7 Φεβρουαρίου 1992

Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών έκαναν στην ήσυχη μεσαιωνική πόλη του Μάαστριχτ, στις όχθες του ποταμού Μάας, ένα άλμα πίστης, που οδήγησε στη δημιουργία του ευρώ. Η συνθήκη που υπεγράφη την ημέρα αυτή και τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 1993, όταν είχε εγκριθεί από 12 χώρες (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), καλούσε για μεγαλύτερη οικονομική ενοποίηση, κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας καθώς και συνεργασία της αστυνομίας και των άλλων αρχών στο έγκλημα, την τρομοκρατία και τη μετανάστευση.

Η Συνθήκη έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, του ευρώ, αλλά και τα κριτήρια για την ένταξη σε αυτό, που έμειναν γνωστά ως κριτήρια του Μάαστριχτ ή κριτήρια σύγκλισης.

Η λογική των κριτηρίων ήταν σαφής: Καθώς οι χώρες ένωναν τις οικονομίες τους μέσω του κοινού νομίσματος, χάνοντας το εργαλείο της υποτίμησης, έπρεπε να τεθούν κανόνες για να διασφαλιστεί η σταθερότητα του ευρώ.

Τα σημαντικότερα από αυτά τα κριτήρια είχαν στόχο τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας: Οι χώρες έπρεπε να κρατήσουν το δημόσιο χρέος τους κάτω από το 60% και το δημοσιονομικό έλλειμμά τους κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

Στα χρόνια που θα ακολουθούσαν, όλες οι χώρες θα παραβίαζαν τους κανόνες αυτούς δεκάδες φορές, παίρνοντας μάλιστα το σύνθημα από τις μεγαλύτερες οικονομίες, τη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ θα αποδεικνυόταν ότι και όταν τους τηρούσαν, ήταν κάποιες φορές με τη βοήθεια λογιστικών τεχνασμάτων.

Όμως, η ευρωπαϊκή κρίση χρέους θα φέρει στην επιφάνεια με τον πιο πιεστικό τρόπο: Οι πολιτικές της λιτότητας ανάγκαζαν τις κυβερνήσεις να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες εν μέσω κρίσης, επιτείνοντας την ύφεση και δυσχεραίνοντας την ανάκαμψη.

Τον Φεβρουάριο του 2020, η Κομισιόν ξεκίνησε έρευνα επί των δημοσιονομικών κανόνων και της οικονομικής διακυβέρνησης της Ε.Ε. και παρότι η συζήτηση διακόπηκε από την πανδημία, τον Οκτώβριο του 2021 άνοιξε και πάλι, με στόχο την αναμόρφωση του πλαισίου έως το 2023.

• Πηγή: moneyreview.gr