Του Τάσου Δασόπουλου

Αποκλιμάκωση και μάλιστα μεγαλύτερη από το 1,3% που καταγράφηκε σε ετήσια βάση για τον Δεκέμβριο, σε σχέση με τον Νοέμβριο, θα έχει ο πληθωρισμός και τον Ιανουάριο, αφού πλέον η υποχώρηση των τιμών της ενέργειας θα εμφανίζεται μεγαλύτερη, παρά το γεγονός ότι οι τιμές των τροφίμων θα συνεχίσουν να αυξάνονται.

Η πτωτική πορεία που ξεκίνησε από τον Οκτώβριο, με οδηγό την πτώση της τιμής του φυσικού αερίου, είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση του ετήσιου πληθωρισμού για το 2022, στο 9,6% από 9,9% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2023. Η ίδια τάση όμως, φαίνεται προς το παρόν ότι διατηρείται και στις αρχές του νέου χρόνου.

Τι συμβαίνει όμως στις τιμές της ενέργειας; Το φυσικό αέριο βρίσκεται από την αρχή του μήνα κάτω από τα 70 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ τον Ιανουάριο του 2022 η τιμή του κυμαίνονταν από τα 83 έως τα 90 ευρώ η μεγαβατώρα. Αντίθετα, στο ρεύμα η μείωση σε ετήσια βάση κατά 8,8% που καταγράφηκε τον Δεκέμβριο θα είναι μικρότερη τον Ιανουάριο. Τούτο διότι, οι παραγωγοί τιμολογούν το ρεύμα στη χονδρική με βάση την τιμή του προηγούμενου μήνα από την έκδοση των τιμολογίων.

Με δεδομένο ότι το μεγαλύτερο μέρος του Δεκεμβρίου η τιμή του φυσικού αερίου ήταν πάνω από τα 115 ευρώ η μεγαβατώρα, τα τιμολόγια ρεύματος που θα λάβουν οι καταναλωτές το επόμενο διάστημα θα είναι αυξημένα.

Η τιμή του αργού πετρελαίου βρίσκεται πλέον λίγο πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι, όσο περίπου ήταν και στις αρχές του 2022. Συνεπώς, και η μεταβολή της τιμής πετρελαίου θα βοηθήσει ώστε να βρεθεί ο πληθωρισμός σε χαμηλότερα επίπεδα στο τέλος του μήνα.

Σε μια πιο μακροπρόθεσμη πρόβλεψη, από το υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι οι τιμές των καυσίμων, εκτός εξαιρετικού απροόπτου, αναμένεται να μείνουν στα επίπεδα που ήταν πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία για όλο το πρώτο τρίμηνο του χρόνου. Η παράταση της καλοκαιρίας μέχρι και το τέλος του 2022, άφησε τους ταμιευτήρες φυσικού αερίου εντός της ΕΕ γεμάτους. Συνεπώς, όλες οι χώρες είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν το υπόλοιπο του χειμώνα χωρίς πρόβλημα επάρκειας καυσίμων και άρα δεν υπάρχει κάποιος παράγοντας να πιεστούν προς τα πάνω και οι τιμές.

Συνεχείς οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα
Σε αντίθετη πορεία, οι τιμές των τροφίμων θα συνεχίσουν να αυξάνονται, με τα νέα τιμολόγια να αναμένεται να διανεμηθούν στα καταστήματα τροφίμων της λιανικής μέχρι και τις 20 του μήνα. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, η αντίθετη πορεία των τιμών των τροφίμων, ειδικά των επεξεργασμένων, εξηγείται από το γεγονός ότι ενσωματώνουν τις αυξήσεις του κόστους παραγωγής με χρονική υστέρηση από 2 έως και 3 μήνες, αφού κινούνται προς τη λιανική με τη λήξη των αποθεμάτων της κάθε παρτίδας.

Η απάντηση στο ερώτημα πως είναι δυνατό να έχουμε συνεχείς ανατιμήσεις, άρα όλο και υψηλότερες τιμές, και ο δείκτης τιμών καταναλωτή να υποχωρεί βρίσκεται στο ότι τα καύσιμα έχουν μεγαλύτερη «βαρύτητα» από ό,τι τα τρόφιμα στο καλάθι του πληθωρισμού. Συνεπώς, όταν υποχωρούν οι τιμές της ενέργειας, το αποτέλεσμα είναι ο γενικός δείκτης τιμών να υποχωρεί ακόμη και αν οι τιμές στα τρόφιμα κινούνται σε αντίθετη πορεία.

Πάντως, αν οι τιμές της ενέργειας συνεχίσουν να βρίσκονται στα σημερινά επίπεδα, τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης εκτιμούν ότι θα αρχίσουμε να παρατηρούμε μια πραγματική αποκλιμάκωση στις τιμές των καυσίμων, από τα μέσα του χρόνου.