Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ συντονίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών σε επίπεδο ΕΕ. Αποσκοπεί σε:
ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών πολιτικής προστασίας
μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ετοιμότητα των πολιτών απέναντι σε καταστροφές
παροχή άμεσης, αποτελεσματικής και συντονισμένης βοήθειας προς τους πληγέντες
Εκτός από τις 27 χώρες της ΕΕ, στον μηχανισμό συμμετέχουν εννέα τρίτες χώρες: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Ισλανδία, Μαυροβούνιο, Νορβηγία, Ουκρανία, Σερβία και Τουρκία.Τον Απρίλιο του 2023, η Ουκρανία προσχώρησε στον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ ως συμμετέχον κράτος.
Το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της ΕΕ (ΚΣΑΕΑ)
Το κέντρο συντονισμού αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών (ΚΣΑΕΑ) είναι η καρδιά των επιχειρήσεων του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Παρακολουθεί τα γεγονότα σε όλο τον κόσμο ανά πάσα στιγμή και συντονίζει τις προσπάθειες της ΕΕ για την αντιμετώπιση καταστροφών.
Οι δορυφορικοί χάρτες που καταρτίζονται από την υπηρεσία διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Copernicus υποστηρίζουν και επιχειρήσεις πολιτικής προστασίας. Οι έγκαιρες και ακριβείς γεωχωρικές πληροφορίες που παρέχει το Copernicus είναι χρήσιμες για την οριοθέτηση των πληττόμενων περιοχών και τον σχεδιασμό επιχειρήσεων αντιμετώπισης καταστροφών.
Υπηρεσία διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Copernicus
Ο μηχανισμός περιλαμβάνει και ευρωπαϊκή δεξαμενή πολιτικής προστασίας. Πρόκειται για δεξαμενή πόρων που προδεσμεύονται από τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση και προορίζονται για άμεση χρήση εντός ή εκτός ΕΕ.
Το 2019 η ΕΕ δημιούργησε το απόθεμα rescEU, το οποίο περιλαμβάνει:
στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων
αεροσκάφη ιατρικής εκκένωσης
ιατρικές ομάδες έκτακτης ανάγκης και κινητά νοσοκομεία
απόθεμα ιατρικού εξοπλισμού και κινητών εργαστηριακών ικανοτήτων
ικανότητες ανίχνευσης, απολύμανσης και δημιουργίας αποθεμάτων για την αντιμετώπιση χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών συμβάντων
προσωρινά καταφύγια
μεταφορές και εφοδιαστική
Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ συμβάλλει επίσης στον συντονισμό των δραστηριοτήτων ετοιμότητας και πρόληψης καταστροφών που διεξάγουν οι εθνικές αρχές και στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Για να εξασφαλιστεί καλύτερη ανταπόκριση στις μελλοντικές προκλήσεις, το Συμβούλιο εξέδωσε τον Μάιο του 2021 νέο κανονισμό για την ενίσχυση του μηχανισμού.
Οι νέοι κανόνες παρέχουν στην ΕΕ πρόσθετες ικανότητες για την αντιμετώπιση νέων κινδύνων εντός και εκτός της ΕΕ και για την ενίσχυση του αποθέματος rescEU.
