Του Θάνου Τζήμερου
Υπάρχει μια αρχή στον πολιτισμένο κόσμο, την οποία όλα τα κράτη που σέβονται τους πολίτες τους τηρούν απαρέγκλιτα: κάθε νόμος, που δημιουργεί δυσμενέστερο περιβάλλον, ισχύει για οικονομικές αποφάσεις που λαμβάνονται μετά από αυτόν. Όχι για όσες αποφάσεις ελήφθησαν όταν ίσχυε η προηγούμενη, ευνοϊκότερη ρύθμιση. Έτσι, οι πολίτες προγραμματίζουν τη ζωή και την οικονομική τους δραστηριότητα, ξέροντας ότι το κτήριο, το αυτοκίνητο, το σκάφος, το τροχόσπιτο, η πισίνα δεν θα φορολογηθούν περισσότερο, απ’ όσο τη στιγμή της αγοράς ή της κατασκευής τους και ότι το οικόπεδο που αγόρασαν θα συνεχίσει να είναι οικόπεδο και δεν θα μετατραπεί σε χωράφι. Μ’ αυτόν τον τρόπο χτίζεται σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολίτη και Πολιτείας, αλλά προωθείται και η ανάπτυξη, καθώς βασική προϋπόθεση για ένα περιβάλλον φιλικό προς το επιχειρείν είναι η νομική σταθερότητα και η κρατική συνέπεια.
Στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Παράδειγμα, η ρύθμιση για τα άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα εκτός σχεδίου. Το Π.Δ. 24/5/1985 (ΦΕΚ 270Δ/85) καθόριζε τα κριτήρια βάσει των οποίων για ένα οικόπεδο εκτός σχεδίου μπορούσε να εκδοθεί οικοδομική άδεια. Έτσι όταν αγόραζες οικόπεδο, αγόραζες οικόπεδο, κι όταν αγόραζες χωράφι, αγόραζες χωράφι. Έρχεται τώρα η κυβέρνηση και λέει: θα βάλω τάξη στην εκτός σχεδίου δόμηση. Αυτό κατ΄αρχήν δεν είναι κακό, αλλά σηκώνει μεγάλη κουβέντα. Η εκτός σχεδίου νόμιμη δόμηση (δεν μιλάμε για τα αυθαίρετα) ήταν ένας τρόπος για να παρακάμπτεται η αδιαφορία του κράτους για εκ των προτέρων πολεοδόμηση, όπου ήταν προφανές πως ο υπάρχων αστικός ιστός δεν επαρκούσε και έπρεπε να επεκταθεί. Συχνά το ίδιο το κράτος ή οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έβγαζαν σε πλειστηριασμό δικά τους οικόπεδα, άρτια και οικοδομήσιμα, τα οποία αγόραζαν ιδιώτες με την προοπτική να τα χτίσουν. Πότε; Όποτε ήθελαν. Όταν αγοράζεις ένα οικόπεδο δεν είσαι υποχρεωμένος να το χτίσεις αύριο, σώνει και καλά. Μπορεί, μετά την αγορά, να αντιμετώπισες κάποιο πρόβλημα και να μην περισσεύουν λεφτά ή να το αγόρασες για επένδυση με σκοπό να το πουλήσεις αργότερα. Ένα σοβαρό κράτος ποτέ δεν θα σου έλεγε: από αύριο το οικόπεδό σου παύει να είναι άρτιο και οικοδομήσιμο και γίνεται χωράφι.
Αυτό ακριβώς όμως έκανε η κυβέρνηση, με τον νόμο 4759/9-12-2020 (ΦΕΚ 245Α) με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της Πολεοδομικής και Χωροταξικής Νομοθεσίας». Αλλά πέταξε και ένα τυράκι: αν έβγαζες οικοδομική άδεια μέσα σε 2 χρόνια, μπορούσες να χτίσεις μέσα στα επόμενα 4 χρόνια. Στις 9 Δεκεμβρίου 2022 η προθεσμία λήγει. Αν δεν προφτάσεις να βγάλεις άδεια, εκεί που είχες ένα περιουσιακό στοιχείο αξίας 100.000 ευρώ, ξαφνικά μένεις με €1.000. Τα υπόλοιπα, καπνός! Παρά την διέξοδο που σου δίνει, η πρόβλεψη είναι απαράδεκτη! Έχω ένα οικόπεδο, αλλά δεν έχω τα χρήματα, τη διάθεση, το χρόνο, την πρόθεση να εκδώσω οικοδομική άδεια. Και δεν έχω λεφτά να χτίσω ούτε σε 4, ούτε σε 14 χρόνια. Δεν μπορείς, φαύλο κράτος, να με υποχρεώσεις να κάνω κάτι που δεν θέλω, με την απειλή της απαξίωσης της περιουσίας μου. Ως οικόπεδο το αγόρασα, νόμιμα, και έτσι θα μείνει μέχρι να αποφασίσω τι θα το κάνω, εγώ – όχι ο υπουργός.
Όμως, συνηθισμένοι στην κρατική αυθαιρεσία, οι ιδιοκτήτες αντί να ξεσηκωθούν, έτρεξαν να βγάλουν οικοδομικές άδειες. Κι εκεί διαπίστωσαν ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτό ήταν αδύνατον να γίνει! Πολεοδομίες υποστελεχωμένες, 800 νέες νομοθετικές ρυθμίσεις μόνο στην πολεοδομική νομοθεσία τα τελευταία τρία χρόνια, ασαφείς, αόριστες ή αντιφατικές, που είναι αδύνατον να εφαρμοστούν τόσο από τους πιστοποιημένους μηχανικούς, όσο και από τους υπαλλήλους της διοίκησης, νόμοι που προβλέπουν εφαρμοστικές εγκυκλίους οι οποίες δεν έχουν ακόμη εκδοθεί, άλυτα προβλήματα με τους αναδασωμένους αγρούς (ψηφίστηκε μεν ο νόμος αλλά δεν έχουν ορισθεί οι επιτροπές που θα τους ελέγξουν) αρχαιολόγοι που ζουν στον κόσμο τους και κινούνται με… παλαιολιθικούς ρυθμούς, υποθηκοφυλακεία που ακόμα δεν έχουν ψηφιοποιηθεί και καθυστερούν, όλα αυτά έχουν κάνει εφιάλτη την έκδοση άδειας και απελπίζουν τους ιδιοκτήτες που βλέπουν την προθεσμία να παρέρχεται άπρακτη και το οικόπεδό τους να μετατρέπεται σε χωράφι.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος συζητάει παράταση έως το 2025, αλλά φτάσαμε δύο εβδομάδες πριν τη λήξη της προθεσμίας και απόφαση δεν παίρνει, κρατώντας σε καθεστώς ομηρίας χιλιάδες μικροιδιοκτήτες. Δεν γίνεται έτσι, παλληκάρια της αριστείας. Πρώτα διαμορφώνεις το τοπίο με το Τοπικό ή Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Δημοτικής Ενότητας και μετά ορίζεις την τύχη των εκτός σχεδίου οικοδομήσιμων. Κάποια μπορεί τελικά να ενταχθούν. Και για όσα θες να υποβαθμίσεις σε χωράφια, αποζημιώνεις τους ιδιοκτήτες, ακριβώς όπως γίνεται με τις απαλλοτριώσεις, διότι και σε αυτή την περίπτωση απαλλοτριώνεις περιουσιακά τους δικαιώματα.
Όμως, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια όχι μόνο δεν έχουν ολοκληρωθεί, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει καν! Αναμένεται, στην καλύτερη περίπτωση, το 2025 να έχει τελειώσει ο σχεδιασμός τους, με την πίεση της απώλειας των ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης που τα χρηματοδοτεί. Επομένως, γιατί η προθεσμία για τους ιδιώτες λήγει στις 9 Δεκεμβρίου 2022;
Ο λόγος είναι η διαχρονική ελληνική κυβερνητική κουτοπονηριά. Για να παρουσιάσει η κυβέρνηση αλλαγή του κλίματος και αναθέρμανση των επενδύσεων και να το διαφημίσει αυτό ως ανάκαμψη σκέφτηκε τη λογική του εκβιασμού: αν τους πω ότι μετά το 2022 δεν θα μπορούν να χτίσουν εκτός σχεδίου, θα πανικοβληθούν και θα σπεύσουν να βγάλουν άδειες. Θα πέσει χρήμα στην αγορά, θα πληρωθούν μηχανικοί, τοπογράφοι, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι κ.λπ. δηλαδή επαγγέλματα που πάντα είχαν σχέση με το γκουβέρνο και «έσερναν» ψήφους και θα πάρει μπρος η κλασική ατμομηχανή της ελληνικής φούσκας: η οικοδομή. Παρά το ότι πέτυχε τον σκοπό του, και πολλοί έτρεξαν να βγάλουν άδειες, το Δημόσιο που επί 2 χρόνια λόγω των μέτρων για την πανδημία υπολειτουργούσε, αλλά και η ανατίμηση των οικοδομικών υλικών σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση κατέστησαν ακόμα πιο δύσκολη την προοπτική δόμησης. Πάντως ο νόμος είναι σαφής: αν βγάλεις άδεια πρέπει να χτίσεις μέσα σε τέσσερα χρόνια ή να το πουλήσεις σε κάποιον που θα χτίσει. Δεν το έκανες; Κοιμάσαι με οικόπεδο και ξυπνάς με χωράφι! Το να κοιμηθούμε με μπανανία και να ξυπνήσουμε με σοβαρό κράτος, δυστυχώς δεν παίζει καθόλου ως προοπτική.
- Πηγή: https://www.capital.gr
