Με αφορμή αυτή την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή το Μουσείο της Πόλης του Βόλου διοργανώνει, από 16 Δεκεμβρίου 2022 έως 26 Μαρτίου 2023, μεγάλη περιοδική έκθεση με τίτλο «ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ: Τεκμήρια και μνήμες».
Ο Βόλος είναι η πόλη που υποδέχθηκε τον μεγαλύτερο αριθμό μικρασιατών προσφύγων στη Θεσσαλία και την Κεντρική Ελλάδα. Η Μικρασιατική καταστροφή και η συμπλήρωση το 2022 των 100 χρόνων από αυτή αποτελεί ένα κομβικό ιστορικό ορόσημο, όπως είναι φυσικό για την πόλη.
Με αφορμή αυτή τη σημαντικό επέτειο το Μουσείο της Πόλης του Βόλου διοργανώνει, από 16 Δεκεμβρίου 2022 έως 26 Μαρτίου 2023, μεγάλη περιοδική έκθεση με τίτλο «ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ: Τεκμήρια και μνήμες».
Η έκθεση, μέσα από την παρουσίαση αυθεντικών τεκμηρίων και προφορικών μαρτυρίων επιτυγχάνει να αναδείξει τις ποικίλες πτυχές της περιπέτειας του μικρασιατικού ελληνισμού, αλλά και να συλλέξει και διασώσει ό,τι έχει ακόμη μείνει από την άυλη και υλική πολιτιστική κληρονομιά της πρώτης γενιάς προσφύγων.
Η Βαΐτση – Παπαδοπούλου περιγράφει: «Ο πατέρας μου έλεγε χαρακτηριστικά, πως με τους γείτονες Τούρκους είχαν τόσο καλές σχέσεις, που όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν, αγρίεψαν κι είχε δοθεί η εντολή να ετοιμαστούν και να φύγουν, πολλοί από τους γείτονες επέμεναν να παραμείνουν και υπόσχονταν ότι θα τους προστατέψουν. Και ο μεν πατέρας του είχε δελεαστεί από όλο αυτό, ίσως αφέλεια, άγνοια κινδύνου, δεν ξέρω»
Τα αυθεντικά τεκμήρια από τη ζωή στη Μικρά Ασία και προφορικές μαρτυρίες προσφύγων πρώτης και δεύτερης γενιάς που συγκεντρώθηκαν και παρουσιάζονται είναι το αποτέλεσμα μιας κοπιώδους έρευνας που περιλάμβανε στοχευμένες επαφές για τη συγκέντρωση τεκμηρίων που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την πατρίδα, όπως: φωτογραφίες, ρούχα, αξεσουάρ, στρωσίδια, κεντήματα, εικόνες, ευαγγέλια, κοσμήματα, φυλαχτά, τάματα, είδη καθημερινής χρήσης, πιστοποιητικά ταυτοπροσωπίας, επαγγελματικά εργαλεία, παιχνίδια, διακοσμητικά αντικείμενα, νομίσματα – χαρτονομίσματα, μικροέπιπλα.
Ο Θεραπιώτης Νικόλαος καταθέτει: «Η γιαγιά μου η Δροσιά και ο παππούς ο Θεράποντας. Ο παππούς βρέθηκε στα Αμελέ Ταμπουρού ( Amele Taburları (τουρκ.) – τάγματα εργασίας) και δεν ξαναγύρισε ποτέ. (συγκίνηση) Η γιαγιά με τα ορφανά δεν πορεύθηκαν προς τον Ελλαδικό χώρο, αλλά προς την ενδοχώρα της Τουρκίας. Εκεί βέβαια ήταν η καταστροφή τους γιατί όλοι πέθαναν καθ’ οδόν, από αρρώστιες, πείνα, δυστυχία και δίψα γιατί τους οδηγούσαν σε μέρη μη καλλιεργήσιμα, χωρίς νερό και τροφή με αποτέλεσμα τον θάνατο. Ο πατέρας μου κι ο θείος μου, που ήταν οι μεγαλύτεροι, σώθηκαν»
Παράλληλα, έγινε συγκέντρωση προφορικών μαρτυριών από τους πρόσφυγες των επόμενων γενιών σχετικές με την οικογένειά τους, τις μνήμες που έχουν παραδοθεί από γενιά σε γενιά για την ιστορία της οικογένειας, την καθημερινή ζωή στον τόπο καταγωγής τους, καθώς και το ταξίδι προς τον Βόλο και την εγκατάσταση στη νέα πατρίδα.
Στις 20 Σεπτεμβρίου 1922 στην εφημερίδα «Θεσσαλία» δημοσιεύεται συγκλονιστικό άρθρο του Τάκη Οικονομάκη με τον τίτλο «Το μαύρο κύμα»:
«Την φθινοπωρινήν ηρεμίαν του λιμένος μας ήλθε χθες να ταράξη ένα μεγάλο μαύρο κύμα, κύμα συμφοράς. Εμπήκε μέσα και εξέσπασεν ύστερα εις την παραλίαν από όπου εξεχύθη εις όλην την πόλιν. Και ένα αίσθημα υπερτάτης φρίκης, απεριγράπτου συγκινήσεως, αλλά και οργής τρομεράς συνεκλόνισε τους πάντας.
Το μαύρον αυτό κύμα μάς το απέστειλεν η αντίπερα του Αιγαίου ακτή. Απετελείτο από τα τραγικά θύματα της φρικτής μικρασιατικής συμφοράς, από τα θλιβερά αυτά ναυάγια του ασιατικού Ελληνισμού, τα οποία η θάλασσα εξέβρασε και εις την παραλίαν μας. Υπέρ τους δέκα χιλιάδας πρόσφυγας έφθασαν χθες έως εδώ, αφού εν τω μεταξύ έχουν πλημμυρίση όλα τα νησιά και όλοι οι πλησιέστεροι και κυριώτεροι αιγαιοπελαγικοί λιμένες. Και είναι αυτή η πρώτη φουρνιά που περνάει. Θα την ακολουθήσουν και άλλες, ώστε υπολογίζεται, ότι περί τους πενήντα χιλιάδες πρόσφυγες θα περάσουν από τον λιμένα μας διά να ζητήσουν εις την Θεσσαλίαν καταφύγιον. Το θέαμα των θλιβερών αυτών θυμάτων της φρικτής καταστροφής εσπάραζε την ψυχήν του καθενός. Απεβιβάζοντο και εσταυροκοπούντο, απεβιβάζοντο και εφιλούσαν το χώμα, απεβιβάζοντο και άλλοι έκλαιαν, άλλοι χαμογελούσαν με την εντύπωσιν ότι ετελείωσαν τα απερίγραπτα μαρτύριά των που κατά τον τελευταίον μήνα εδοκίμασαν»
- Πηγή: news247.gr
