του Ηλία Παπαγεωργιάδη
(το παρακάτω κείμενο δεν το έγραψα ως λογιστής, αλλά ως άνθρωπος που μαθαίνει από τους λογιστές και συνομιλεί κάθε χρόνο με 2.000+ ανθρώπους του επιχειρείν)
Συνομιλώντας με δεκάδες διαφορετικούς ανθρώπους του επιχειρείν κάθε εβδομάδα, αν κάτι με σοκάρει είναι η άγνοια των περισσότερων για στοιχειώδη θέματα του επιχειρείν / της άσκησης διοίκησης στις εταιρείες τους / πώς εισπράττουν χρήματα / πώς διαχειρίζονται το ταμείο τους και η αφέλειά τους ότι μπορούν να κάνουν σοβαρές κινήσεις χωρίς να μιλήσουν με τον Έλληνα λογιστή τους. Σε εμένα απευθύνονται για ίδρυση εταιρείας στη Ρουμανία και δεν έχω πρόβλημα να τους εξηγήσω με υπομονή όλα τα δεδομένα απαντώντας σε κάθε τους ερώτηση, όμως ενώ αρκετοί καταλαβαίνουν και φροντίζουν να μάθουν, άλλοι με… χλευάζουν ως «ρομαντικό». (Περαστικά τους…)
Σήμερα λοιπόν θα ήθελα να συζητήσουμε μαζί κάτι που θα έπρεπε να γνωρίζουν όλοι, όμως μάλλον δεν είναι έτσι. Φταίνε οι λογιστές; Φταίει η εκπαίδευση που μισεί το επιχειρείν; Φταίνε οι γονείς; Σημασία έχει ότι το συγκεκριμένο θέμα είναι καλό να το κατέχεις, ενώ με την ευκαιρία θα ήθελα να συζητήσουμε και το θέμα της εισαγωγής μερίσματος από το εξωτερικό, όπου χιλιάδες «παραστρατημένοι» νομίζουν ότι κρύβονται από την Εφορία, μη δηλώνοντάς το…
1. Είναι δικά σου τα λεφτά της εταιρείας σου;
Κοίτα να δεις που και εγώ αυτό πίστευα πριν μερικές… δεκαετίες, ότι δηλαδή τα λεφτά της επιχείρησής μου ήταν και δικά μου! Έλα όμως που δεν ήταν! Ούτε είναι δικά σου σήμερα τα λεφτά της εταιρείας σου! Σύμφωνα με τον νόμο, η εταιρεία είναι μία χωριστή οντότητα από εσένα, τον μέτοχό της. Σήμερα μπορεί να είσαι εσύ αυτός που την ελέγχει και έχει την ευθύνη να τη λειτουργήσει σωστά, όμως αύριο μπορεί να είναι κάποιος άλλος = δεν είναι δικό σου το ταμείο της.
Πότε γίνεται δικό σου; (Για να μη σε πάω στη λεπτομέρεια της λεπτομέρειας που αφορά τους λογιστές)
Όταν δηλώσεις έξοδα
Όταν πάρεις μισθό από την εταιρεία
Όταν εισπράξεις μέρισμα
(Στις προσωπικές εταιρείες δεν υπάρχει μέρισμα και μπορείς να πάρεις τα λεφτά από τον λογαριασμό της επιχείρησης. Αν όμως πχ πεις σε κάποιον να σου στείλει χρήματα στον λογαριασμό της εταιρείας, δεν κόψεις παραστατικά και τα βγάλεις, ας πούμε ότι θα έχεις πρόβλημα, όπως και για κάθε ποσό που μπαίνει σε εταιρικό λογαριασμό και δεν συνοδεύεται από παραστατικό).
2. Έχεις δικαίωμα να βγάλεις λεφτά από την εταιρεία σου, υπό προϋποθέσεις
Αν ρωτήσεις κάποιον που ελέγχεται από την Εφορία, θα σου πει ότι μία από τις πρώτες ερωτήσεις είναι «αν έχει ταμείο μετρητών η εταιρεία» ( = αν έχεις βγάλει λεφτά από αυτή χωρίς να τα έχεις δηλώσει ως μέρισμα ή έξοδα). Δικαίωμα να βγάλεις χρήματα από την εταιρεία σου έχεις, όμως υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις. Δεν μπορεί πχ να έχει η εταιρεία ζημίες και εσύ να παίρνεις μέρισμα κλπ.
Θα σου πρότεινα να συζητήσεις το θέμα με τον λογιστή σου… (Να το κάνεις τώρα, που ακόμη μπορείς να διορθώσεις κάθε λάθος. Σε τυχόν έλεγχο θα είναι πολύ αργά, ενώ τώρα και να έχει πάει κάτι στραβά, διορθώνεται, πληρώνεις ένα μικρό πρόστιμο + 5% φόρο μερίσματος και ξεμπερδεύεις).
3. «Το ιδιωτικό σχολείο του παιδιού μπορώ να το περάσω ως έξοδο και όχι μέρισμα, για να γλυτώσω τον φόρο; Την τυρόπιτα;»
Υπάρχουν κάποιοι λογιστές που περνάνε ως έξοδα τα πάντα… άλλοι πάλι λένε όχι. Και οι δύο πλευρές έχουν τη φιλοσοφία τους, σχετικά με τη στρατηγική που θα ακολουθήσουν σε ενδεχόμενο φορολογικό έλεγχο.
Από την άλλη κάποιοι λένε ότι είναι έξυπνο να δίνουν στον λογιστή τους έξοδα πχ «αποδείξεις τυρόπιτας» κλπ = πολύ μικρά ποσά. Αν ακούσεις κάτι τέτοιο, να ξέρεις ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος που το λέει:
Είτε δεν έχει σοβαρή σχέση με το επιχειρείν
Είτε δεν καταλαβαίνει πόσο ταλαιπωρεί τον λογιστή του
Είτε έχει κακό λογιστή
Είτε δεν πληρώνει όσο πρέπει, για να μάθει να κόψει τις βλακείες
(Πάντως το σχολείο του παιδιού και το σούπερ μάρκετ δεν είναι έξοδα της επιχείρησης, μεταξύ μας).
4. Ό,τι δεν είναι έξοδο που μπορεί να δηλωθεί, είναι μέρισμα.
Μίλα με τον λογιστή σου τακτικά για το θέμα
Θα σου έλεγα να σκέφτεσαι πχ κάθε μήνα τα έξοδα που έχεις κάνει και να τα δίνεις στον λογιστή σου, προσπαθώντας να αποφύγεις το να «ξυπνήσεις» στο τέλος της χρονιάς / την επόμενη χρονιά λίγο πριν την κατάθεση των φορολογικών δηλώσεων και να μαλώνετε για το ότι δεν μπορεί να σου βρει έξοδα να περάσεις κλπ.
Ό,τι δεν δηλωθεί / δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι είναι έξοδο, θα δηλωθεί ως μέρισμα. Αν δεν γίνει αυτό, σε περίπτωση ελέγχου θα έχεις σοβαρό θέμα…
Θα σου έλεγα να συζητάς με τον λογιστή σου κάθε τρεις μήνες για την πορεία των εσόδων και των εξόδων σου, για να ξέρεις που βαδίζεις. (Θα σου πρότεινα και να του ζητάς να σου κλείνει κάθε μήνα ισολογισμό, όμως αυτό κοστίζει και πιθανότατα προτιμάς να το αποφύγεις).
5. Ναι, είσαι υποχρεωμένος να δηλώσεις το μέρισμα και να πληρώσεις τον σχετικό φόρο
Σκέψου ό,τι θέλεις, γέλα μαζί μου, το ίδιο μου κάνει. Αν δεν φροντίσεις να ρυθμίσεις το θέμα αυτό και να μην αφήσεις να «αιωρούνται λεφτά» έξω από το ταμείο της εταιρείας σου, μία φορά θα την πατήσεις και θα «τη νιώσεις καλά».
Ναι, όταν βγάζεις λεφτά από την εταιρεία και αυτά δεν είναι έξοδα ή μισθοί, θα πρέπει να δηλωθούν ως μέρισμα. (Και όταν είναι μισθοί, θα πρέπει να έχουν πληρωθεί οι σχετικές ασφαλιστικές εισφορές και να γίνουν οι κρατήσεις… άσε που ο φόρος είναι μεγαλύτερος για τέτοια εισοδήματα).
6. Τα μερίσματα έχουν αυτοτελή φορολόγηση
Αν κάποιος «κεφάλας» σου πει ότι τα έσοδα από μερίσματα μπαίνουν στην κλίμακα φορολόγησης, δεν ξέρει τι του γίνεται. Τα μερίσματα φορολογούνται αυτοτελώς, υπάρχουν σχετικές αποφάσεις Ανωτάτων Δικαστηρίων.
Αν στο πει ο λογιστής σου, φρόντισε να τον έχεις αλλάξει το πολύ σε έναν μήνα, πριν σε κλέισει φυλακή με την ασχετοσύνη του… (επίσης αν δεν ξέρει ότι ο φόρος μερίσματος είναι 5%, αποκλείεται να ασχολείται για να σου κάνει καλή δουλειά = προσοχή)
7. «Τι γίνεται αν έχω εταιρεία στο εξωτερικό και πάρω μέρισμα από εκεί;
Αν είσαι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος και πάρεις μέρισμα από εταιρεία που έχεις στο εξωτερικό, τα βήματα είναι σχετικά απλά:
Πρέπει να πληρώσεις στη χώρα αυτή φόρο μερίσματος (ναι, πρέπει, γιατί αν σε πιάσουν να έχεις βγάλει τα λεφτά χωρίς να τα έχεις δηλώσει ως μέρισμα, θα πληρώσεις πολλά παραπάνω…)
Στη συνέχεια είναι ανάγκη να δηλώσεις το μέρισμα αυτό στην Ελλάδα, προσκομίζοντας και τη σχετική βεβαίωση φόρου που πλήρωσες στη χώρα που εδρεύει η εταιρεία σου.
Αν ο λογιστής σου ξέρει πώς να δηλώνει μέρισμα από την αλλοδαπή (φαίνεται να μην ξέρουν οι μισοί), ελέγχει πρώτα αν η χώρα αυτή έχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) με την Ελλάδα. Ανάλογα το δηλώνει στον σχετικό κωδικό της φορολογικής δήλωσης.
Αν πχ στο εξωτερικό πλήρωσες φόρο μερίσματος 10%, στην Ελλάδα ο φόρος είναι 5% = δεν θα πληρώσεις επιπλέον φόρο αν υπάρχει ΣΑΔΦ ανάμεσα στις δύο χώρες (υπάρχει με τις περισσότερες του πολιτισμένου κόσμου).
Αν όμως δεν υπάρχει ΣΑΔΦ, τότε θα πληρώσεις και στην Ελλάδα 5%
Αν έξω πλήρωσες 0%, επίσης εδώ θα πληρώσεις 5%.
8. «Και αν δεν το δηλώσω; Πώς θα με πιάσουν; Έχω μία κάρτα και τραβάω λεφτά από το ΑΤΜ»
Αν δεν δηλώσεις το μέρισμα από την εταιρεία σου στο εξωτερικό, τότε σε τυχόν έλεγχο θα διαπιστωθεί ότι έχεις τραβήξει λεφτά και δεν τα έχεις δηλώσει ως μέρισμα = μπορεί να σου πει ο ελεγκτής της Εφορίας ότι ήταν μισθός και να κληθείς να πληρώσεις αναδρομικά τις σχετικές ασφαλιστικές εισφορές, τους φόρους, τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις (θα πληρώσεις ίσως και πάνω από 100% του ποσού που δεν δήλωσες, σε δύο χώρες).
Αν δηλώσεις το μέρισμα, θα πληρώσεις 5%. Προτιμάς να πάρεις το ρίσκο;
Προσωπικά δεν ξέρω αν θα σε βρει κάποιος από τις κάμερες του ΑΤΜ, όπως συχνά με ρωτάνε. Λογικά είναι προς το παρόν απίθανο. Αν όμως ελεγχθείς και δουν έξοδα χωρίς έσοδα; Αν βρουν εταιρεία στο εξωτερικό από όπου λείπουν λεφτά από το ταμείο της και δεν έχουν δηλωθεί ως μέρισμα;
Μην υποτιμάς τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις…
9. «Δηλαδή όλοι αυτοί που τραβάνε λεφτά από Εσθονία ή «ηλεκτρονικές εταιρείες» και δεν δηλώνουν πουθενά τίποτε, πώς το κάνουν;»
Προσωπικά θεωρώ αυτούς που κάνουν εταιρείες στην Εσθονία κυριολεκτικά «εξαπατημένους». Ή κάποιος τους δούλεψε και πήγαν εκεί χωρίς να έχουν διαβάσει τίποτε, είτε εν γνώση τους κάνουν σοβαρά λάθη.
Οι Εσθονοί σου λένε επίσημα «πληρώνεις κανονικά στη χώρα όπου είσαι φορολογικός κάτοικος και αφήνεις κάτι και εδώ». Σου δίνουν ένα e-residency για να κάνεις συναλλαγές με το κράτος (σα να λέμε κωδικούς Taxis) και πολλοί απατεώνες στο διαδίκτυο σου λένε ψευδώς πως με αυτή την ηλεκτρονική υπηκοότητα έχεις αλλάξει και… φορολογική κατοικία κλπ. Στη συνέχεια ακούω ότι σχεδόν όλοι όσοι επιλέγουν τη χώρα αυτή δεν πληρώνουν εταιρικό φόρο (παρά το ότι η νομοθεσία εκεί λέει ότι απαλάσσονται μόνο όσοι επανεπενδύσουν τα κέρδη της εταιρείας), ούτε φόρο μερισμάτων. Ούτε τα δηλώνουν στην Ελλάδα και νομίζουν ότι είναι «πανέξυπνοι»!
Το ίδιο «πανέξυπνοι» είναι και όλοι οι «παραστρατημένοι» που ανοίγουν «ψηφιακές εταιρείες», τιμολογούν και μετά τραβάνε τα λεφτά και νομίζουν πως τελείωσαν. Όντες άσχετοι με τα φορολογικά, πιστεύουν τους επιτήδειους που τους λένε ότι «δεν θα πληρώσουν φόρο πουθενά», ενώ από τη στιγμή που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, σε περίπτωση ελέγχου θα πληρώσουν κανονικά την Ελληνική φορολογία (+ πρόστιμα κλπ).
Αν είσαι και εσύ ένας από αυτούς, μίλα με τον λογιστή σου και βρες λύση πριν είναι αργά… σε τυχόν έλεγχο (ναι, όσο και αν σου φαίνεται απίστευτο όλες οι τράπεζες ραπορτάρουν κανονικά σε όλες τις χώρες, αλλιώς χάνουν την άδειά τους) θα έχεις τεράστιο πρόβλημα…
10. «Υπάρχουν εξαιρέσεις; Τι παίζει με Αγγλία και Κύπρο;»
Αν δεν κάνω λάθος, η Αγγλία και η Κύπρος έχουν ειδική ΣΑΔΦ με την Ελλάδα και εκεί προβλέπεται πως για τον υπολογισμό των φόρων μερισμάτων λαμβάνεται υπόψη και η εταιρική φορολογία που έχει πληρωθεί. Αυτό σημαίνει ότι αν γίνει εισαγωγή μερίσματος από την Κύπρο (όπου η φορολογία μερίσματος για τον ξένο πολίτη είναι 0%), μπορείς να μην πληρώσεις κάτι άλλο στην Ελλάδα, εφόσον ενημερώσεις την Ελληνική Εφορία πως ζητάς την απαλλαγή αυτή επειδή έχεις εταιρεία στην Κύπρο.
Εγώ το μόνο που θα κάνω είναι να σου δώσω το link με το κείμενο που αφορά τις χώρες που θεωρούνται από την Ελληνική Εφορία (ΑΑΔΕ) ως «φορολογικοί παράδεισοι». Εκεί ο δημοσιογράφος γράφει πως «οι συναλλαγές με αυτές τις χώρες (σ.σ. δηλαδή με εταιρείες των χωρών αυτών) μπαίνουν στο «μικροσόπιο» των ελέγχων της εφορίας».
Στη λίστα αυτή θα βρεις, όπως κάθε φορά, και την Κύπρο, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, τα Σκόπια κλπ. Είσαι σίγουρος πως θέλεις την απαλλαγή του 5% «βροντοφωνάζοντας» ότι έχεις εταιρεία στην Κύπρο;
10+1. «Γιατί μου ζαλίζεις το κεφάλι με όλα αυτά; Τι είναι το τόσο σημαντικό;»
Γιατί άπειροι «μικροί» και «μεσαίοι» που ελέγχονται από την Εφορία και «μπλέκουν» μάλλον ξεκινάνε το μπλέξιμο από τα ανοιχτά τους ταμεία που δεν έχουν δηλωθεί ως μερίσματα, από τα εισοδήματα που ήρθαν από το εξωτερικό και δεν δηλώθηκαν ως μερίσματα κλπ.
Δεν σου παριστάνω τον «συνήγορο της Εφορίας», αλλά σου προτείνω να μάθεις να αποφεύγεις ανούσιους κινδύνους που μπορούν να σου κάνουν μεγάλο κακό, ενώ το καλό τους είναι… η αποφυγή φόρου 5% ( = μικρό το όφελος σε σχέση με το ρίσκο).
Εσύ πώς το βλέπεις το πράγμα;
Ηλίας
Υπενθύμιση: Οι απόψεις μου αυτές είναι καθαρά προσωπικές και δεν αποτελούν προτροπή για διάπραξη οποιασδήποτε παράνομης ενέργειας. Για ο,τιδήποτε αφορά αποφάσεις σχετικά με φορολογικά / λογιστικά θέματα, θα πρέπει να τις συζητήσεις αποκλειστικά με τον λογιστή σου.
