του Ηλία Παπαγεωργιάδη
Τη νέα χρονιά δεν θα βελτιωθούμε με ευχές, γλυκόλογα, τσιτάτα μεταφρασμένα από τα αγγλικά κλπ, αλλά αναγνωρίζοντας τα λάθη μας και διορθώνοντας όσα περισσότερα από αυτά μπορούμε. (Αν έχεις άλλη γνώμη, μη διαβάζεις παρακάτω).
Καλή Χρονιά, με υγεία, χαρά και κάθε καλό προσωπικά και επαγγελματικά! Η χρονιά ξεκινάει με τους ελεύθερους επαγγελματίες να βρίσκονται σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον, δεχόμενοι πιέσεις και κτυπήματα από όλες τις πλευρές: Φορολογία, ηλεκτρονική κάρτα ασφάλισης, νέα τιμολόγια ρεύματος κλπ συνθέτουν ένα δύσκολο σκηνικό για τους περισσότερους. Όμως στην Ελλάδα ζούμε και έχουμε αποδεχθεί πλέον πως δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει κάτι ουσιαστικά. Η πλειοψηφία προτιμά τη φορολογία να είναι υψηλή, την ώρα που οι «εξωγενείς» παράγοντες που επηρεάζουν το επιχειρείν είναι σε μόνιμη αναταραχή και «θολούρα».
Υπάρχουν όμως και οι… ενδογενείς παράγοντες, αυτοί που αφορούν εμάς τους ίδιους, εσένα και εμένα. Ναι, το κράτος, η Εφορία, το οικονομικό περιβάλλον κλπ αποτελούν σημαντικά προβλήματα, όμως είμαστε σίγουροι πως εμείς τα κάνουμε όλα σωστά και απομένει μόνο να περιμένουμε τις αποφάσεις των πολιτικών και των εκπροσώπων του δημοσίου;
Έλα να συζητήσουμε σήμερα για μερικά από τα κρυφά (ή όχι και τόσο κρυφά) προβλήματα που έχω εντοπίσει στους μικρομεσαίους στην Ελλάδα και την Κύπρο τα τελευταία χρόνια, που έχω συμβουλεύσει μερικές εκατοντάδες και έχω συζητήσει με μερικές χιλιάδες από αυτούς. Αυτή η περίοδος είναι ιδανική για να σκεφθείς με ησυχία ό,τι θεωρήσεις ότι σε αφορά.
Έτσι λοιπόν δεν λέω πως όλοι έχουμε τα πάντα, όμως ξέρω πολύ λίγους που δεν έχουν κάποια / κάποιες από τις παρακάτω κρυφές «πληγές»:
Οικονομικά
1. Ελάχιστη ρευστότητα / λεφτά μπλοκαρισμένα σε στοκ
Οι περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν πολύ χαμηλή ρευστότητα, μικρότερη από αυτή που έχουν ανάγκη. Συνήθως όλα ξεκινάνε από το λάθος στήσιμο στην αρχή, τον κακό υπολογισμό, τη μη πρόβλεψη κεφαλαίου για να στηριχθεί το εγχείρημα τον πρώτο δύσκολο καιρό ή προσωπικά θέματα (βλέπε 9 και 10) κλπ. Στη συνέχεια απλά «κλωτσάνε το τενεκεδάκι παρακάτω», συχνά χωρίς να καταφέρουν ποτέ τους να αλλάξουν τα δεδομένα.
Επίσης είναι πάρα πολλοί αυτοί που έχουν στοκάρει το κεφάλαίο τους σε προϊόντα / μηχανήματα που δεν χρειάζονται πραγματικά. Άλλοι έκαναν λάθος προσέγγιση στο θέμα, άλλοι απλώς παρασύρθηκαν θέλοντας να έχουν «τα πάντα από την αρχή», στην ουσία όμως δεν έχουν μετρητά για να κάνουν τις κινήσεις που χρειάζονται. (Μην ανοίξω το πώς διαχειρίζονται οι περισσότεροι τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τις επενδύσεις τους… τα έγραψα όλα εδώ).
Όταν «σκαλίζω» το θέμα, 10/10 μου λένε πως έχουν κάνει τα πάντα και δεν γίνεται τίποτε άλλο. Μετά από 10 – 20 λεπτά συζήτησης οι 5/10 μου λένε ότι «ναι, όντως… δεν το είχα δει έτσι».
2. Υπο-επένδυση
Ο μέσος Έλληνας και Κύπριος μικρομεσαίος έχει εμφανώς υπο-επενδύσει στη δουλειά του, με σοβαρότατες ελλείψεις σε εξοπλισμό / λογισμικό που μπορεί να του μειώσει τα κόστη. Έχω κουραστεί να ρωτώ «αυτό το μηχάνημα λοιπόν γιατί δεν το αγοράζεις; Με βάση όσα μου λες, θα το κάνεις απόσβεση σε 2 χρόνια και θα σου μειώσει τα κόστη σου σημαντικά» και να ακούω ως απάντηση «δεν το σκέφθηκα / είπα μήπως γυρίσει η αγορά / είχα άλλες προτεραιότητες» κλπ.
Επένδυση δεν είναι «το καινούριο αμάξι», οι «ιδιόκτητες εγκαταστάσεις» και «τα ακριβά έπιπλα και διακόσμηση», αλλά κάθε είδος εξοπλισμού που συμβάλλει στην καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία της δουλειάς μας, ενώ μειώνει τα κόστη / μικραίνει τις ανάγκες για επιπλέον προσωπικό.
Υπάρχουν επενδύσεις των 500, των 5.000, των 50.000, των 500.000 και των 5.000.000 Ευρώ. Όλες τους εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες και έχουν άλλον αντίκτυπο στη δουλειά σου. Αν σου λείπουν «γρανάζια από τη μηχανή», μη μου αρχίσεις τις υπεκφυγές ότι δεν έχεις τα πολλά που χρειάζεσαι για τη μεγάλη επένδυση. Ξεκίνα από τη μικρότερη!
3. Ακριβά κόστη λειτουργίας / η άγνωστη λέξη του outsourcing
Είτε για τους δύο παραπάνω λόγους, είτε λόγω άλλων επιλογών / συγκυριών, είναι πολλές οι επιχειρήσεις που καταλήγουν να έχουν υψηλά λειτουργικά έξοδα. Πχ δεν επιδιώκουν να ζοριστούν, να πληρώσουν πιο γρήγορα και να πάρουν καλύτερες τιμές, νομίζουν πως όσο πιο αργά πληρώσουν, τόσο πιο έξυπνοι είναι = αγοράζουν πιο ακριβά = είναι λιγότερο ανταγωνιστικοί.
Επίσης σε πολλές περιπτώσεις άνθρωποι του επιχειρείν προσπαθούν να κάνουν τα πάντα μόνοι τους, χάνοντας χρόνο και χρήμα + μη έχοντας τη σχετική εξειδίκευση. Πρώτοι στη λίστα είναι οι έχοντες eshop, όμως τα σχετικά παραδείγματα δεν λείπουν από κανέναν κλάδο.
Προσοχή: Το υψηλό ενοίκιο σε έναν δρόμο προβολής δεν είναι κατ’ ανάγκη ακριβό κόστος λειτουργίας που πρέπει να αλλάξει, μιας και αν μετακομίσεις σε έναν χώρο «κρυμμένο» θα έχεις χαμηλότερα κόστη, αλλά και πωλήσεις!
Και μιας και λέμε για ενοίκια, ένας πραγματικός διάλογος με παραστρατημένο γνωστό μου…
– «Εγώ το ενοίκιο το δίνω στις 10 του μήνα, μέχρι τότε θέλω να το έχω στην τσέπη μου»
H: «Το κάνεις κάτι; Δουλεύεις τα λεφτά και έχεις όφελος σε αυτές τις 10 μέρες; Αγοράζεις κάτι μετρητοίς με καλύτερη τιμή και το πουλάς γρήγορα;»
– «Όχι, αλλά θέλω να νιώθω σιγουριά»
Η: «Κοίτα να το δώσεις στις 30 του προηγούμενου μήνα, γιατί αν κάτι συμβεί και το ξοδέψεις αλλού, θα κινδυνέψεις να μπλέξεις και να βρεθείς στον δρόμο»
Όταν χωρίς να καταλάβει το πώς έμεινε 3 – 4 μήνες πίσω στα ενοίκια και κινδύνεψε με έξωση, μου είπε ότι έχω κακό στόμα… πάντα άλλος φταίει.
Πυρήνας της δουλειάς
4. Εύκολες λύσεις και όχι σωστές
Μέσα από τη γενικότερα επιφανειακή αντιμετώπιση της ζωής τα τελευταία χρόνια, βλέπω ότι και στο επιχειρείν είναι πάρα πολλοί αυτοί που ψάχνουν στις δουλειές τους τις εύκολες λύσεις και όχι τις σωστές. Δεν αναφέρομαι μόνο στους πάσης φύσεως απατεώνες, παπατζήδες και τυχοδιώκτες που σου υπόσχονται να σε κάνουν πλούσιο χωρίς δουλειά, αλλά κυρίως στον τρόπο που οργανώνεις και διοικείς τη δουλειά σου, αφήνοντας να σου ξεφύγουν πράγματα, αδιαφορώντας για την ουσία της, το πόσο καλά την κάνεις κλπ. Συχνότατα επιλέγονται λάθος λύσεις που είναι «εύκολες» σημέρα και απορρίπτονται οι σωστές, που είναι «δύσκολες».
Έτσι καταλήγουμε να έχουμε θέματα κακού service (όπως λέμε εμείς στην Κατερίνη), κακής ποιότητας υπηρεσιών ή προϊόντων προς πώληση. Υποσυνείδητα οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων ξέρουν τι κάνουν, καταλαβαίνουν ότι σφάλλουν, αλλά δεν κάνουν τίποτε! Νομίζουν πως κατηγορώντας τους υπαλλήλους τους / την κακιά στιγμή / τους πολιτικούς κλπ θα βγάλουν από πάνω τους τις ευθύνες και μην τολμώντας αλλαγές αφήνονται στην πτώση…
Αν είσαι ένας από αυτός, ήρθε η ώρα να ξυπνήσεις!
5. Παντελής έλλειψη διαδικασιών
Ξεκινάμε με τον αδερφό μου το 2024 συζητώντας για 2 – 3 νέες δουλειές, στην Ελλάδα και τη Ρουμανία. Η πρώτη που πέρασε σε φάση υλοποίησης είναι η ίδρυση λογιστικού γραφείου στο Βουκουρέστι, μαζί με μία εξαιρετική λογίστρια και την ομάδα της. Στόχος μας να προσφέρουμε ακόμη καλύτερες υπηρεσίες στους εκατοντάδες πελάτες μας + να απευθυνθούμε και σε μη πελάτες μας στη Ρουμανία, που δεν είναι ευχαριστημένοι από τους συνεργάτες τους.
Ποια ήταν η πρώτη μας δουλειά, αφού συμφωνήσαμε ότι θέλουμε να υλοποιήσουμε τον σχεδιασμό μας; Κάναμε συνάντηση με τη λογίστρια και όλη την ομάδα, συμφωνήσαμε στον τρόπο δουλειάς και αρχίσαμε να καταγράφουμε όλες τις διαδικασίες, βήμα βήμα, σα να είμαστε όλοι χαζοί / άσχετοι.
Πάνω από τρεις στους τέσσερις ανθρώπους του επιχειρείν στην Ελλάδα και την Κύπρο όχι απλά δεν έχουν γραπτές διαδικασίες, αλλά ούτε καν έχουν ασχοληθεί προφορικά να εξηγήσουν πράγματα / να βάλουν κάποιον να τα δείξει σε κάποιον νέο, αλλά και στους υπάρχοντες εργαζομένους τους. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε όλοι…
Αν δεν έχεις ούτε εσύ, τότε σου προτείνω οπωσδήποτε να ασχοληθείς με το θέμα! Θα κερδίσεις τόσο άμεσα, όσο και έμμεσα (πχ ο υπάλληλος σε σέβεται πολύ περισσότερο όταν σε βλέπει οργανωμένο, όταν ξέρει τι ακριβώς του ζητάς και του έχεις λύσεις για κάθε του ζήτημα).
ΥΓ. Ναι, είναι όντως χιλιάδες οι εταιρείες που «αγόρασαν» ένα πιστοποιητικό ISO, που υποτίθεται ότι πιστοποιεί πως ακολουθούν διαδικασίες και καλές πρακτικές. Στην πράξη είναι ελάχιστες όσες τηρούν κάτι από όλα αυτά και είναι κρίμα, μιας και αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος του ISO / των διαδικασιών: Να μας οργανώσουν, να μας κάνουν καλύτερους και αυτό να το ξέρει και όποιος συναλλάσεται μαζί μας.
6. Υπάλληλοι που έχουν προσληφθεί με λάθος κριτήρια και παραμένουν
Ένα διαχρονικό πρόβλημα πολλών μικρομεσαίων στη «γειτονιά» μας είναι πως είτε προσλαμβάνουν συγγενείς που συνήθως είναι «λιγότερο ικανοί» να δουλέψουν αποδοτικά, είτε προσλαμβάνουν με κριτήριο το ποιος αποδέχεται τον χαμηλότερο μισθό. Οι υπάλληλοι παραμένουν ανεκπαίδευτοι, ενώ ο επιχειρών (που νιώθει «επιχειρηματίας») συνεχίζει να κάνει «one man show» και να παραπονιέται πως δεν έχει βοήθεια.
Αν ανήκεις και εσύ σε αυτή την κατηγορία, λίγο ή πολύ, μήπως φέτος να το δεις το θέμα αλλιώς; Ήδη σου εξήγησα πως οι μισθοί θα ανέβουν τα επόμενα χρόνια = είναι αναγκαίο σιγά σιγά να αλλάξεις τακτική στο θέμα αυτό.
Προσπάθησε να κρατήσεις κοντά σου μόνο όσους πραγματικά χρειάζεσαι και πλήρωσέ τους καλά, για να έχουν λόγο να αποδώσουν. Ναι, το ξέρω, δεν είναι εύκολο, η ζωή είναι δύσκολη, τα έξοδα πολλά κλπ, αλλά είπαμε ότι κάθε ομάδα είναι τόσο δυνατή, όσο δυνατό είναι το πιο αδύναμο μέλος της.
Ναι, δεν θα είναι εύκολο να απαλλαγείς από τους συγγενείς, αλλά μην ξεχνάς πως αν πέσεις έξω αυτοί θα είναι οι πρώτοι που θα αδιαφορήσουν και θα σε κακολογήσουν (ενώ θα μου προξενήσει μεγάλη έκπληξη να μάθω ότι δεν είναι και οι πρώτοι που φεύγουν πριν το σχόλασμα…)
7. Marketing επιπέδου προ 10 – 20 – 30 χρόνων
Πέρσι στην πρώτη μου εκδήλωση «Ελλάδα 2024. Επιχειρείν, Ακίνητα, Επενδύσεις» σου εξήγησα το πόσο σημαντικό είναι να καταλάβεις τον πελάτη σου, για να μπορέσεις να τον κερδίσεις.
Φέτος τον Νοέμβριο στη νέα μου εκδήλωσή «Ελλάδα 2025. Επιχειρείν, Ακίνητα, Επενδύσεις» θα σου εξηγήσω με λεπτομέρεια το πώς σε βλέπει ο πελάτης σου, πώς σε καταλαβαίνει και πώς μπορείς να αλλάξεις την εικόνα σου για αυτόν, χρησιμοποιώντας το ρολόι του Bowman.
Όμως όλα αυτά δεν θα σου είναι χρήσιμα αν δεν αποφασίσεις να αλλάξεις την προσέγγισή σου για το marketing! Είναι ανάγκη να ασχοληθείς προσωπικά, να αφιερώσεις μερικές δεκάδες ώρες για να καταλάβεις βασικά ζητήματα και όρους, έτσι ώστε να μπορέσεις να αρχίσεις να κατανοείς πώς θα προσεγγίσεις τους δυνητικούς (και υπάρχοντες) πελάτες σου!
Δυστυχώς η πλειοψηφία σήμερα είτε δεν κάνει τίποτε, είτε κάνει κινήσεις που είχαν νόημα πριν 10, 20, 30 χρόνια (πχ επαρχιακά ραδιόφωνα, σχεδόν μηδενικής πλέον ακροαματικότητας).
Είναι αστείο να θέλουμε να σταθούμε στην αγορά, να ανταγωνιστούμε άλλους πιο ισχυρούς, μόνο μέσα από «τη διαφήμιση στόμα με στόμα». Καλή είναι και αυτή, όμως ακόμη έτσι θα πρέπει να υπάρχει κάτι που να πουν τα στόματα αυτά, κάτι που να καταλάβουν και να τους μείνει!
Ασχολείσου λίγο με το θέμα, σε παρακαλώ! Μόνο έτσι θα αποκτήσεις τα κριτήρια για να κάνεις κινήσεις μόνος σου / να σχεδιάσεις που θέλεις να φτάσεις / να καταλάβεις ποιοι «ειδικοί» του θέματος ξέρουν κάτι περισσότερο από εσένα ή είναι «cool τύποι, με γνώσεις τσομπάνη» (άπειροι στην πιάτσα).
Ξεκίνα με τα βασικά δεδομένα για την ψηφιακή διαφήμιση!
8. Καμία στρατηγική, εκτός από ευχολόγια
Όλα τα παραπάνω αποτελούν τμήμα ενός ευρύτερου προβλήματος των μικρομεσαίων μας σήμερα: Ακόμη και αν κάνουν σωστά κάποια από αυτά, συνήθως δεν έχουν στρατηγική! Δεν έχουν κατεύθυνση, πώς θα πάνε από το Α στο Β (αν ξέρουν ποιο είναι το Α και ποιο το Β) ή τι θέλουν να πετύχουν. Μεταξύ μας το «καλά πάμε, έχουμε πελάτες, να επιβιώσουμε και φέτος και βλέπουμε» δεν είναι στρατηγική, «γιούρια στον ταβά με τα κουλούρια» είναι.
Εντάξει, ξέρω, ο μέσος Έλληνας στο επιχειρείν νιώθει ότι ξέρει πολλά / σχεδόν τα πάντα. Μπορεί και να τα ξέρει όντως! Αλλά συνήθως στρατηγική δεν βλέπω να έχει… ούτε αναλύει εις βάθος τη δουλειά του, ούτε μελετά την αγορά σε μόνιμη βάση.
Αν σου λείπει η στρατηγική, προσπάθησε να αφιερώσεις μερικές ώρες στον εαυτό σου και να σκεφθείς με ησυχία τι θέλεις να πετύχεις φέτος / τα επόμενα 2 – 3 χρόνια. Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς, μίλα με κάποιον που να ξέρει να σε καθοδηγήσει. Απλά μην το αφήσεις, η έλλειψη «πυξίδας» ( = στρατηγικής) οδηγεί σε λάθη που συχνά μας κάνουν να βαράμε το κεφάλι μας στον τοίχο όταν τα συνειδητοποιούμε!
Προσωπικά πάθη και απωθημένα
9. Ναρκωτικά και τζόγος
«Μα καλά, δεν ντρέπεσαι να μιλάς για ναρκωτικά σε κείμενο που το διαβάζουν τόσες δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι;» μπορεί να μου πεις. Να σου πω την αμαρτία μου, όχι! Το σκέφθηκα και αποφάσισα… «μισή ντροπή δική μου, μισή δική σου»! Τα προβλήματα του τζόγου και των ναρκωτικών είναι τόσο μεγάλα και σοβαρά, που θεωρώ χρέος μου να τα περιγράψω δημόσια, μιας και είναι πάρα πολλοί αυτοί που καταστρέφονται εξαιτίας τους κάθε χρόνο.
Αν έχεις τέτοια θέματα, έλα να πούμε δύο λόγια μεταξύ μας:
Για τα ναρκωτικά δεν θα σου ηθικολογήσω, ούτε θα σου πω το πόσο βλάπτουν. Τα γνωρίζεις όλα αυτά. Απλά να ξέρεις πως και το 2023 άκουσα και πάλι στον ευρύτερο περίγυρό μου για αρκετούς ανθρώπους που η χρήση ουσιών τους οδήγησαν να λάβουν καταστροφικές αποφάσεις για τις δουλειές τους (όλα αυτά πριν μιλήσουμε για οικογενειακά θέματα, παιδιά και όχι μόνο).
Την ίδια ώρα αυτό που γίνεται με τον τζόγο στην Ελλάδα δεν πρέπει να έχει προηγούμενο, με τη σύμφωνη μάλιστα γνώμη των κυβερνήσεων. Δεν ξέρω αν ισχύουν ταδημοσιεύματα για τζόγο 30 δις Ευρώ στην Ελλάδα (έχω φίλο που το αμφισβητεί, με στοιχεία), όμως η κατάσταση είναι σίγουρα πολύ άσχημη, «ακουμπώντας» και μεγάλο τμήμα των ανθρώπων του ιδιωτικού τομέα.
Τώρα μάλιστα με τον νέο νόμο που θα επιτρέψει να μπουν στην αγορά «εταιρείες παροχής πιστώσεων» ( = τράπεζες) που θα δανείζουν μικρά ποσά με τεράστια επιτόκια, η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη. Στη Ρουμανία που αυτές οι «εταιρείες» υπάρχουν εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, δανείζοντας κόσμο με 50-60% ετήσιο επιτόκιο, είχαν δημιουργήσει στο παρελθόν πολύ μεγάλα προβλήματα, που περιορίστηκαν μόνο με τη ραγδαία άνοδο του βιωτικού επιπέδου και την εξάπλωση των οικονομικών γνώσεων στην πλειοψηφία των επιχειρούντων.
Το πόσοι μικρομεσαίοι είναι «εξαρτημένοι» από τον τζόγο δεν το ξέρω, δεν έχει γίνει κάποια σχετική έρευνα (άλλωστε «δεν συμφέρει» να το συζητάμε πολύ, διαφημίζονται παντού). Γνωρίζω όμως με βεβαιότητα πως σειρά από δουλειές διαλύονται / άνθρωποι καταλήγουν υπερχρεωμένοι λόγω του τζόγου κάθε μορφής.
Νούμερα δεν έχω, αλλά εκτιμώ πως πάνω από 2 / 10 μικρομεσαίους έχουν τέτοια θέματα εθισμού (και όχι μόνο, αλκοόλ κλπ).
Αν έχεις μπλέξει με κάποια από αυτές τις εξαρτήσεις, τότε θα έχει μεγάλη αξία για σένα να μπορέσεις να κάνεις μία προσπάθεια φέτος! Δεν είναι εύκολο, το ξέρω. Είναι όμως αναγκαίο…
10. Διάθεση επίδειξης
(Ακόμη και αν δεν υπάρχουν τα λεφτά που να μπορούν να τη δικαιολογήσουν / υποστηρίξουν)
Ο μέσος Έλληνας «επιχειρηματίας» έχει στόχο του να δείξει πως έχει λεφτά να ξοδέψει το επόμενο Σαββατοκύριακο / στις επόμενες διακοπές του. Δεν έχει πρόβλημα να αφήσει απλήρωτα τα πάντα και να πάει ακριβές διακοπές, «το δικαιούται η γυναίκα και τα παιδιά, που παραπονιούνται ότι δουλεύω πολύ / μια ζωή την έχουμε». Την έχουμε τη μία ζωή… μέχρι που συχνά δεν την «έχουμε» άλλο… πνιγόμαστε στα χρέη, μπλοκάρουμε, καταστρεφόμαστε και καταλήγουμε να πέσουμε χαμηλά οικονομικά.
Επίσης σειρά ανθρώπων με δουλειές χαμηλότερου βεληνεκούς ξοδεύουν χρήματα σε χαζομάρες, χρήματα που δεν τους περισσεύουν. Οι λόγοι μπορεί να είναι ψυχολογικοί, απωθημένα ή απλή τεμπελιά, όμως το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο: Δεν μπορείς να μου λες ότι δεν βγάζεις 1.000 Ευρώ τον μήνα και να ξοδεύεις σε delivery 500+ (άπειρα τα παραδείγματα).
Είμαι ο πρώτος που θεωρώ ότι αν κάποιος έχει τα χρήματα είναι και καλό να επενδύει στην ποιότητα του ελεύθερου χρόνου του. Την ίδια ώρα όμως ίσως τώρα στην αρχή της χρονιάς θα ήταν χρήσιμο να δεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη. Αν «και εκείνος θα σε βγάλει ψεύτη» (που έλεγε μία ψυχή), τότε σκέψου μήπως έχει περισσότερο νόημα φέτος να περιορίσεις άσκοπα έξοδα και να τα επενδύσεις στη δουλειά σου.
Ξέρω, όλοι οι «άκαπνοι» στη ζωή και τις δουλειές σου λένε να «ζήσεις τη στιγμή», όμως όταν μπλέξεις δεν σου λένε και πώς θα ξεμπλέξεις. Κουνάνε τους ώμους, σου λένε «ας πρόσεχες» και πάνε να «διδάξουν» τον επόμενο…
Προσωπικά μετά από 30+ χρόνια με δικές μου δουλειές, θριάμβους, καταστροφές, απρόβλεπτα και άπειρες κρίσιμες αποφάσεις για μένα και εκατοντάδες ανθρώπους που συμβουλεύω, θα σου έλεγα πως αν νιώθεις πως χρειάζεται να διορθώσεις πράγματα / να επενδύσεις στη δουλειά σου, δεν είναι κακό να εξηγήσεις στους δικούς σου πως «θα κρατήσετε χαμηλό προφίλ» για έναν χρόνο. Είναι προτιμότερο από το να μην κάνεις τίποτε / να δανειστείς και να έχεις μεγαλύτερα προβλήματα στο μέλλον.
«Και τι θα πει ο κόσμος αν δεν πάω διακοπές φέτος στο Χ μέρος;» θα σκεφθούν αρκετοί…
Θα πει λιγότερα από όσα θα πει αν σε δει να «λες το ποιήμα» = να καταστρέφεσαι και να χρεωκοπείς.
«Μα εγώ με αυτό το lifestyle συντηρώ τις σχέσεις με τους πελάτες μου και βγάζω λεφτά» έχω ακούσει συχνά… και όταν έκανα 2 – 3 ερωτήσεις αποδείχθηκε το ακριβώς αντίθετο.
Ξόδεψε, αν έχεις. Αν όχι, κάνε και λίγο κράτει… κανείς δεν θα σε κλάψει αν καταρρεύσεις.
(Δεν ξεχνώ ποτέ μου τον σοβαρό επιχειρηματία που συμβούλευα πριν το 2010… «χαλούσε» στη Μύκονο ως και 15-20.000 Ευρώ τη μέρα… «για δημόσιες σχέσεις με τους πελάτες» μου έλεγε. Στο τέλος του πήγαινα… κονσέρβες για να φάει, όντας εγκαταλελειμένος από την οικογένειά του, προδωμένος από σχεδόν όλους…)
Αν έχεις κάποια από τα παραπάνω προβλήματα και τα διορθώσεις τον νέο χρόνο, θα κερδίσεις περισσότερο από όσο μπορείς να φανταστείς
Μην με βρίζεις! Δεν σου είπα ότι τα έχεις όλα αυτά! Θα χαρώ να μάθω ότι αποτελείς μία από τις εξαιρέσεις και δεν έχεις καμία από όλες αυτές τις πληγές! Αλλά θα χαρώ ακόμη περισσότερο, θα σε καμαρώσω αν μάθω ότι ενώ είχες κάποια από τα παραπάνω προβλήματα, άρχισες να τα αντιμετωπίζεις, ένα ένα, με σοβαρότητα, ειλικρίνεια και ευθύνη.
Μπορεί να σκεφθείς: «Καλά μας είπες τα προβλήματα, γιατί δεν μας έδωσες και τις λύσεις;» Η απάντηση είναι απλή: Δεν κουράστηκες από παπατζήδες / άσχετους που σου δίνουν «μία λύση που ταιριάζει σε όλους»; Κάθε δουλειά είναι διαφορετική, κάθε άνθρωπος το ίδιο, για αυτό και δυστυχώς δεν υπάρχει «ενα μέγεθος που χωρά σε κάθε σώμα». Τέτοιες συζητήσεις πρέπει να γίνουν εξατομικευμένα. Σήμερα προσπάθησα να αναδείξω θέματα που όλοι τα ξέρουμε και τα έχουμε «κάπου στην άκρη του μυαλού μας», όμως δεν τα λύνουμε και συχνά μας κάνουν κακό.
Γιατί το θεωρώ τόσο σπουδαίο και ξεκινώ τη χρονιά με τέτοια «δυσάρεστα» ζητήματα; Επειδή οι άνθρωποι που έχουν ταυτόχρονα πολλά από τα παραπάνω «κουσούρια» είναι δυστυχώς σαν αυτούς που είναι εθισμένοι στα ναρκωτικά και βαδίζουν στην αυτοκαταστροφή. Η «απεξάρτησή» τους, το ξεβόλεμα είναι δύσκολη υπόθεση, απαιτεί πολύ αγώνα και αξίζει το ΜΠΡΑΒΟ μας όποιος τα καταφέρει!
Τη νέα χρονιά και στο μέλλον θα προοδεύσεις αν προσπαθήσεις έμπρακτα να αναδείξεις την καλύτερη πλευρά του εαυτού σου! Όχι με ευχολόγια που δεν πιστεύει σχεδόν κανείς, αλλά με τις δύσκολες πράξεις σου.
Και θα σου πω και ένα μυστικό… η μεγάλη πλειοψηφία όχι μόνο δεν θα προσπαθήσει να διορθώσει τα παραπάνω και τα υπόλοιπα προβλήματα που έχει, αλλά θα μπλέξει ακόμη πιο πολύ, δυστυχώς. Αν λοιπόν εσύ βρεις τη δύναμη να αλλάξεις πορεία, πίστεψέ με, θα δεις τη δουλειά σου να ανεβαίνει, την ώρα που οι περισσότεροι γύρω σου στην πράξη θα πέφτουν…
Μαζί, πιο δυνατοί
Ηλίας
