Όλοι οι επιχειρηματίες είναι έξυπνοι και ξέρουν τι κάνουν (μέχρι να κτυπήσει την πόρτα η Εφορία). Εσύ πόσο έτοιμος νιώθεις ενόψει όσων έρχονται μετά τις 21.05;
ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ο πατέρας μας πέθανε όταν ήμουν 20 χρονών, όμως ήδη από τα 12 – 13 χρόνια μου είχαμε αρχίσει τις «προχωρημένες» συζητήσεις για θέματα οικονομίας και επιχειρείν (που καμιά φορά ξεκινούσαν επειδή με έστελνε να αγοράζω την εφημερίδα «Ναυτεμπορική» από το μοναδικό σημείο που πωλούνταν στην Κατερίνη και τον ρωτούσα γιατί).
Εκατοντάδες είναι οι συμβουλές του που έχω κρατήσει στη μνήμη μου, όμως δύο από αυτές νομίζω σε ενδιαφέρουν και εσένα:
«Χωρίς να έχεις στο πλευρό σου εξαιρετικό δικηγόρο και λογιστή μην ασχολείσαι με το επιχειρείν, πάνε να δουλέψεις σε κάποιον άλλον».
«Όταν χρειαστείς γιατρό, ψάξε τον καλύτερο» (για αυτό επιμένω να προτείνω ασφάλειες υγείας).
Με τον αδερφό μου διοικούμε έναν όμιλο με 5 αντικείμενα, δύο εκ των οποίων έχουν σχέση με τη συμβουλευτική και την ίδρυση και υποστήριξη εταιρείας στη Ρουμανία. Αυτός είναι υπεύθυνος για το καθημερινό operation, τις τράπεζες κλπ, εγώ ασχολούμαι με το να μιλώ με τους πελάτες μας και με υποψήφιους πελάτες (στο εμπόριο, τα φωτοβολταϊκά και τα ακίνητα τα δεδομένα αλλάζουν). Έτσι λοιπόν κάθε μήνα μιλώ τηλεφωνικά, μέσω zoom ή συναντώ κυριολεκτικά πάνω από 100 ανθρώπους, Έλληνες, Κύπριους και ξένους που ασχολούνται με το επιχειρείν, με έσοδα από 15.000 ως… 1.000.000.000+ τον χρόνο.
Τι με σοκάρει στους περισσότερους από αυτούς τους σοβαρούς Έλληνες και Κύπριους που έχω μπροστά μου;
Το πόσο «ελαφρά τη καρδία» αντιμετωπίζουν το θέμα της φορολογίας, της Εφορίας, των ελέγχων κλπ…
«Δεν ξέρω και δεν θέλω να μάθω»
Η πλειοψηφία των Ελλήνων και Κυπρίων που ασχολούνται με το επιχειρείν φαίνεται να είναι επιεικώς «μη προετοιμασμένοι» για το εγχείρημα αυτό…
Εκτός από την έλλειψη βασικών, στοιχειωδών γνώσεων του επιχειρείν
Πέρα από την αδυναμία εκπόνησης έστω και της πιο απλής στρατηγικής για τη δουλειά τους…
Η γνώση τους για τα φορολογικά θέματα είναι «επιφανειακή»
Είναι τόσα τα μαζεμένα λάθη που κάνει αυτή η πλειοψηφία, που πραγματικά απορεί κανείς…
Δεν ξέρει να υπολογίσει τους φόρους που θα κληθεί να πληρώσει
Δεν ψάχνει να τους μάθει όλους, της αρκεί να (νομίζει πως) ξέρει στο περίπου το γίνεται
Επιλέγει μέτριους λογιστές που κακοπληρώνει = αντί να έχει στο πλευρό της κάποιον που θα την καθοδηγήσει και θα της εξοικονομήσει χρήματα, κρατώντας την «προστατευμένη» και νόμιμη, απλά πληρώνει μεγάλους φόρους και συνήθως παραμένει «εκτεθειμένη».
Λατρεύει το παραμύθι και αναζητεί με μανία κάθε απατεώνα / ψεύτη / τυχοδιώκτη που θα υποσχεθεί μαγικές λύσεις μηδενισμού φόρων (γιατί η μαγκιά δεν είναι να πληρώνεις λιγότερα, η μαγκιά είναι να μη δίνεις τίποτε σε κανέναν, ώστε να μπορείς να παριστάνεις τον «κλαρινογαμπρό» στην παρέα).
Ξεκινώντας από αυτή την αφετηρία, αρνείται συνήθως πεισματικά να αποκτήσει σοβαρές γνώσεις επί του θέματος. Αυτό αλλάζει μόνο όταν…
Όταν κτυπήσει την πόρτα η Εφορία…
«Όταν το τηλέφωνο κτυπήσει, ακόμη μία αγάπη θα’ χει σβήσει» έλεγε προ αμνημονεύτων ετών η Ελίνα Κωνσταντοπούλου. Κάπως έτσι συμβαίνει με όσους προσεγγίζουν τα θέματα των φόρων χωρίς σοβαρότητα…
Όταν πάρει τηλέφωνο / κτυπήσει την πόρτα η Εφορία (στην πραγματικότητα όταν στείλει ενημερωτικό σημείωμα ελέγχου) πολλοί από αυτούς αρχίζουν να τρέχουν πανικόβλητοι και να ψάχνουν πολιτική παρέμβαση, ενώ βρίζουν τη γυναίκα / υπαλλήλους τους επειδή δεν βρίσκουν όλα τα χαρτιά (που δεν έδωσαν στον λογιστή). Τότε είναι που λένε ότι «τους έτυχε η στραβή».
Ταυτόχρονα υπάρχουν και οι άλλοι, επίσης πολυάριθμοι, που έχουν την εντύπωση πως τα έχουν όλα καλώς καμωμένα (έχοντας ξεχάσει το πόσες φορές οι λογιστές τους ζήτησαν να τους προσκομίσουν έγγραφα και αυτοί απάντησαν «μη με πρήζεις» / θα το κάνω / μη αγχώνεσαι / ξέρω εγώ»).
Ποια είναι η κατάληξη αυτών των ιστοριών; Συνήθως μικρή ή μεγάλη καταστροφή, πρόστιμα, άγχος και μετά ακολουθεί ρύθμιση με 36 – 48 – 120 – 240 – 360 – 1.200 – 1.754.682 δόσεις. Και πισωγύρισμα…
(Πχ είναι να γελάς και να κλαις όταν διαβάζεις ότι εν έτει 2023 υπάρχουν ακόμη αφελείς που πιστεύουν πως θα εισπράξουν χρήματα από πλατφόρμες ενοικίασης τουριστικών ακινήτων ή από πιστωτικές κάρτες και δεν θα δηλώσουν τα ποσά στην Εφορία…)
ΠΕΣ ΜΟΥ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΣΟΥ!
«Δηλαδή δεν υπάρχουν και αυτοί που δεν πληρώνουν φόρους;»
Μεταξύ μας, πιθανότατα υπάρχουν. Δεν ξέρω κάποιον τέτοιο για να έχω άποψη.
Αν όμως ένα βράδυ έβλεπα ένα όνειρο και εμφανιζόταν μπροστά μου ένας άνθρωπος που καταφέρνει να μην πληρώνει φόρους ( = να πληρώνει πολύ μικρούς φόρους, καταβάλλοντας και άλλα κόστη για να το πετύχει αυτό), πιστεύω ότι τρία θα ήταν τα στοιχεία που θα τον βοηθούσαν να το κάνει:
Η άριστη γνώση της φορολογίας, στη λεπτομέρεια, «στο ακριβώς» και όχι «στο περίπου»
Η αέναη, αδιάκοπη έρευνα και προσπάθεια για παρακολούθηση κάθε αλλαγής που τον αφορά.
Η συνεργασία με εξαιρετικό λογιστή, με «τσάκαλο» που ξέρει να τον καθοδηγήσει για να παραμείνει στη νομιμότητα.
Δεν πιστεύω ότι θα μου εμφανιζόταν στον ύπνο κάποιος «τσολιάς» που «θα τα έκανε όλα κρυφά από τον λογιστή» και θα πετύχαινε σοβαρά αποτελέσματα.
Μισή ώρα δουλειάς άλλαξε τα πάντα…
Πριν ακόμη πάω στη Ρουμανία για να στήσω από το μηδέν επιχειρήσεις εκεί, είχαμε με τον Γρηγόρη εταιρεία με έδρα την Κατερίνη. Είχαμε έναν πολύ καλό λογιστή, επιμελή και νοικοκύρη. Μας έβγαζε τα ποσά των φόρων και τα πληρώναμε με ευλάβεια.
Κάποια στιγμή γνωρίσαμε και τον κορυφαίο φοροτεχνικό (ίσως) στην πόλη μας και ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε μαζί του, ζητώντας του να μας επιβλέπει συμπληρωματικά και να είναι παρών στην κουβέντα μας με τον λογιστή πριν την υποβολή της φορολογικής μας δήλωσης. Έχοντας μία εταιρεία μικρού μεγέθους, όπου αναφέραμε πως πληρώναμε και λογιστή και ακριβό φοροτεχνικό, μας έπαιρναν όλοι στο ψιλό…
Την πρώτη φορά που καθίσαμε όλοι μαζί, ο λογιστής μας ενημέρωσε για τους φόρους που είχαμε να πληρώσουμε, που ήταν και πάλι μεγάλοι… Τότε ο φοροτεχνικός ζήτησε να δει τον ισολογισμό και όλη τη δουλειά που είχε γίνει…
«Θα μπορούσες να κάνεις αυτό εδώ;»
«Αυτό έχεις δικαίωμα να το μετακυλήσεις;»
«Εδώ ίσως να το προσέγγιζες διαφορετικά;»
«Μήπως αυτό σου ξέφυγε;»
Οι υπέρογκοι φόροι μειώθηκαν κατά 80 – 85%… με τον λογιστή να συμφωνεί ότι ο φοροτεχνικός είχε δίκιο ( = ήταν σοβαρός λογιστής, όχι κομπλεξικός). Τα λεφτά του ο άνθρωπος τα έβγαλε από μία κουβέντα μισής ώρας… ο δε λογιστής κράτησε σημειώσεις και στο μέλλον φρόντισε από μόνος του να εκμεταλλεύεται κάθε νόμιμο «παράθυρο» του νόμου = όταν ελεγχθήκαμε από την Ελληνική Εφορία, δεν είχαμε κάποιο πρόβλημα.
Δεν ξέρω αν σήμερα τα πράγματα παραμένουν τόσο «χαλαρά» που να επιτρέπουν τόσο μεγάλες παρεμβάσεις και αλλαγές. Προσωπικά πιστεύω πως πλέον ο λογιστής και ο φοροτεχνικός κυρίως πρέπει να προλαμβάνουν, παρά να λειτουργούν πυροσβεστικά.
Σε κάθε περίπτωση όμως είναι αναγκαίος στο πλευρό σου ένας κορυφαίος γνώστης των θεμάτων αυτών.
(Σημείωση: Τον καλό επαγγελματία και γνώστη των θεμάτων δεν τον πληρώνεις για το πόση ώρα ασχολήθηκε μαζί σου, αλλά για τις γνώσεις και το αποτέλεσμα που σου φέρνει)
«Και που να τον βρω τον καλό λογιστή, ρε Ηλία; Οι περισσότεροι είναι χειρότεροι από εμένα / μου λένε απλά να σκάσω και να πληρώσω»
– «Και που θα τον βρω; Οι περισσότεροι είναι χειρότεροι από εμένα, δεν μπαίνουν στην ουσία. Κάνουν τη δουλειά «τυφλοσούρτη» και μου ζητάνε απλώς να πληρώσω τεράστιους φόρους. Μου λένε όχι σε όλα για να είναι οι ίδιοι καλυμμένοι!» έχω ακούσει να μου λένε πολλές φορές.
Μεταξύ μας, συχνά (όχι πάντα) έχουν δίκιο. Όντως ένα σημαντικό τμήμα των λογιστών λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο, μην αναζητώντας λύσεις για να βελτιώσουν τη θέση του πελάτη τους, μη προτείνοντας τίποτε, απορρίπτοντας ακόμη και την ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει κάποιο παράθυρο ελάφρυνσης, μη γνωρίζοντας συχνά ούτε τις ευεργετικές διατάξεις που ισχύουν!
(Πόσες και πόσες φορές δεν προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε σε επαγγελματίες λογιστές ότι ο φόρος μερίσματος στην Ελλάδα είναι 5% και τους παρακαλούσαμε να μη βάλουν τον πελάτη τους να πληρώσει 10 – 15% χωρίς λόγο, «επειδή αυτοί ήθελαν να είναι καλυμμένοι»…)
Το λάθος όμως δεν είναι του λογιστή, δικό σου είναι! Εσύ είσαι ο επιχειρηματίας, όχι αυτός! Αν νιώθεις ότι δεν σου κάνει καλή δουλειά, είσαι υποχρεωμένος να τον αλλάξεις. Αν δεν το κάνεις, εσύ θα είσαι αυτός που θα κληθεί να πληρώσει τη μεγαλύτερη φορολογία και ίσως και να είσαι εκτεθειμένος.
Γνωρίζω πολλούς σοβαρούς και ικανότατους λογιστές σήμερα στην Ελλάδα. Αν ψάξεις λίγο, θα βρεις και εσύ (αρκεί να μην περιμένεις να τους πληρώσεις ψίχουλα, αυτές οι εποχές πέρασαν ανεπιστρεπτί).
Άλλαξε τρόπο σκέψης και ζήτα πράγματα από τον καλό λογιστή σου (αν τον έχεις)
Τα δεδομένα στο επιχειρείν αλλάζουν συνέχεια και προσωπικά πιστεύω πως μετά τις φετινές εκλογές «θα σφίξουν πολύ τα λουριά» στην Ελλάδα. Σου έχω γράψει για τα επιπλέον έσοδα +6,7 δις Ευρώ που έχει συμφωνήσει η χώρα μας να συλλέξει φέτος (όπως επιβεβαίωσε και σχετικό δημοσίευμα της «Καθημερινής») αλλά και την πίεση που θα ασκηθεί σε όλες τις χώρες να περάσουν σε δημοσιονομικά πλεονάσματα, μετά από χρόνια ελλειμμάτων.
Αν έχεις ήδη έναν καλό λογιστή στο πλευρό σου, τότε θα σου πρότεινα μία σειρά από αναγκαίες κινήσεις:
Ένα Audit (συγνώμη, έτσι λέμε εμείς στην Κατερίνη τον ενδελεχή έλεγχο των οικονομικών σου στοιχείων), ιδανικά από εξωτερικό λογιστή. Όχι επειδή δεν εμπιστεύεσαι αυτόν που έχεις τώρα, κάτι που θα πρέπει να του το εξηγήσεις, αλλά για να δει ένας τρίτος τα βιβλία σου με άλλη ματιά. Ιδανικά με τη ματιά ενός πιθανού φορολογικού ελεγκτή αύριο…
Συζήτησε μαζί του με ειλικρίνεια για το αν και που είσαι εκτεθειμένος σε τυχόν φορολογικό έλεγχο και τις συνέπειες που θα μπορούσες να υποστείς.
(Αν δεν το ξέρεις ήδη, επέμεινε να σου εξηγήσει βασικά πράγματα όπως πχ τα τιμολόγια πρέπει να συνοδεύονται από συμβόλαιο με τον πελάτη και τα παραδωτέα αυτού: Δηλαδή με βάση ποια συμφωνία πληρώθηκες και τι προσέφερες για να πάρεις τα λεφτά αυτά; Μη γελάς, ελάχιστοι το κάνουν σωστά στην Ελλάδα και την Κύπρο του 2023…)
Αν είναι πράγματα που διορθώνονται, φτιάξτε μαζί ένα χρονοδιάγραμμα επίλυσης των προβλημάτων.
Εξήγησέ του πού θέλεις να οδηγήσεις τη δουλειά σου και ζήτα του τη γνώμη για λύσεις και δυνατότητες να το κάνεις αυτό νόμιμα, με μικρότερη φορολογία.
Αν τα νούμερα της δουλειάς σου είναι από εκατοντάδες χιλιάδες Ευρώ και πάνω, ζήτα του να συνεργαστείτε μαζί και με έναν φοροτεχνικό.
ΥΓ. Και μιας και θα μπεις στον κόπο να τον πληρώσεις για να αφιερώσει χρόνο και σκέψη για εσένα και την επιχειρηματική σου δραστηριότητα, ζήτα του να μελετήσει γενικότερα τα οικονομικά σου στοιχεία και να σου πει πιθανά προβλήματα που είναι ορατά σε κάποιον που ξέρει «να διαβάζει τα νούμερα». (Με δεδομένο ότι στην Ελλάδα 8 στις 10 δουλειές χάνουν λεφτά και δεν το ξέρουν, μπορεί να έχεις και εσύ μία από αυτές και να μην το έχεις συνειδητοποιήσει…)
Αν δεν έχεις στην ομάδα σου έναν καλό λογιστή, τότε απλά ψάξε να τον αλλάξεις. Αν δεν μπορείς να το κάνεις για τους δικούς σου λόγους, φέρε κάποιον να σου κάνει Audit / να σε συμβουλεύσει / να δει που στέκεσαι και ποια τυχόν προβλήματα έχεις.
«Και αν τα έχω κάνει θάλασσα ως τώρα, έχει νόημα να διορθωθώ από εδώ και πέρα;»
Φυσικά και έχει! Ακόμη και αν σου γίνει έλεγχος κάποια στιγμή και έχεις «θέματα» από το παρελθόν, λογικά οι ελεγκτές θα καταλάβουν ότι κάτι άλλαξε και ίσως δείξουν επιείκεια. Από την άλλη μπορεί να είσαι τυχερός και να μην ελεγχθείς μέχρι να παραγραφούν οι «προβληματικές» χρήσεις και να είσαι «ήσυχος» από ένα σημείο και πέρα.
(Φυσικά όλα τα παραπάνω δεν αφορούν αυτούς που συνειδητά θέλουν να κάνουν φοροδιαφυγή / άλλες παρανομίες).
Άκου το καμπανάκι πριν είναι αργά και μην κάνεις βήμα χωρίς τον λογιστή σου
Έχω κουραστεί να με καλούν άνθρωποι που θέλουν να ιδρύσουν εταιρεία στη Ρουμανία και όταν τους ρωτώ «το έχεις συζητήσει πρώτα με τον λογιστή σου;» μου απαντούν με απορία «γιατί να του το πω;» Όχι τυχαία, οι ίδιοι είναι συνήθως άσχετοι με το θέμα και τις περισσότερες φορές θυμώνουν μαζί μου επειδή τους εξηγώ ότι αυτά που θέλουν να κάνουν απλά δεν γίνονται (πχ ένα μαγαζί στην Ελλάδα δεν μπορεί να έχει «έδρα στο εξωτερικό, υποκατάστημα στην Ελλάδα και να πληρώνει τη φορολογία της χώρας του εξωτερικού». Οικονομική δραστηριότητα που γίνεται στην Ελλάδα, φορολογείται στην Ελλάδα). Άλλοι μου λένε ότι «τους είπε κάποιος ότι γίνεται» ή ότι «γιατί το κάνει η Χ μεγάλη εταιρεία και δεν μπορώ εγώ;», αγνοώντας ότι αυτή η εταιρεία πληρώνει για δικηγόρους, λογιστές, φοροτεχνικούς, ελεγκτές κλπ τρία καράβια λεφτά κάθε χρόνο.
Φιλικά σου προτείνω να ακούσεις το καμπανάκι που ήδη κτυπάει. Μετά τις εκλογές (και δη από το Φθινόπωρο) θα δεις ότι θα δυσκολέψουν πολύ τα πράγματα, τόσο φορολογικά όσο και με την επέκταση της ψηφιακής κάρτας εργαζομένου σταδιακά στο σύνολο των επιχειρήσεων και πολλά άλλα. Απέναντι σε όλον αυτόν τον ορυμαγδό εξελίξεων δύσκολα θα μείνεις όρθιος χωρίς καλό λογιστή, καλό δικηγόρο, ίσως και καλό σύμβουλο.
Για τη σημασία και αξία του σωστού λογιστή σου έγραψα και στο παρελθόν, όμως κάθε χρόνος που περνάει κάνει την ανάγκη του ακόμη πιο επιτακτική. Την ώρα που πολλοί «παραστρατημένοι» λένε πως με τα ηλεκτρονικά βιβλία ο ρόλος του λογιστή εξασθενεί, εγώ σου λέω ότι γίνεται ακόμη πιο κομβικός, ειδικά αν έχεις σύνθετες δουλειές.
Αμαρτία είναι να δουλεύεις και να κινδυνεύεις σε έναν έλεγχο να «πέσεις σε λάκκο» από όπου θα κάνεις 10 – 15 χρόνια να βγεις… (πχ αν στα καλά χρόνια του τουρισμού εσύ ασχολείσαι με τον κλάδο και είσαι φορολογικά εκτεθειμένος).
Τα σοφά λόγια ενός ανθρώπου που ξέρει το θέμα καλά…
Στη Ρουμανία πήγα το 2004 και μέχρι το καλοκαίρι του 2008 δεν συνεργαζόμουν με λογιστή που να με κάνει περήφανο που άκουσα τη συμβουλή του πατέρα μου, δεν τον είχα βρει. Τότε, μετά από μία εξαιρετικά αρνητική εμπειρία, ένας φίλος με σύστησε σε έναν νεαρό λογιστή (που έκρυβε πίσω του μία μεγάλη ιστορία, έγραψα για αυτόν πιο παλιά, ας τον πούμε Μ). Ήταν φιλόδοξος και μαζί με τη συνεταίρο του είχαν άλλα 6 άτομα προσωπικό.
Το καλοκαίρι του 2008 ο Μ μου είπε μία φράση που δεν ξέχασα ποτέ μου: «Ηλία, Έλληνα φίλε μου, όλοι οι επιχειρηματίες και όλοι οι λογιστές είναι έξυπνοι και ξέρουν τι κάνουν. Μέχρι να κτυπήσει την πόρτα η Εφορία».
Σήμερα ο M είναι με διαφορά ο νο. 1 στη χώρα του, με 200+ λογιστές στην εταιρεία που έχει γιγαντώσει. Μαζί περάσαμε 3 «βαρείς» φορολογικούς ελέγχους («μεγάλα καράβια» γαρ), με 0 προβλήματα και συγχαρητήρια από την Εφορία για τη σοβαρότητά μας. Αυτή η σοφή φράση του παραμένει χαραγμένη στο μυαλό μου και τη θυμάμαι κάθε φορά που ακούω κάποιον ημιμαθή να μου λέει με καμάρι πως βρήκε τη μαγική λύση για να τους «κοροϊδέψει όλους»…
Φιλικά σου λέω… δώσε βάση στο θέμα της φορολογίας σου και πάρε κοντά σου τους καλύτερους συνεργάτες. Ό,τι δώσεις επιπλέον τώρα, θα το γλυτώσεις στο μέλλον στο πολλαπλάσιο…
… για να μην είσαι και εσύ άλλος ένας που θα φοβάται μήπως «κτυπήσει η πόρτα»…
Τι γνώμη έχεις;
