Σε εκδήλωση του Δήμου Λαρισαίων για την εκτέλεση τους, ως αντίποινα για την ανατίναξη στα Τέμπη της γερμανικής αμαξοστοιχίας 53
Σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις απότιση φόρου τιμής του Δήμου Λαρισαίων στους 40 εκτελεσθέντες πατριώτες από τα στρατεύματα κατοχής στις 8 Μαρτίου του 1944.
Οι πατριώτες που εκτελέστηκαν ως αντίποινα για την ανατίναξη στα Τέμπη της αμαξοστοιχίας του Γερμανικού εξπρές (ταχείας 53) από το τάγμα Μηχανικού του ΕΛΑ. Η αμαξοστοιχία μετέφερε χίλιους περίπου Γερμανούς, αξιωματικούς των Es- Es, το επιτελείο και τη Διοίκηση μιας ολόκληρης μεραρχίας, στο Ανατολικό μέτωπο. Το πλήγμα για τους Ναζί ήταν ισχυρό και λίγες ημέρες αργότερα, στις 8 Μαρτίου 1944 η ανωτέρα Διοίκηση των Γερμανών διέταξε την εκτέλεση ως αντίποινα, 40 πατριωτών Λαρισαίων απ’ τα περίχωρα, και απ’ το στρατόπεδο κρατουμένων του «Αντιαεροπορικού»
Στην ομιλία του ο αντιδήμαρχος Σωτήρης Βούλγαρης σημείωσε τα εξής :
«Από το στρατόπεδο πήραν και εκτέλεσαν στις 8 Μαρτίου του 1944, τους 40 πατριώτες, σ’ αυτόν τον ιερό τόπο, που τιμούμε κάθε χρόνο με εκδήλωση-μνημόσυνο αυτούς τους ήρωες και τις ηρωίδες της σύγχρονης ιστορίας μας.
Ανάμεσα σε αυτούς που θα εκτελούνταν συμπεριλαμβάνονταν και σημαντικά στελέχη της Αντίστασης, στη Λάρισα και την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, όπως ο Γιάννης Πατέρας, η επονίτισσα Δήμητρα Τσάτσου, ο Θέος Ράπτης και πολλοί άλλοι. Οι περισσότεροι είχαν υποβληθεί σε βασανιστήρια, αλλά τα υπέφεραν χωρίς να αποκαλύψουν τίποτα.
… «Οι Γερμανοί συνήθιζαν να πραγματοποιούν τις εκτελέσεις στον τόπο που είχε λάβει χώρα το σαμποτάζ. Αυτή τη φορά όμως απέφυγαν να τους πάνε στα Τέμπη, από φόβο μήπως οι αντάρτες του Μηχανικού του Ολύμπου αποφάσιζαν να τους ελευθερώσουν. Όλα θα μπορούσε να τα περιμένει κανείς από αυτούς…» σημειώνει ο Λάζαρος Αρσενίου στο 2ο τόμο του έργου του «Η Θεσσαλία στην Αντίσταση».
Τελικά οι Λαρισαίοι και οι κάτοικοι της περιοχής πληροφορούνται πως το πρωινό της 8ης Μαρτίου του 1944 οι Ναζί θα εκτελούσαν στο ύψωμα(μαγούλα) του αντιαεροπορικού, 40 πατριώτες, 35 άνδρες και 5 γυναίκες.
Δεν έγινε γνωστό, αν εκτελέστηκαν και οι άλλοι 60 που αναφέρονταν στο ανακοινωθέν.
Ο τότε νομάρχης Λάρισας Γιάννης Γκότσης, που υποχρεώθηκε να παραστεί στην εκτέλεση, γράφει το 1945 στο βιβλίο του «Φλόγες στον Όλυμπο»
«…. Ήταν βράδυ από εκείνα τα χειμωνιάτικα της Λάρισας που οι δρόμοι ήταν έρημοι και όλα γύρω νεκρωμένα. Με ειδοποιούν από την Κομαντατούρ ότι νωρίς το πρωί θα περνούσαν να με πάρουν, να πάμε κάπου… Με το αυτοκίνητο πήραμε το δρόμο προς την Αγιά, το δρόμο που οδηγούσε στο στρατόπεδο. Ο τόπος του θυσιαστηρίου ήταν τυλιγμένος στην πρωινή ομίχλη. Η ατμόσφαιρα βαριά, σκυθρωπή, πένθιμη.
Στους πρόποδες του λοφίσκου τρία συνεργεία στρατιωτών έσκαβαν το όρυγμα, μια μεγάλη τάφρο που θα χρησιμοποιούνταν ως ομαδικός τάφος.
Πέρασε πολλή ώρα. Πόση; Ποιος ξέρει!
Έφτασε το πρώτο καμιόνι με τους μελλοθάνατους. Είναι πέντε.
Όλες γυναίκες.
Πρώτη κατεβαίνει η Δήμητρα Τσάτσου, απόλυτα ήρεμη. Δίνει το χέρι στη Σουλτούκη που ακολουθούσε αλλά αδυνατούσε να στηριχθεί στα πόδια της, τσακισμένη από το ξύλο, καθώς επί τρεις ημέρες την έδερναν αλύπητα, προσπαθώντας να την κάνουν να ομολογήσει… Και οι πέντε γυναίκες δέχθηκαν υπερήφανες και αγέρωχες το θάνατο.
Ακολούθησαν οι 35άνδρες, ανάμεσά τους ο γυμνασιάρχης Μπακόπουλος και ο μικρός Τσαπραλής με το μαθητικό πηλίκιο… Ούτε αυτόν ο θάνατος τον τρομάζει…στέκει όρθιος με μια γαλήνια έκφραση στο παιδικό του πρόσωπο….»
Από την τελευταία ομάδα κατεβαίνει πρώτος ο γυμναστής από τη Λάρισα (Ι. Πατέρας), χαμογελώντας σαν να μπαίνει σε στίβο για άθλημα. Φωνάζει πρώτα στους Γερμανούς…
«… Εμείς πεθαίνουμε περήφανοι για την Ελλάδα και αμέσως μετά απευθύνεται προς τους συντρόφους του: «Εμπρός παιδιά ας φωνάξουμε όλοι… Ζήτω η Ελλάδα… και η ζητωκραυγή πνίγεται στην Ομοβροντία των όπλων.
Η εκτέλεση των 40 πατριωτών στάθηκε σημαντικό γεγονός στην Κατοχική ιστορία της Λάρισας και της Θεσσαλίας. Οι υπερήφανοι και αδούλωτοι κάτοικοί της, έχουν να επιδείξουν κορυφαίες στιγμές καρτερικότητας και αντρειοσύνης. Είδαν τους αγαπημένους τους, αδελφούς νεκρούς στους δρόμους, κρεμασμένους στις πλατείες, τα παλικάρια τους να στήνονται στους τοίχους, αλλά δε λύγισαν.»
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τον συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκηση Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας κ. Κ. Παππά, τον αντιδήμαρχο του Δήμου Λαρισαίων Γ. Αλεξούλη, τον πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας κ. Β. Πινακά, εκπρόΓενικού Περιφερειακού Αστυνομικού Διευθυντή Θεσσαλίας, και εκπροσώπους αντιστασιακών οργανώσεων αλλά και συγγενή θυμάτων.
* Μετά το πέρας της λιτής εκδήλωσης στο Αντιαεροπορικό, ακολούθησαν τελετές και καταθέσεις στεφάνων στην προτομή του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΤΕΡΑ στην πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (συνοικία Αγ. Κωνσταντίνου) και στην προτομή της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΤΣΑΤΣΟΥ στην ομώνυμη πλατεία στη συνοικία Νεάπολης
