειονομικής περίθαλψης.

Αυτό σημαίνει ότι σε αμέτρητες κοινότητες, οι διαβητικοί που εξαρτώνται από ινσουλίνη έχουν συχνά περιορισμένη πρόσβαση στο φάρμακο και τη θεραπεία που χρειάζονται για να παραμείνουν υγιείς.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κλείνουν φέτος 50 χρόνια διεθνούς δράσης σε εστίες πολέμου, σε χώρες που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές και σε περιοχές που μαστίζονται από επιδημίες. Εργάζονται σε περισσότερες από 70 χώρες παγκοσμίως και στις περισσότερες από αυτές, η ινσουλίνη συχνά δεν είναι διαθέσιμη σε δομές δημόσιας υγείας ή σε ιδιωτικά φαρμακεία. Σε 20 προγράμματα σε 11 χώρες, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επικεντρώνονται στον διαβήτη ως μία από τις πιο συχνές μη μεταδοτικές ασθένειες.

Πηγή: www.msf.gr