Η 27η Ιανουαρίου σηματοδοτεί τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος και την 78η επέτειο της απελευθέρωσης του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης του Ολοκαυτώματος, η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε:
«Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ τα έξι εκατομμύρια Εβραίους, άντρες, γυναίκες και παιδιά, ούτε τα άλλα θύματα, μεταξύ των οποίων εκατοντάδες χιλιάδες Ρομά, που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.
Το φετινό έτος θα σημαδευτεί από τη μνήμη της εβραϊκής αντίστασης και εξέγερσης στην κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη. Θα τιμήσουμε την 80ή επέτειο σημαντικών εξεγέρσεων, όπως η εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας στις 19 Απριλίου 1943, η οποία έγινε σύμβολο της εβραϊκής αντίστασης και της βαρβαρότητας του ναζιστικού καθεστώτος. Θα τιμήσουμε όμως και άλλες πράξεις αντίστασης, όπως αυτές στο Βέλγιο, όπου την ίδια μέρα, τρία μέλη της αντίστασης, ο Ρομπέρ Μεστριό, ο Γιούρα Λιβσίτς και ο Ζαν Φρανκλεμόν έκαναν σαμποτάζ σε τρένο με προορισμό το Άουσβιτς, που μετέφερε Εβραίους καταδικασμένους σε θάνατο. Κάποιοι κατάφεραν να ξεφύγουν από το τρένο αυτό και 120 από αυτούς επέζησαν. Υπήρξαν και άλλες εξεγέρσεις που ίσως είναι λιγότερο γνωστές, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και θανάτου στην Τρεμπλίνκα και στο Σομπιμπόρ, ή στο γκέτο του Μπιάλιστοκ. Κι αυτό γιατί οι Εβραίοι δεν έδειξαν παθητικότητα. Το αντίθετο, οργάνωσαν αντίσταση κατά των Ναζί.
Ακόμα και σήμερα, και εις αεί, μπορούμε να αντλήσουμε διδάγματα από τη δύναμη, το θάρρος και την αποφασιστικότητα αυτών των Εβραίων μαχητών και ανταρτών με τον ανεπαρκή οπλισμό, που, κόντρα σε όλες τις πιθανότητες, εξεγέρθηκαν με επιτυχία, ρισκάροντας σχεδόν βέβαιο θάνατο. Πολέμησαν στο όνομα της δικαιοσύνης. Ήταν αποφασισμένοι να αντισταθούν.
Με τα λόγια του επιζώντα του Άουσβιτς, Έλι Βίζελ: “Το ερώτημα δεν είναι γιατί δεν πολέμησαν όλοι οι Εβραίοι, αλλά πώς έγινε και πολέμησαν τόσοι. Υφίσταντο βασανιστήρια, ξυλοδαρμούς, πείνα· πού βρήκαν τη δύναμη —την πνευματική και τη σωματική— να αντισταθούν;”
Δεν μπορούμε να σιωπούμε μπροστά στην αδικία, δεν μπορούμε να σιωπούμε όταν γίνονται σφαγές. Πρέπει να υψώνουμε το ανάστημά μας απέναντι στον αντισημιτισμό, τον αντιτσιγγανισμό και όλες τις μορφές μίσους και διακρίσεων — είτε λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, είτε θρησκείας ή πεποιθήσεων, φύλου, γενετήσιου προσανατολισμού, ηλικίας ή αναπηρίας.
Ο αντισημιτισμός οδήγησε στο Ολοκαύτωμα, αλλά δεν τελείωσε εκεί. Ο αντισημιτισμός βρίσκεται και πάλι σε άνοδο στην Ευρώπη. Το ίδιο και η άρνηση, η στρέβλωση και η υποβάθμιση του Ολοκαυτώματος, που τροφοδοτούν τον αντισημιτισμό και έχουν διαβρωτικές συνέπειες για τη συλλογική ευρωπαϊκή μνήμη και συνοχή.
Η μνήμη δεν είναι αυτοσκοπός. Πρέπει να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα. Πρέπει να διαφυλάξουμε την εβραϊκή ζωή. Η ευημερία της Ευρώπης είναι δυνατή μόνο αν είναι δυνατή και για τις εβραϊκές κοινότητές της. Θα καταβάλουμε προσπάθειες για μια Ευρωπαϊκή Ένωση απαλλαγμένη από τον αντισημιτισμό και οποιαδήποτε μορφή διακρίσεων. Για μια ανοικτή, συμπεριληπτική και ισότιμη ευρωπαϊκή κοινωνία.»
