Ο τουρισμός αποδείχθηκε σε έναν από τους ισχυρότερους μοχλούς ανάκαμψης για αρκετές οικονομίες που είχαν «γονατίσει» εξαιτίας των περιορισμών της πανδημίας. Η Ελλάδα ανάμεσα στα «success stories» του διεθνούς τουρισμού, με τη χώρα μας να σημειώνει από τις καλύτερες επιδόσεις σε επίπεδο τουριστικών εισπράξεων. Εξάλλου, η τουριστική δραστηριότητα αποτελεί έναν από τους ισχυρούς μοχλούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, με τους στόχους για 12μηνο τουρισμό και εισπράξεις ύψους 18 δισ. ευρώ το 2023 να αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα «στοιχήματα» για τη φετινή χρονιά.

Στη διάρκεια του 2022, περισσότεροι από 900 εκατ. τουρίστες ταξίδεψαν ανά τον κόσμο, αριθμός διπλάσιος σε σύγκριση με τα αντίστοιχα επίπεδα του 2021, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO).

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η διεθνής τουριστική κίνηση παραμένει μειωμένη 37% σε σύγκριση με τα επίπεδα προ πανδημίας, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο ότι το σύνολο των τουριστικών εισπράξεων θα φθάσει στο 63% των επιπέδων του 2019, στο 1,3 τρισ. δολάρια το 2022, ενώ για φέτος προβλέπεται αύξηση κατά 30% σε σύγκριση με τα επίπεδα της προηγούμενης χρονιάς, παραμένοντας όμως σε επίπεδα προ πανδημίας. Όπως αναφέρει ο Εconomist Intelligence Unit στην έκθεσή του για τις παγκόσμιες τουριστικές προοπτικές, η οικονομική επιβράδυνση, η ρωσο-ουκρανική κρίση με τις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Μόσχας, καθώς και η πρόσφατη πολιτική της Κίνας για «μηδενική ανοχή» στην Covid-19 αποτελούν τους παράγοντες που θα καθυστερήσουν την πλήρη ανάκαμψη.

Αλλά και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προειδοποιεί ότι η αύξηση του κόστους σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για τις προοπτικές οικονομίας συνιστούν τροχοπέδη για την ανάκαμψη του τουρισμού, προβλέποντας ότι οι τουρίστες θα ξοδεύουν περισσότερα, αναζητώντας κοντινότερους τουριστικούς προορισμούς και προσφορές στα πακέτα διακοπών και ταξιδίων.

Η εικόνα πριν από την πανδημία και οι προβλέψεις

Πριν από την έλευση της νόσου Covid-19, οι κλάδοι ταξιδίων και τουρισμού αντιπροσώπευαν μία στις τέσσερις νέες θέσεις εργασίας ανά τον κόσμο, 10,3% του συνόλου των θέσεων εργασίας (333 εκατ. εργαζόμενοι) και 10,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ ή 9,6 τρισ. δολάρια. Το 2019, οι τουρίστες που ταξίδεψαν ανά τον κόσμο δαπάνησαν συνολικά 1,8 τρισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 6,8% της συνολικής εξαγωγικής δραστηριότητας (να σημειωθεί ότι τα τουριστικά έξοδα λογίζονται ως εξαγωγές υπηρεσιών και επηρεάζουν θετικά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών).

Το 2020 ήταν μια από τις χειρότερες χρονιές στην ιστορία του παγκόσμιου τουρισμού, με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού να καταδεικνύουν απώλειες σχεδόν 4,9 τρισ. δολαρίων και «βουτιά» 50,4% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019. Το 2021, η συνεισφορά του τουρισμού αυξήθηκε κατά ένα τρισ. δολάρια ή 21,7%. Το 2020, χάθηκαν 62 εκατ. θέσεις εργασίας, με 271 εκατ. εργαζομένους να απασχολούνται στο τουρισμό από 333 εκατ. το 2019. Το 2021 o παγκόσμιος τουριστικός κλάδος δημιούργησε 18,2 εκατ. θέσεις εργασίας. Το 2022 το σύνολο των απασχολουμένων στον τουριστικό κλάδο εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 9,5%, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 9% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού, ενώ για φέτος η συνολική απασχόληση αναμένεται να επανέλθει κοντά στα επίπεδα προ πανδημίας.

Η πορεία ανάπτυξης αναμένεται να συνεχισθεί την δεκαετία 2022-2032, με τον τουρισμό να αναδεικνύεται σε έναν από τους ισχυρούς μοχλούς παγκόσμιας ανάκαμψης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προβλέπει ότι την επόμενη δεκαετία, οι κλάδοι τουρισμού και ταξιδίων θα δημιουργήσουν 126 εκατ. θέσεις εργασίας παγκοσμίως, «τρέχοντας» με ρυθμούς ανάπτυξης 5,8% ετησίως, σημαντικά ταχύτερους σε σύγκριση με τους αντίστοιχους ρυθμούς ανάπτυξης του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η συνεισφορά του τουρισμού στην παγκόσμια οικονομία αναμένεται να φθάσει στα 14,6 τρισ. δολάρια ή ποσοστό 11,3% του συνολικού ΑΕΠ.

Το «στοίχημα» της Ελλάδας

Τα τελευταία χρόνια -με εξαίρεση τα χρόνια της πανδημίας- ο τουρισμός έχει αποτελέσει για την ελληνική οικονομία το ανάχωμα στην ύφεση και την ατμομηχανή για τη μείωση της ανεργίας. Όπως επισημαίνεται σε έκθεση του Ινστιτούτου Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), ο τουρισμός είναι ένας από τους λίγους τομείς που παρουσιάζουν επενδυτικό ενδιαφέρον και λόγω της σημασίας του μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό για την επάνοδο της χώρας στη βιώσιμη ανάπτυξη. Λόγω δε της μεγάλης διασποράς των τουριστικών προορισμών ανά την χώρα, ο τουρισμός παίζει καταλυτικό ρόλο στην διαμόρφωση του εισοδήματος σε πολλές Περιφέρειες της χώρας.

Με βάση τις προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού, οι τουριστικές εισπράξεις αναμένεται να ξεπεράσουν το 2023 τα 18 δισ. ευρώ, προσεγγίζοντας το 95% των εισπράξεων του 2022. Πέρυσι, οι εισπράξεις πλησίασαν τα επίπεδα προ πανδημίας, αγγίζοντας τα 17,1 δισ. ευρώ και σημειώνοντας αύξηση 70,4% στο δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, ενώ σε σύγκριση με το 2019 καταγράφουν οριακή πτώση 2,6%, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος.

Οι βασικοί στόχοι για την ενίσχυση και προώθηση της τουριστικής δραστηριότητας, επιδιώκοντας την αύξηση των εσόδων, εστιάζουν στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την προβολή νέων και ανεξερεύνητων τουριστικών προορισμών της Ελλάδας, την προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού, την ανάδειξη της κρουαζιέρας, αλλά και την προσέλκυση επενδύσεων.

Από την άλλη πλευρά, οι γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις θα μπορούσαν να επισκιάσουν και τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού, με τη διένεξη Ρωσίας-Ουκρανίας, τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση να αποτελούν ορισμένους από τους κινδύνους που απειλούν τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού.

• Πηγή: moneyreview.gr