Του Δημήτρη Γκάτσιου

Με… ελέφαντα στο δωμάτιο το σπιράλ της ενεργειακής ακρίβειας και με τις γεωπολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις από τη ρωσική εισβολή να σχηματίζουν τον καμβά των προκλήσεων που ορθώνονται στον ουρανό της Ευρώπης, οι «27» ηγέτες της Ένωσης και ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Τζο Μπάιντεν, δίνουν ραντεβού σήμερα στις Βρυξέλλες.

Όπως είναι αναμενόμενο, οι εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο, οι κυρώσεις εναντίον της Μόσχας, αλλά και οι απαντήσεις στα κύματα των ανατιμήσεων στα αγαθά δομούν το πλαίσιο των εσωτερικών διεργασιών και συζητήσεων στην…καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ και τις εργασίες του Συμβουλίου των ηγετών, που θα ακολουθήσουν στο ημερήσιο πρόγραμμα, να αποτυπώνουν κοινές γραμμές, αλλά και τις γνωστές διαφορές των νότιων χωρών με τα «φειδωλά» κράτη-μέλη επάνω στο μείζον ζητούμενο της συνολικής απάντησης στην ενεργειακή κρίση.

Το ενδεχόμενο…λευκού καπνού στο μέτωπο μίας εργαλειοθήκης, που θα θέσει αναχώματα στο…ράλι της ενέργειας, που έχει ευθεία αντανάκλαση στην καθημερινότητα εκατομμυρίων Ευρωπαίων δε συγκεντρώνει μεγάλες πιθανότητες, οι «27» μπορεί να συμφωνήσουν στην κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, υγροποιημένου αερίου LNG και υδρογόνου, ενόψει της επόμενης χειμερινής περιόδου και οι όποιες αποφάσεις για περαιτέρω μέτρα μπορεί να μετατοπισθούν για τις επόμενες Συνόδους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, βέβαια, για τον προϋπολογισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε μία περίοδο ρευστότητας στο παγκόσμιο σκηνικό.

Ο πρωθυπουργός έφτασε χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες, με πρώτο σταθμό της παρουσίας του στη βελγική πρωτεύουσα τη συνάντηση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Ντόναλντ Τουσκ, με τον οποίο συζήτησε για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τα ζητήματα της ενέργειας.

Το…κυρίως μενού, πάντως, ξεκινά σήμερα το πρωί. Με…αυλαία τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα επαναλάβει τη στήριξη της χώρας μας στην Ουκρανία (στήριξη η οποία εκφράστηκε εμπράκτως από την πρώτη στιγμή με την ελληνική συνδρομή σε ανθρωπιστικό και αμυντικό υλικό) αλλά και τη στήριξη, χωρίς αστερίσκους, στις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας «όπως επιβάλλει η συμμαχική και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη». Από την έδρα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, παράλληλα, ο πρωθυπουργός:

– Θα αναδείξει την αταλάντευτη στήριξη της κυβέρνησης στο Διεθνές Δίκαιο, στην υπεράσπιση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, αλλά και στο δικαίωμα του Κιέβου να ασκήσει το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα έναντι της ρωσικής εισβολής.

– Θα σταθεί, με το βλέμμα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας και συνεπώς για το ΝΑΤΟ, στη διάσταση της συνεργασίας της Συμμαχίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

– Θα μιλήσει για τη σημασία της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας που, όπως τονίζει η ελληνική πρωτεύουσα, γίνεται περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, καθώς η ενίσχυση του ευρωπαϊκού πυλώνα ασφάλειας θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στο ΝΑΤΟ.

Την ενότητα της Συμμαχίας έναντι της ρωσικής εισβολής και των νέων προκλήσεων που αυτή διαμορφώνει για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ και, κυρίως, για την Ανατολική πτέρυγά του, αναμένεται να επαναλάβουν οι ηγέτες στην Κοινή Δήλωση που θα υιοθετήσουν.

Οι σημερινές συζητήσεις, άλλωστε, θα θέσουν και το βασικό διακύβευμα για την άμυνα της Συμμαχίας, ενόψει της συνολικής συζήτησης για το στρατηγικό της δόγμα που θα λάβει χώρα στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου στη Μαδρίτη.

Το «ραντεβού» των 27
Στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα ακολουθήσει με την παρουσία στην αρχή της συνεδρίασης του προέδρου Μπάιντεν, θα κυριαρχήσουν, όπως είναι αναμενόμενο, οι συζητήσεις για τις εξελίξεις στην Ουκρανία, η εφαρμογή των δεσμών κυρώσεων έναντι της Ρωσίας και η περαιτέρω ανθρωπιστική και οικονομική συνδρομή στο Κίεβο, με στόχο να υπάρξει ισχυρό μήνυμα στήριξης των 27.

Τα μείζονα ζητήματα της ενέργειας αναμένεται να απασχολήσουν τους ηγέτες στη συνεδρίαση της Παρασκευής. Και σε αυτό το ζήτημα, ο κ. Μητσοτάκης:

– Θα επαναλάβει τις προτάσεις του για το θέμα των ανατιμήσεων που απαιτεί ευρωπαϊκή λύση, παράλληλα με τα μέτρα που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο.

– Ως προς το ζήτημα της σταδιακής απεξάρτησης από τις ρωσικές πηγές ενέργειας και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, θα στηρίξει την πρόταση της Κομισιόν για κοινή αποθήκευση και προμήθεια αερίου, με κυβερνητικά στελέχη να υπενθυμίζουν πως σχετική πρόταση είχε υποβάλει ο πρωθυπουργός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το φθινόπωρο.

Η ελληνική πρόταση για τον έλεγχο της χονδρικής τιμής του φυσικού αερίου βρίσκεται ήδη στην ατζέντα των συζητήσεων, με την Αθήνα να συμπορεύεται με τη Ρώμη, τη Μαδρίτη, τη Λισαβόνα και τις Βρυξέλλες.

Και ο προβληματισμός εστιάζει στο…τερέν των βόρειων χωρών και κατά πόσο θα θελήσουν να…τραβήξουν το χρόνο όσον αφορά στη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στήριξης. Καθόλου τυχαία δεν ήταν και η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη, από το βήμα της Βουλής.

«Όπως έχω πει πολλές φορές, η πολίτικη οφείλει να δράσει ώστε η διεθνής κερδοσκοπία να σταματήσει να ποντάρει στον πόλεμο. Και η αγορά να επανέλθει στον πραγματικό της ρόλο, που δεν είναι άλλος από το να καθορίζονται οι τιμές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης.

Οι τιμές, ναι, υπό προϋποθέσεις μπορούν να τεθούν υπό προσωρινό έλεγχο. Γιατί αφορούν τελικά τους πολίτες και όχι τις εταιρείες. Ενώ και οι τελευταίες έχουν υποχρέωση να καταθέσουν μερίδιο των συγκυριακών τους υπερκερδών για την άρση αυτής της αναταραχής.

Και όλα αυτά έχουν θέση σε ένα ενιαίο Ευρωπαϊκό σχέδιο, που συνδυάζει άμεσες πρωτοβουλίες με την πιο μεσοπρόθεσμη, μακροπρόθεσμη ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά και την ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας», ανέφερε.

«Δεν έχω, ασφαλώς, αυταπάτες για την ταχύτητα των Ευρωπαϊκών διαδικασιών και αναγνωρίζω τα πολύ μεγάλα, τα τεράστια τεχνικά εμπόδια που συναντά αυτή η προσπάθεια. Θυμίζω ότι αρκεί μία χώρα να διαφωνήσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να μην υλοποιηθεί οποιαδήποτε τολμηρή πρόταση μπορεί να έχουν εισηγηθεί οι υπόλοιπες 26.

Δεν ξεχνώ όμως επίσης ότι τελικά η πρότασή μας για το Ταμείο Ανάκαμψης έγινε δεκτή, αλλά χρειάστηκαν τέσσερις μήνες εντατικών ζυμώσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

• Πηγή: capital.gr