Οι εκπομπές από αεροπλάνα και πλοία αυξάνονται, ενώ η ΕΕ θέλει να επιτύχει την ουδετερότητα του άνθρακα έως το 2050. Διαβάστε για τα μέτρα της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών τους.
Παρότι αντιπροσωπεύουν μόνο το 8% περίπου των συνολικών εκπομπών της ΕΕ, οι εκπομπές από την αεροπορία και τη ναυτιλία αυξάνονται. Σε μια προσπάθεια να μειώσει τις συνολικές εκπομπές της ΕΕ κατά 55% έως το 2030 και να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, η ΕΕ έχει φιλόδοξα σχέδια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το νομοθετικό πακέτο «Fit for 55», το οποίο σκοπεύει να επιτύχει τους στόχους της της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, περιλαμβάνει προτάσεις για τη μείωση των εκπομπών και από τους δύο τομείς.
Διαβάστε περισσότερα για τους στόχους και τα μέτρα μείωσης των εκπομπών της ΕΕ.
Βελτίωση της εμπορίας εκπομπών για τις αερομεταφορές
Η ΕΕ έχει λάβει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από τις αεροπορικές μεταφορές μέσω της Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής (ΣΕΔΕ). Εφαρμόζει τους λεγόμενους κανόνες ανώτατων ορίων και εμπορίου για τον τομέα των αερομεταφορών, σύμφωνα με τους οποίους οι αεροπορικές εταιρείες υποχρεούνται να παραδίδουν δικαιώματα εκπομπών για να καλύψουν τις εκπομπές τους. Ωστόσο, για να μην τεθούν σε μειονεκτική θέση οι εταιρείες της ΕΕ, το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών εφαρμόζεται επί του παρόντος μόνο σε πτήσεις εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και τα περισσότερα δικαιώματα κατανέμονται στις αεροπορικές εταιρείες δωρεάν.
Στις 8 Ιουνίου 2022, το Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών για τις αερομεταφορές. Οι ευρωβουλευτές ζητούν να εφαρμοστεί το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών σε όλες τις πτήσεις που αναχωρούν από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων που προσγειώνονται εκτός της περιοχής, ώστε να ευθυγραμμιστούν οι μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των αερομεταφορών με τη Συμφωνία του Παρισιού.
Το Κοινοβούλιο θέλει να καταργήσει σταδιακά τα κονδύλια για τις αερομεταφορές πριν από το 2025, δύο χρόνια πριν από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ευρωβουλευτές θέλουν να χρησιμοποιήσουν το 75% των εσόδων που προέρχονται από τον πλειστηριασμό των δικαιωμάτων για τις αερομεταφορές για τη στήριξη της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών.
Θα ξεκινήσει τώρα διαπραγματεύσεις με τις χώρες της ΕΕ ως προς την τελική μορφή των κανόνων.
Εύρεση λύσεων για πτήσεις εκτός Ευρώπης
Μέχρι στιγμής, το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών έχει ανασταλεί για πτήσεις που αναχωρούν ή φθάνουν εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Σκοπός είναι να δοθεί χρόνος για την ανάπτυξη ενός συγκρίσιμου διεθνούς συστήματος και να αποφευχθούν συγκρούσεις με διεθνείς εταίρους.
Ωστόσο, η ΕΕ συνεργάζεται με τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας για να εφαρμόσει ένα μέτρο που βασίζεται στην παγκόσμια αγορά (γνωστό ως « Corsia»), σύμφωνα με το οποίο οι αεροπορικές εταιρείες θα μπορούν να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους επενδύοντας σε πράσινα έργα, για παράδειγμα φυτεύοντας δέντρα.
Μείωση εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές
Στις 16 Σεπτεμβρίου, το Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της ένταξης των θαλάσσιων μεταφορών στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ, Emissions Trading System – ETS) το 2022 και ζήτησε οι ναυτιλιακές εταιρείες να μειώσουν τις ετήσιες μέσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά μονάδα, για όλα τα πλοία τους, κατά 40% μέχρι το 2030.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, η αρχική πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση του συστήματος της ΕΕ για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις θαλάσσιες μεταφορές δεν ήταν αρκετά αισιόδοξη, δεδομένης της ανάγκης να απαλλαχθούν όλοι οι τομείς της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Στις 27 Απριλίου, το Κοινοβούλιο επανέλαβε την ανάγκη μείωσης των εκπομπών που προέρχονται από τη ναυτιλία και την ένταξη των θαλάσσιων μεταφορών στα συστήματα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη πρόληψης της διαρροής άνθρακα και αξιολόγησης των επιπτώσεων των θαλάσσιων μεταφορών στην ανταγωνιστικότητα και στις θέσεις εργασίας.
Το Κοινοβούλιο ζητάει τη λήψη των εξής μέτρων προκειμένου οι θαλάσσιες μεταφορές να γίνουν πιο αποδοτικές και καθαρές και να υλοποιηθεί η βιώσιμη μετάβαση του ναυτιλιακού τομέα στην κλιματική ουδετερότητα, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας:
την παροχή κινήτρων, μεταξύ άλλων μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων, για την προώθηση της χρήσης εναλλακτικών λύσεων αντί των βαρέων καυσίμων
τη ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση του ναυτιλιακού τομέα και την απαλλαγή του από τις ανθρακούχες εκπομπές
τη ρύθμιση της πρόσβασης στους λιμένες της ΕΕ για τα πλέον ρυπογόνα πλοία
τεχνικές βελτιώσεις, όπως είναι η βελτιστοποίηση της ταχύτητας, οι καινοτομίες στην υδροδυναμική, η εισαγωγή νέων μεθόδων πρόωσης…κλπ.
Ως μέρος της νομοθετικής δέσμης “Fit for 55”, η Επιτροπή πρότεινε τον Ιούλιο του 2021 μια ενημέρωση του συστήματος εμπορίας εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης μιας επέκτασης για την κάλυψη των θαλάσσιων μεταφορών, κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε την πρόταση στις 22 Ιουνίου του επόμενου έτους.
- Πηγή: europarl.europa.eu