Το κλείσιμο των σχολείων σε όλο τον κόσμο για την πρόληψη και προστασία από την πανδημία COVID -19 κράτησε 1,6 δισεκατομμύρια παιδιά μακριά από το σχολικό περιβάλλον για διαστήματα που κράτησαν από λίγες εβδομάδες μέχρι και ένα χρόνο σύμφωνα με την UNESCO. Τα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις για την προστασία παιδιών και εκπαιδευτικών δεν ήταν τα ίδια οδηγώντας σε μεγάλες διαφορές στη διάρκεια εφαρμογής τους, αλλά και στις επιπτώσεις τους. Για να διαπιστώσει τι ακριβώς συνέβη στην Ελλάδα μέσα στις 37 εβδομάδες που έμειναν κλειστές οι σχολικές εβδομάδες από τον Φεβρουάριο του 2020 ως την άνοιξη του 2021, κάναμε έρευνα στο δίκτυο των εκπαιδευτικών της. Στην έρευνα συμμετείχαν 103 εκπαιδευτικοί που συμπλήρωσαν ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο για να εντοπιστούν τα βασικά προβλήματα κατά τη διενέργεια της εξ αποστάσεως διδασκαλίας ή τηλεκπαίδευσης, όπως είναι γνωστή.

Σύμφωνα με τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών, το 67,6% δεν είχε συμμετάσχει σε κάποια επιμόρφωση για την τηλεκπαίδευση στο παρελθόν. Για σημαντικό τμήμα του δείγματος (28%), η σύνδεση σε κατάλληλο δίκτυο ήταν το βασικότερο εμπόδιο που αντιμετωπίστηκε, ενώ ταυτόχρονα η επικοινωνία και αλληλεπίδραση με τα παιδιά έγινε αρκετά δύσκολη. Είναι σημαντικό πως το 40,2% ανέφερε πως η προσαρμογή των μαθητών και των μαθητριών στην τηλεκπαίδευση ήταν δύσκολη, ενώ σύμφωνα με το 46,1% πρόσβαση στην τηλεκπαίδευση είχαν μόλις οι μισοί μαθητές/ οι μισές μαθήτριες της τάξης τους. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ήταν απροετοίμαστη η εκπαιδευτική κοινότητα για τη μεγάλη αυτή αλλαγή, η οποία δεν στηρίχθηκε επαρκώς από την πολιτεία.

Τα ποσοτικά δεδομένα της έρευνας συμπληρώθηκαν με ποιοτική ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθησαν από τη διεξαγωγή ομάδας εστίασης με εκπαιδευτικούς από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, τα πρόσωπα που συμμετείχαν επιβεβαίωσαν αναφορικά με την υποστήριξη που έλαβαν και την προετοιμασία τους για την τηλεκπαίδευση ότι «Έχουμε παρακολουθήσει πάρα πολλές ώρες επιμόρφωσης, με προσωπικό και οικογενειακό κόστος». Για την καλύτερη πρόσβαση των μαθητών και των μαθητριών σε πολλές περιπτώσεις ανέλαβαν δράση τα σχολεία, καθώς, όπως ανέφερε ένας από τους συμμετέχοντες: «Δεν έχουν καν όλα έναν υπολογιστή στο σπίτι, κι εκεί που έχουν έναν υπολογιστή είναι παραπάνω παιδιά, είναι κι ο γονιός που το χρειάζεται», ενώ για τη δωρεάν χρήση του Webex αναφέρθηκε ότι «…προσφέραμε με τη βοήθεια του Συλλόγου Γονέων και δωρεάν δεδομένα γιατί παρόλο που λένε ότι το webex είναι δωρεάν όταν γίνεται προβολή βίντεο ξοδεύονται δεδομένα τους και τελειώνουν και αυτά».

Δύο χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για το πώς έγινε η τηλεκπαίδευση και το ποιες είναι επιπτώσεις της στον μαθητικό κόσμο και στη διδασκαλία, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς με την πανδημία να βρίσκεται σε έξαρση είναι πολύ πιθανό ότι η ανάγκη για εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα προκύψει ξανά.

Σε ένα απροετοίμαστο εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί οι εκπαιδευτικοί να έκαναν τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για να μη μείνει κανένα παιδί πίσω, αλλά αν όλα τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν την κατάλληλη πρόσβαση σε απαραίτητο εξοπλισμό και δίκτυο, η άμβλυνση των ανισοτήτων σχετικά με την πρόσβαση στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι δεδομένη. Τέλος, η αύξηση του αριθμού των παιδιών ανά τμήμα μέσα στην πανδημία δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο τόσο την εξ αποστάσεως διδασκαλία όσο και την πιθανή επιστροφή στα θρανία, κάτι που δεν θα ήταν το ίδιο με μικρά και ευέλικτα τμήματα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μια εκπαιδευτικός «Αν  από την αρχή τα τμήματα ήταν μικρότερα δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να κλείσουν τα σχολεία».

Η εμπειρία της τηλεκπαίδευσης μπορεί να δώσει σημαντικά μαθήματα για το μέλλον και να διατηρήσει τη συμμετοχή των παιδιών στη σχολική διαδικασία μέσα σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης που δεν έχουν τελειώσει ακόμα.

Για τον σκοπό αυτό καλούμε το Υπουργείο Υγείας και Θρησκευμάτων:

Να  διεξάγει έρευνα για τη λειτουργία της τηλεκπαίδευσης κατά το προηγούμενο διάστημα και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση που χρησιμοποιηθεί ξανά ως εναλλακτικός τρόπος διεξαγωγής των μαθημάτων μέσα στην πανδημία.
Να εξασφαλίσει την πρόσβαση όλων των εκπαιδευτικών και του μαθητικού πληθυσμού σε εξοπλισμό και δίκτυο ώστε να μην υπάρχουν ανισότητες κατά τη διεξαγωγή της τηλεκπαίδευσης.
Να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα (μείωση παιδιών ανά τμήμα, κατάλληλη προετοιμασία των σχολικών εγκαταστάσεων κ.λπ.) ώστε να προστατευθεί η υγεία του μαθητικού πληθυσμού και των εκπαιδευτικών.
Να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την έγκαιρη και επαρκή υποστήρι

Πηγή :Οι ανισότητες στην εκπαίδευση κατά την περίοδο της πανδημίας στην Ελλάδα | ActionAid