του Ηλία Παπαγεωργιάδη
Αν είσαι γυναίκα και σε ενδιαφέρει να ασχοληθείς με τις επιχειρήσεις ή είσαι στα πρώτα βήματα του δρόμου σου, αυτό το κείμενο είναι αφιερωμένο σε εσένα. Έχοντας συμβουλεύσει 80+ γυναίκες στον χώρο του επιχειρείν στην Ελλάδα και τη Ρουμανία (και συνολικά περισσότερους από 300 ανθρώπους τα τελευταία 25+ χρόνια), νόμιζω ότι μπορώ να σου φανώ χρήσιμος, δίνοντάς σου κάποιες ιδέες / τροφή για σκέψη.
Αν λοιπόν ψάχνεις κάτι ουσιαστικότερο από το «πίστεψε στον εαυτό σου» και το «αν θέλεις κάτι πολύ, όλο το σύμπαν θα συνομωτήσει για να το αποκτήσεις»… αν θέλεις να ξεκινήσεις / ξεκίνησες μία καινούρια επιχείρηση, ένα νέο επιχειρηματικό τόλμημα… τότε σκέψου και τα παρακάτω…
1. Γιατί θέλεις να το κάνεις; Είσαι σίγουρη και αποφασισμένη;
Έχω συναντήσει πάρα πολλές γυναίκες που θέλουν να κάνουν τη δική τους δουλειά χωρίς να είναι σίγουρες, χωρίς να το πιστεύουν… χωρίς να ξέρουν το γιατί. Μία δικιά σου επιχείρηση απαιτεί χρόνο, θυσίες και πολύ σκληρή δουλειά. Μην ξεκινάς αν δεν έχεις αποφασίσει να προσφέρεις αυτά τα τρία, γιατί θα βρεθείς να χάσεις χρήματα και να εγκλωβιστείς σε κάτι που δεν σε ελκύει. Μην ακούς όσους λένε ότι είναι εύκολο ή δύσκολο, εσύ θα κληθείς να το υλοποιήσεις, εσύ είναι ανάγκη να πιστεύεις σε αυτό και να το θέλεις πολύ.
(Όχι, δεν είναι όσο αυτονόητο ακούγεται).
2. Ό,τι μπορεί να κάνει ένας άντρας, το μπορείς και εσύ. Διάλεξε με το μυαλό και όχι μόνο την καρδιά
Λίγες είναι οι δουλειές που δεν μπορεί να κάνει μία γυναίκα, όταν μιλάμε για τη φυσική ρώμη κάποιου. Κατά τα άλλα, η γυναίκα μπορεί να τα καταφέρει το ίδιο καλά, αν όχι και καλύτερα, σχεδόν σε όλα. Δεν έχεις λόγο να τρομάζεις μπροστά σε μία πρόκληση. Πίστεψέ με, οι περισσότεροι άντρες που βλέπεις να το «παίζουν γενναίοι και άνετοι» είναι συχνά απίστευτοι χαβαλέδες, έχουν άγνοια κινδύνου και αδυναμία κατανόησης στοιχειωδών καταστάσεων.
Άλλο είναι το πρόβλημα συνήθως με τη γυναίκα: «Τρώει παραμύθι» και κάνει επιχειρηματικές επιλογές με βάση την καρδιά και όχι το μυαλό. Ναι, συμφωνώ, είναι ανάγκη να κάνουμε αυτό που αγαπάμε, όμως πίστεψέ με πως έχω κουραστεί να βλέπω γυναίκες να κάνουν «projects στα οποία έβαλαν όλη την ψυχή τους, χωρίς δυστυχώς να τις καταλάβει η κοινωνία».
Επειδή συνήθως τα μπράβο και τα ζήτω που ακούς είναι άδεια και κούφια, ψάξε τη χρυσή τομή. Να σου αρέσει κάτι, αλλά να έχει και λογική.
3. Έχεις βάλει κάτω τα νούμερα να δεις αν έχεις πιθανότητες επιτυχίας;
Θα σου πω ένα μυστικό: Δεν ξέρω αν το έχεις ξανακούσει, όμως 8 στις 10 δουλειές στην Ελλάδα μπαίνουν μέσα στην πραγματικότητα. Αν τώρα πει κάποιος «σταματάμε τα πάντα, πάμε να δούμε το ταμείο κάθε επιχείρησης, να μετρήσουμε τι χρωστάει, τι έχει να εισπράξει και τι έχει στην άκρη», θα διαπιστώσουμε ότι οι περισσότεροι είναι «μέσα», χάνουν λεφτά.
Για να μη γίνεις και εσύ μία ακόμη που θα δουλεύει με ζημιές και θα το ξέρει ή θα παριστάνει πως δεν το έχει καταλάβει, ξεκίνα βάζοντας κάτω τα νούμερα. Ρώτα κάποιον που να ξέρει από δουλειές, φτιάξε ένα σοβαρό επιχειρηματικό μοντέλο, προσπάθησε να καταλάβεις τον ανταγωνισμό, να εμβαθύνεις και να κατανοήσεις τι πραγματικά είναι αυτό που πας να κάνεις. Μην ξεχνάς ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα ήταν και παραμένει πολύ δύσκολο…
Καλύτερα να χάσεις 50 – 100 ώρες και να κάνεις πιο σωστά το βήμα σου ή να το παρατήσεις (δεν είναι ντροπή), παρά να μπεις στον χορό, να ρισκάρεις τα λεφτά σου και να αρχίσεις τα «ήταν κακιά η συγκυρία».
(Μη ρωτάς γιατί οι περισσότεροι χάνουν λεφτά και συνεχίζουν… πάσχουν από το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης», αλλά δεν είναι ωραίο να τους το λέμε. Τους ενοχλεί να τους υπενθυμίζεις ότι η μέρα έχει 24 ώρες, ότι μετά το πρωί ακολουθεί το βράδυ κλπ).
4. … για αυτό κόψε το παραμύθι και πιάσε τα οικονομικά! Δεν υπάρχει «δεν είναι για μένα»!
Συχνά ακούω από γυναίκες που ασχολούνται με το επιχειρείν ότι «τα οικονομικά δεν είναι για μένα». Δεν υπάρχει μεγαλύτερο λάθος! Οι καλύτερες στη διαχείριση είναι πάντα οι γυναίκες! Ξεκίνα να μάθεις τα βασικά:
Τι είναι ο ΦΠΑ (και όχι το ΦΠΑ που λένε κάποιοι)
Ποια είναι η συνολική σου φορολογία
Πόσα από τα λεφτά που θα εισπράξεις μπορούν να καταλήξουν στην τσέπη σου
Ποια είναι η συνολική επιβάρυνση για κάθε υπάλληλο
Ποια είναι η αξία των αγορών μετρητοίς και πόσο πιο ακριβές είναι οι αγορές επί πιστώσει
Αν το πάρεις ζεστά το θέμα, θα ξέρεις που πατάς και που θέλεις να φτάσεις. Αν όχι, δύσκολα θα γλυτώσεις.
5. Στόχευσε έσοδα που να μπορούν να σου αφήσουν πραγματικό κέρδος, όχι ίσα ίσα να επιβιώνεις
Πολλοί άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, σχεδιάζουν δουλειές που πιστεύουν πως μπορούν να είναι κερδοφόρες έχοντας πολύ μικρά έσοδα κάθε μήνα. Αυτό περισσότερο είναι μία ευχή: «Ακόμη και αν δεν τα καταφέρω / ακόμη και αν δεν θέλω να δουλέψω πολύ, μπορώ να κάνω δουλειά και να ζω από αυτή». Χλωμό ως ασθενικό…
Σου προτείνω να στοχεύσεις σε πιο σοβαρά έσοδα. Αν όχι αμέσως, σίγουρα μετά τους πρώτους 3 – 6 μήνες. Οι δουλειές έχουν απρόβλεπτα, συμβαίνουν αναποδιές και ατυχίες, δεχόμαστε εκβιασμούς για μικρότερα ή μεγαλύτερα ποσά, μας προκύπτουν έξοδα που δεν έχουμε προϋπολογίσει. Αν προσπαθήσεις να κάνεις μία δουλειά στοχεύοντας σε πολύ μικρά έσοδα «γιατί θα σου είναι αρκετά», δεν είναι απίθανο να βρεθείς γρήγορα χρεωμένη. Συνέβη και με άλλους…
6. Το επιχειρείν δεν είναι μία ευθεία γραμμή. Διάλεξε προσεκτικά τους συνεταίρους σου
Όταν μιλάς με κάποιον πετυχημένο, συνήθως σχηματίζεις για αυτόν μία εξιδανικευμένη εικόνα. Νομίζεις πως τα έκανε όλα τέλεια, πως ήταν σούπερ / ντούπερ / wow / bow / υπερπανέξυπνος και έφτασε εκεί που είναι σήμερα. Όχι, καλή μου…
Ένας απλός άνθρωπος σαν εσένα και σαν εμένα είναι και αυτός. Απλά δούλεψε, είχε σχέδιο, μυαλό και τύχη, έχοντας φάει τόσες «σφαλιάρες» στη ζωή και τις δουλειές που ακόμη δεν έχει συνέλθει ο λαιμός του… Όμως έμαθε από τα λάθη του, ξανασηκώθηκε, κουράστηκε και πέτυχε. Αν θέλεις να πετύχεις και εσύ, να θυμάσαι ότι μπορεί να χρειαστεί να περάσεις από πολύ δύσκολες στιγμές και φυσικά μπορεί και να μην τα καταφέρεις.
Αν αποφασίσεις να συνεργαστείς, πρόσεξε πολύ καλά ποιους / ποιες / με ποια κριτήρια επιλέγεις γύρω σου. Αν θέλεις, θυμήσου εδώ τον χρυσό κανόνα του «πώς ανοίγουν και πώς κλείνουν τα καφέ στην Ελλάδα», για να καταλάβεις τι εννοώ.
7. Άσε το ωραίο «περιτύλιγμα» και κάθε τι περιττό και κοίτα μόνο την ουσία.
Συμφωνούμε, πρέπει η ιδέα σου να έχει ωραίο «περιτύλιγμα». Είναι λογικό, γυναίκα είσαι, πιο ευαίσθητη και ανήσυχη από εμάς τους άντρες, θέλεις να βάλεις τη δικιά σου «πινελιά» σε αυτό που κάνεις. Όμως μην ξεχνάς την ουσία!
Όταν έχεις ένα εστιατόριο, δημιουργείς ένα πιάτο και θέλεις πρώτα να είναι νόστιμο, μετά να «βγαίνει οικονομικά» και ύστερα να είναι ωραίο για να το φωτογραφήσει ο πελάτης στοInstagram. Αν δεν το κάνεις αυτό, τότε όσο ωραία και να είναι τα πιάτα, αν δεν έχουν γεύση, ή αν δεν βγαίνουν οικονομικά γρήγορα θα κλείσεις. Με αυτή τη σκέψη προσπάθησε να προσεγγίσεις και τη δουλειά σου: Οι άνθρωποι θα αγοράσουν από εσένα μία συγκεκριμένη υπηρεσία / προϊόν, σε μία συγκεκριμένη τιμή. Για να πετύχεις θα πρέπει να είναι πολύ καλή, να εκπληρώνει την υπόσχεση που δίνεις στον πελάτη και να σου επιτρέπει να κερδίζεις. Αν δεν τα κάνεις όλα αυτά, αργά ή γρήγορα θα βγεις στην αγορά και θα ψάχνεις για λεφτά…
8. Το καλό που σου θέλω… απέφυγε τα δάνεια στην αρχή, όπως ο διάβολος το λιβάνι!
Διάφοροι μη γνωρίζοντες / ήδη κατεστραμμένοι / ονειροβατούντες νομίζουν ότι αν πάρουν ένα δάνειο θα λύσουν τα προβλήματά τους. Συνήθως συμβαίνει το αντίθετο, καταστρέφονται από αυτό, αν δεν ξέρουν πολύ καλά γιατί το θέλουν και πόσα χρήματα θα κερδίσουν δανειζόμενοι ένα ποσό.
Πίστεψέ με! Η λύση δεν είναι να πάρεις ένα δάνειο πχ «για να κάνεις καλύτερο μαγαζί και να περιμένεις με το ντουφέκι τους πελάτες»! Το δάνειο έχει νόημα μόνο αν έχεις υπολογίσει πολύ καλά τα πάντα, ξέρεις ήδη τη δουλειά σου και ξέρεις πώς θα το βάλεις να δουλέψει για εσένα.
Ναι, αυτό είναι ένα δάνειο: Ένα χρηματικό ποσό που δεν μας ανήκει, που το βάζουμε να δουλέψει για εμάς και υπολογίζουμε ότι θα κερδίσουμε περισσότερα από το κόστος του.
9. Αν έχεις υπαλλήλους / συνεργάτες, μη γίνεις άλλος ένας κομπλεξικός άντρας που ουρλιάζει
Έχω κουραστεί να συναντώ ανθρώπους με βαρειά ψυχολογικά προβλήματα, που φέρονται άσχημα στους υπαλλήλους και τους συνεργάτες τους. Μας (εμάς, την κοινωνία) είναι συγκλονιστικά αδιάφορο αν είχες μία κακή μέρα / αν κάτι δεν σου πάει καλά / αν οι ορμόνες σου τρελάθηκαν σήμερα. Μάθε να σέβεσαι τους άλλους, μη γίνεις άλλος ένας κομπλεξικός άντρας / «χωριάτης» στη συμπεριφορά, που νομίζει ότι με τις φωνές θα πετύχει κάτι.
Είσαι γυναίκα = μπορείς πιο εύκολα να εμπνεύσεις, να ηρεμήσεις, να εξηγήσεις, να διορθώσεις. Ένα χαμόγελο συχνά αρκεί. Αν δεις ότι έχεις να κάνεις με… γαϊδούρια, τότε φρόντισε να «γίνεις κατανοητή» χωρίς όμως ποτέ σου να περάσεις τα όρια. Αυτό δεν είναι μαγκιά, αδυναμία δείχνει.
10. Μην ξεκινάς χωρίς κεφάλαιο και «έχει ο Θεός». Ο Θεός έχει, εσύ μπορεί να μην έχεις…
Last but not least, που λέμε και εμείς από την Κατερίνη: Οι νέες δουλειές δεν γίνονται με καλές προθέσεις και με το «έχει ο Θεός». Φρόντισε να έχεις το κεφάλαιο για τους πρώτους μήνες της δουλειάς, για να μη βρεθείς σε αδιέξοδο πολύ γρήγορα. Μη χαμογελάς, όχι, μη σκέφτεσαι «τι γράφει τώρα αυτός ο χαζός;». Τώρα που μιλάμε, ξέρω 10+ περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν ξεκινήσει «να ανοίξουν μαγαζί», πληρώνουν ενοίκια και δεν έχουν λεφτά για να αγοράσουν τον υπόλοιπο εξοπλισμό και να το ολοκληρώσουν κλπ.
Αν δεν είσαι έτοιμη οικονομικά, πιάσε δουλειά σε κάποιον άλλον, δούλεψε 1 – 2 χρόνια, συγκέντρωσε κεφάλαιο, γνώσεις και εμπειρία, και βγες μπροστά όταν θα είσαι καλά προετοιμασμένη. (Αλλιώς έχει νόημα να δεις το θέμα του συνεταίρου, με όρους και προϋποθέσεις, ξεκάθαρους ρόλους και αναμενόμενες απολαβές).
ΥΓ. Χωρίς καλό λογιστή, καλό δικηγόρο, ίσως και καλό σύμβουλο / μέντορα, να ξέρεις πως κατά 90% θα είσαι καταδικασμένη σε αποτυχία.
Το λένε επιχειρείν, όχι επιτυχείν
Στη Σύμη υπάρχει ένας άνθρωπος που είναι ό,τι πιο κοντινό έχω γνωρίσει προς τον «Αλέξη Ζορμπά». Είναι ο περίφημος Μάνος, ένας επιχειρηματίας της εστίασης που ξεκινώντας από ένα μικρό νησί έχει ανοίξει πλέον τα φτερά του σε 2 – 3 χώρες και έχω τη χαρά και τιμή να συμβουλεύω. Ο Μάνος λοιπόν λέει το εξής: «το λένε επιχειρείν και όχι επιτυχείν» και εννοεί πως κανείς δεν έχει συμβόλαιο με την επιτυχία. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βελτιώσουμε τις πιθανότητές μας να πετύχουμε, αλλά 100% δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι (ούτε εμείς οι μικροί, ούτε καν οι πολυεθνικές με τα δισεκατομμύριά τους).
Σου εύχομαι ειλικρινά να πετύχεις στο επιχειρηματικό σου εγχείρημα. Αν όμως σπάσει ο διάβολος το ποδάρι του και δεν τα καταφέρεις, θα σου πρότεινα να μην το πάρεις και τόσο κατάκαρδα. Αν δεν μάθουμε να χάνουμε, αν δεν νιώσουμε πώς είναι η ήττα, η απόρριψη και η καταστροφή, δεν θα μάθουμε πώς να κερδίζουμε, ούτε θα μάθουμε να απολαμβάνουμε τη νίκη που προέκυψε από τη σκληρή δουλειά μας…
Καλή επιτυχία!
Εσύ τι γνώμη έχεις;
Μαζί, πιο δυνατοί
Ηλίας