Χαιρετισμός στην εκδήλωση «Οι ξενιτεμένες Θεές του Παρθενώνα»

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απηύθυνε χαιρετισμό στην εκδήλωση «Οι ξενιτεμένες Θεές του Παρθενώνα», που διοργάνωσε το Μουσείο της Ακρόπολης και το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη.

Ακολουθεί ο χαιρετισμός της κυρίας Σακελλαροπούλου:

«Η Αθηνά, η Δήμητρα, η Άρτεμις, η Αφροδίτη, η Εστία. Η Ίρις, η Αμφιτρίτη, η Ωρείθυια, η κρήνη Καλλιρόη. Οι Αμαζόνες και οι Λαπιθίδες. Οι εργαστίνες και οι κανηφόροι. Θεές, ημίθεες, κοινές θνητές, σε αγαστή συνύπαρξη, εποικούν τις μετόπες, τα αετώματα, τη ζωφόρο του αριστουργηματικού μνημείου, λαξευμένες με σπάνια τέχνη, υποδείγματα φυσικού κάλλους, σεμνότητας, δύναμης ή μεγαλείου. Φέρνω στον νου μου το τμήμα από την πομπή των Παναθηναίων που βρίσκεται ακόμη στο Μουσείο του Λούβρου, με προεξάρχουσες τις εργαστίνες, τις νέες που υφαίνουν το πέπλο της Αθηνάς φορώντας και οι ίδιες τις περίπλοκα πτυχωμένες εσθήτες τους∙ την κίνηση, την ευγένεια, τη γαλήνη, την αξιοπρέπεια που αποπνέουν. Και το υπέροχο σύμπλεγμα του ανατολικού αετώματος του Παρθενώνα, τις τρεις θεές που καθώς γνωρίζουμε πλαισίωναν την κεντρική σκηνή της γέννησης της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία: την Εστία, τη Διώνη και την κόρη της Αφροδίτη. Σ’ αυτό το επίσης ξενιτεμένο σύμπλεγμα, αφού εξακολουθεί να βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, θαυμάζει κανείς την έξοχη απόδοση της ανατομίας, την τόσο αρμονική αναπαράσταση των υφασμάτων. Κι ίσως αυτή, η ανάλαφρη και συνάμα στιβαρή γλυπτική απεικόνιση των τριών θεαινών να οδήγησε ορισμένους να θεωρήσουν πως δύο από τις μορφές της σύνθεσης είναι η προσωποποίηση της Θάλασσας, στην αγκαλιά της Γαίας.

Ποιητικό αίτιο αυτών των υπέροχων αρχιτεκτονικών γλυπτών υπήρξε η αθηναϊκή δημοκρατία: ένα πολίτευμα που κραταιώνοντας την ισχύ του και εδραιώνοντας την κυριαρχία του επιτρέπει στους πολίτες, ισόνομα και ελεύθερα, να ασχοληθούν με τα ειρηνικά έργα. “Και μην και των πόνων πλείστας αναπαύλας τη γνώμῃ επορισάμεθα”, λέει ο Περικλής στον Επιτάφιό του, δηλαδή “προνοήσαμε για πολλούς τρόπους ανάπαυσης του πνεύματος από τους κόπους”, αποδιώχνοντας τις λύπες και τις μέριμνες του καθημερινού βίου με την απόλαυση που παρέχουν τα έργα του πολιτισμού.

Σήμερα, που ο πόλεμος βρίσκεται τόσο κοντά μας, απειλώντας τη ζωή και καταστρέφοντας τα ειρηνικά έργα των ανθρώπων, σήμερα που μια νέα γενιά ξενιτεμένων παίρνει τον δρόμο της προσφυγιάς, ατενίζουμε τα αριστουργήματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού με ακόμα μεγαλύτερη συγκίνηση και σεβασμό για τις αξίες που μεταφέρουν. Κι αν επιζητούμε την επάνοδο των ξενιτεμένων μας γλυπτών στον τόπο που τα γέννησε είναι γιατί μια τέτοια κίνηση έχει βαρύ συμβολισμό: η επανένωση ενός ακρωτηριασμένου μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς δεν σημαίνει απλώς την αποκατάσταση μιας ιστορικής αδικίας, αλλά και τη δυνατότητα υπέρβασης, σε παγκόσμιο επίπεδο, διαφορών που επιμένουν επί εκατονταετίες».

Δείτε και αυτά