Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι,

Το 2023, αποτελεί μια ακόμα χρονιά ορόσημο, σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται, σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει αλλεπάλληλες και σε πολλά επίπεδα κρίσεις.

Η σημερινή κατάσταση χαρακτηρίζεται από πολύ συγκεκριμένες γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις που επηρεάζουν την παγκόσμια τάξη πραγμάτων και την παγκόσμια οικονομία.

Ποιες είναι αυτές οι βασικές γεωπολιτικές  προκλήσεις;

Η αύξηση της αστάθειας σε πολλές περιοχές του πλανήτη μας, με σημαντικότερη τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του,
Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων του πλανήτη, και αναφέρομαι στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Κίνα,
Η κλιματική κρίση, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη, τα ακραία καιρικά φαινόμενα,
έχουμε πρόσφατα παραδείγματα και στην Ελλάδα, με ισχυρό αντίκτυπο στην οικονομία, την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αντίστοιχα σημαντικές και πολυεπίπεδες είναι και οι οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.

Ποιες είναι οι κυριότερες;

Κλυδωνισμοί σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα,
Αναταράξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές,
Υψηλά επίπεδα χρέους, τόσο δημόσιου όσο και ιδιωτικού, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται,
Αναταραχές στην αγορά εργασίας, με υψηλά φαινόμενα ανεργίας σε κάποιες χώρες, αλλά και έλλειψη εργατικού δυναμικού σε άλλες, όπως στην Ελλάδα,
Εισοδηματικές ανισότητες, που μπορεί να οδηγήσoυν σε μεγάλες κοινωνικές αναταραχές, ή στην αύξηση λαϊκιστικών ρευμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο,
Πανδημία, που ναι μεν είναι σε περίοδο ελέγχου και ύφεσης, όμως εξακολουθεί να επηρεάζει, την οικονομία, τα συστήματα υγείας και την ασφάλεια των ανθρώπων.
Μέσα σε αυτό το πολύπλοκο περιβάλλον ο παγκόσμιος αλλά και ο ελληνικός τουρισμός, καλούνται να αντέξουν, να προσαρμοστούν, να αναπτυχθούν, με νέους όρους και σε νέες συνθήκες. Όπως γνωρίζουμε και από τις αλλεπάλληλες κρίσεις των προηγούμενων ετών, η τουριστική δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε μείζονες αλλαγές οικονομικών συνθηκών, αλλά και σε εξελίξεις που επηρεάζουν την ψυχολογία του ταξιδιώτη.

Ένα είναι το βέβαιο …. Για τον τουρισμό πλέον η διαχείριση των αλλεπάλληλων κρίσεων είναι η νέα κανονικότητα μέσα στην οποία καλούμαστε να λειτουργήσουμε.

Για την Ελλάδα το 2022 στον τομέα του τουρισμού οι αφίξεις άγγιξαν τα 28 εκατ. (27.836.000 έναντι 31.348.000 το 2019). Τα έσοδα ανήλθαν στα 17.631.000 δισ. μαζί με την κρουαζιέρα έναντι 18.179.000 δισ. το 2019. Η Μέση κατά κεφαλή δαπάνη ανήλθε στα 619 ευρώ, έναντι 564 ευρώ το 2019. Από τα 547.5 εκατ. ευρώ της υστέρησης, τα 392.1 εκατ. οφείλονται στη Ρωσική αγορά και 91.3 εκατ. ευρώ στην κρουαζιέρα. Άρα από την υπόλοιπη δραστηριότητα προκύπτει ότι η μείωση είναι μόνο 64.1 εκατ., με την επισήμανση ότι το πρώτο 4μηνο του 2022 πρακτικά δε λειτουργούσε, λόγω των περιοριστικών μέτρων covid.

Για το 2023 τώρα, τα στοιχεία και οι προβλέψεις, παρά την πολυπλοκότητα του διεθνούς περιβάλλοντος που περιέγραψα στην αρχή, μας κάνουν να είμαστε αισιόδοξοι. Ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων στα συστήματα αεροπορικών εταιρειών για τη θερινή σεζόν 2023, είναι 7% μεγαλύτερος από πέρυσι, χρονιά με ιστορικό υψηλό. Σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ, στο συντηρητικό σενάριο εσόδων για το 2023 θα κινηθούμε στα επίπεδα του 2022. Σύμφωνα με το αισιόδοξο, με το πρώτο τρίμηνο ίδιο με 2019 και τα υπόλοιπα τρίμηνα με αυξήσεις 3-5% (κυρίως λόγω ανάκαμψης του οδικού τουρισμού), μπορούμε να φτάσουμε μεταξύ 18.2-18.6 δισ., πλην της κρουαζιέρας, που το 2019 έφτασε τα 500 εκατ. και φέτος θεωρούμε πως μπορεί πάλι να φτάσει το νούμερο αυτό. Σε αυτές τις συνθήκες, η συνεργασία του ΣΕΤΕ με την Πολιτεία, λειτουργική και αποτελεσματική όλα τα τελευταία χρόνια, ειδικά στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, αποτελεί ένα κομβικό σημείο για την περαιτέρω εξέλιξη των πραγμάτων.

Κρίσιμα ζητήματα όπως …

η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος με μέτρα όπως η θέσπιση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 11% σε τουρισμό και μεταφορές,
η μετάκληση εργαζομένων από τρίτες χώρες που ήδη νομοθετήθηκε,
η εξέλιξη του πλαισίου για τη βραχυχρόνια μίσθωση που προωθείται,
θα βοηθήσουν σημαντικά στην περαιτέρω εξέλιξη των πραγμάτων.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον λοιπόν ο ελληνικός τουρισμός σχεδιάζει και βάζει τις βάσεις για την επόμενη ημέρα. Γιατί όπως γνωρίζετε όλοι πολύ καλά, το δύσκολο είναι να μπορέσεις να σταθείς για καιρό στην κορυφή και όχι απλά να την κατακτήσεις.

Με αυτή τη λογική ο ΣΕΤΕ εκπόνησε και έθεσε  σε δημόσια διαβούλευση τη μελέτη «Ελληνικός Τουρισμός 2030 – Σχέδια Δράσης». Πρόκειται, για το πιο ολοκληρωμένο έργο που έχει γίνει ποτέ στον χώρο του τουρισμού. Μια πλήρης χαρτογράφηση του, τόσο από πλευράς προϊόντος, όσο και από πλευράς αγορών και συνόλου των υποδομών που επηρεάζουν την τουριστική δραστηριότητα. Η πορεία του ελληνικού τουρισμού προς το 2030, προϋποθέτει τη μετάβαση από την αυθόρμητη στη στοχευμένη ανάπτυξη. Προϋποθέτει ένα μεθοδικό, ουσιαστικό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό, σε ένα σαφές πλαίσιο βιωσιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη διαθέσιμους πόρους, στόχους και αναδυόμενες τάσεις. Για να μπορέσουμε να πρωταγωνιστήσουμε στο μέλλον θα πρέπει να γνωρίζουμε καλά τις νέες παγκόσμιες τάσεις που ήδη διαμορφώνουν τις εξελίξεις στον παγκόσμιο και κατά συνέπεια στον ελληνικό τουρισμό.

Τέτοιες παγκόσμιες τάσεις είναι …

ο ψηφιακός μετασχηματισμός,
η βιώσιμη ανάπτυξη και η αειφορία,
η οικονομία διαμοιρασμού,
οι κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές,
οι αναδυόμενοι προορισμοί,
η ασφάλεια και η διαχείριση κρίσεων.
Τα επόμενα χρόνια, θα κληθούμε όλοι μας, να προσαρμοστούμε στις σύγχρονες ανάγκες και στις νέες προτεραιότητες. Κυβέρνηση, τοπική αυτοδιοίκηση, κοινωνικοί εταίροι, επιχειρηματίες και εργαζόμενοι, θα είμαστε κρίκοι της ίδιας αλυσίδας αλλαγών και προσαρμογών.

Η ανταγωνιστικότητα και η ανθεκτικότητα, θα είναι οι δυο κεντρικές έννοιες που θα μας απασχολήσουν το επόμενο διάστημα. Ο ελληνικός τουρισμός έχει όλες τις προϋποθέσεις, τη γνώση, την ωριμότητα, το σχέδιο, να πρωταγωνιστήσει την επόμενη δεκαετία και να συνεισφέρει τα μέγιστα στην ελληνική οικονομία.

Σας ευχαριστώ πολύ!

Γιάννης Ρέτσος

Πρόεδρος ΣΕΤΕ