Του Ηλία Παπαγεωργιάδη*

Αθήνα, 2019. Ένας μπερδεμένος και… «παραμορφωμένος» φίλος που ασχολείται με το επιχειρείν…

– «Έχω πάει σε όλα τα σεμινάρια, τα workshops και τις ημερίδες που διοργάνωθηκαν εδώ τα τελευταία τρία χρόνια…»

Η: «Γιατί αυτό; Τόσο δύσκολο είναι να βρεις κοπέλα;»

– «Μη με πειράζεις, σε παρακαλώ… άκουσα με προσοχή στα συνέδρια αυτά όλους τους ομιλητές που είχαν κάτι σημαντικό να πουν και διάβασα αναλυτικά κάθε υλικό που βρήκα στο διαδίκτυο…»

Η: «… και πώς νιώθεις όντας πλήρως ενημερωμένος;»

– «Στα χαμένα! Αφήνοντας στην άκρη τους πάσης φύσεως άσχετους που σαν παπαγάλοι έμαθαν μία ιστορία και την επαναλαμβάνουν χωρίς να καταλαβαίνουν τι λένε, άκουσα και πολλά ενδιαφέροντα πράγματα από ομιλητές πραγματικά ικανούς. Συχνά ένιωσα πως είχα μπροστά μου κάποιον άνθρωπο που έχει να μου προσφέρει αξία, μέσα από την ιδέα / τη θεωρία / την πρότασή του».

Η: «Συμφωνώ, υπάρχουν αρκετοί σοβαροί άνθρωποι που ξέρουν τι λένε, καθώς και άσχετοι, άλλοι που απλά μεταφράζουν κάτι από το εξωτερικό κλπ».

– «Εδώ όμως αρχίζει και το πρόβλημά μου… αν αντιπαραβάλλεις τις προτάσεις των σοβαρών ανθρώπων… (μου άνοιξε ένα σημειωματάριο και άρχισε να μου δείχνει σημειώσεις)… δες τι έχω γράψει εδώ… συχνά κάποιοι από αυτούς εκφράζουν γνώμες αλληλοσυγκρουόμενες, ακόμη και αντίθετες μεταξύ τους!»

Η: «Καταλαβαίνω τι μου λες. Όταν έκανα προεκλογικές καμπάνιες πριν πολλά πολλά χρόνια, συχνά κάτι που λειτουργούσε άριστα για έναν υποψήφιο ήταν η απόλυτη συνταγή καταστροφής για κάποιον άλλον, ενώ παρακολουθώντας αρκετούς ξένους ειδικούς συχνά τους έβλεπα να λένε τα ακριβώς αντίθετα και στο τέλος να λένε ότι έχουν και δίκιο! Όλοι τους!»

– «Νιώθω ότι έχω… «παραμορφωθεί»… νιώθω στα χαμένα… πολλή θεωρία…»

(Σε μία χώρα που η πλειοψηφία των ανθρώπων που ασχολούνται με το επιχειρείν «τα ξέρουν όλα» και συνήθως είναι τραγικά άσχετοι όπως ήμουν και εγώ όταν ξεκίνησα, η ειλικρίνεια του φίλου μου ήταν ένας σοβαρός λόγος για να προσπαθήσω να τον βοηθήσω…)

Έβαλες τον εαυτό σου στην εξίσωση;
Η: «Θέλεις να το πιάσουμε αλλιώς και να δούμε το όλο θέμα από άλλη οπτική γωνία;»

– «Φυσικά»

Η: «Οι άνθρωποι που ξεχωρίζεις ως σοβαρούς σου περιγράφουν ιδέες με τις οποίες είσαι σύμφωνος / σου αρέσουν / τις σέβεσαι και τις θεωρείς χρήσιμες. Σωστά;»

– «Σωστά».

Η: «Αν αυτές οι ιδέες ήταν συνταγές μαγειρικής, θα ήταν σα να βλέπεις διάσημους σεφ να σου τις προτείνουν, ή εστω βιντεάκια στο Facebook ή αλλού που σε 2 – 3 λεπτά φτιάχνουν κάθε λογής ωραία καλούδια. Ναι;»

– «Ας πούμε…»

Η: «Εσένα σου αρέσει πάνω από όλα τα πολύ κρέας, εμένα το ψάρι. Εσένα η πανσέτα, εμένα η «περίεργη σαλάτα», εσύ μου λες να πάμε για burger 1,2 κιλού και εγώ σου προτείνω να πάμε να δοκιμάσουμε παγωτό τον Δεκέμβριο σε ένα μικρό μαγαζί που ανακάλυψα στο Παγκράτι κλπ. Εγώ είμαι πόντιος στην καταγωγή, εσύ είσαι από την Πελοπόννησο…»

– «Ηλία… μου ανοίγεις την όρεξη. Που θέλεις να καταλήξεις;»

Η: «Είναι απλό. Ακούγοντας όλους τους ανθρώπους που έχουν κάτι σημαντικό να σου μεταδώσουν, και εμένα μαζί τους, είναι ανάγκη να προσθέσεις στην εξίσωση τον πιο σημαντικό παράγοντα!»

– «Ποιος είναι αυτός; Τι τους αρέσει να τρώνε;»

Η: «Όχι, ΕΣΥ είσαι ο πιο σημαντικός παράγοντας»

– «Εγώ; Δηλαδή;»

Η: «Όπως με το φαγητό μπορεί να δεις 100 ωραίες συνταγές, όμως θα ψάξεις να φας αυτές που πραγματικά σου αρέσουν, έτσι είναι ανάγκη να κάνεις και με τις ιδέες των ανθρώπων. Είναι καλό να κάνεις ένα βήμα πίσω και πρώτα από όλα να αποφασίσεις ποιος ακριβώς είσαι εσύ! Μετά να πάρεις όλες τις ιδέες και προτάσεις και να τις αναλύσεις για να δεις τι σου ταιριάζει εσένα καλύτερα!»

– «Ναι, αλλά ο άλλος ξέρει τι λέει, πώς θα τον απορρίψω εγώ;»

Η: «Ναι, ξέρει τι λέει, όμως μπορει να μη σου ταιριάζει, να μην κολλάει με τον χαρακτήρα σου. Στο τέλος της ημέρας καμία συμβουλή δεν μπορεί να σε βοηθήσει αν εσύ δεν νιώσεις βολικά με την ιδέα που σου προτείνεται. Τίποτε δεν φέρνει αποτελέσματα, αν το κάνεις μηχανικά, χωρίς να το θες πραγματικά».

– «Δηλαδή όλοι αυτοί οι ειδικοί κάνουν λάθος;»

Η: «Όχι, λογικά τις πιο πολλές φορές έχουν δίκιο. Όμως η επιτυχία σου κτυπά την πόρτα όταν πάρεις τις ιδέες τους, τις προσαρμόσεις στη δικιά σου πραγματικότητα, τις δικές σου αξίες και τον δικό σου χαρακτήρα».

– «Δηλαδή έχω δικαίωμα να αμφισβητώ όσα διαβάζω και ακούω;»

Η: «Δεν έχεις δικαίωμα, υποχρέωση έχεις να τα αναλύεις όλα και να επιλέγεις τι κρατάς και τι όχι! Αν κάποιος σου προτείνει ένα ωραίο ζευγάρι με παπούτσια αλλά δεν βρίσκεις στο μαγαζί το νούμερό σου, θα πάρεις κάτι πιο μεγάλο ή πιο μικρό;»

Τι ισχύει για όλους
Ζούμε στην Ελλάδα, όμως ταυτόχρονα είμαστε και η πρώτη γενιά της απόλυτης παγκοσμιοποίησης. Κινούμαστε παράλληλα σε δύο οικονομικά περιβάλλοντα:

Αυτό της Ελλάδας με τις τεράστιες δυσκολίες, τη βαρειά φορολογία, τα δεκάδες άλλα προβλήματα κλπ, που ουσιαστικά κάνει πολύ δύσκολη την επιτυχία ενός νέου εγχειρήματος.
Το διεθνές περιβάλλον, μιας και πολλοί από εμάς αγοράζουν και πουλάνε προϊόντα και υπηρεσίες εκτός συνόρων.
Σε αυτόν τον «καμβά» κινούμαστε όλοι μας και συχνά ακούμε φωνές για το ποια είναι η σωστή κατεύθυνση των επιχειρήσεών μας. Υπάρχει ένα κοινό στοιχείο σε κάθε προσέγγιση: Μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνο με πολλή δουλειά, έξυπνα στοχευμένη, είτε θέλουμε να φτιάξουμε μία Startup, είτε απλά μία νέα δουλειά, είτε να κρατήσουμε / επεκτείνουμε την υπάρχουσα.

Άρα για όλους ισχύουν τα δύο οικονομικά περιβάλλοντα στα οποία κινούμαστε + η ανάγκη να δουλέψουμε πολύ και έξυπνα, αν θέλουμε να τα καταφέρουμε.

Τα υπόλοιπα για εσένα θα πρέπει να προσαρμοστούν με βάση το ποιος είσαι εσύ!

Startup ή απλά μία νέα επιχείρηση; Τι σου ταιριάζει περισσότερο;
Είναι άπειρα τα παραδείγματα αυτών που αποτυγχάνουν μιας και κάνουν συνεχώς πράγματα που δεν τους ταιριάζουν. Πχ έχω έναν φίλο που ασχολείται 25+ χρόνια με τα ΜΜΕ, χωρίς να έχει ταλέντο στον γραπτό λόγο, το marketing, χωρίς να ψάξει να δει τι ενδιαφέρει το κοινό και τους πελάτες του (άλλο μεγάλο θέμα…). Δεν κερδίζει αυτό που δικαιούται με βάση την εργασία του, γιατί ήταν και παραμένει εκτός θέματος. Κάνει κάτι που δεν του ταιριάζει και απορεί γιατί συνεχώς είναι στην κόψη του ξυραφιού…

Το ίδιο ισχύει για άπειρους άλλους ανθρώπους, που πχ δεν τους αρέσουν οι πωλήσεις και η επαφή με τον κόσμο και απορούν γιατί η δουλειά τους δεν πάει καλά, όταν έχουν διαλέξει ένα αντικείμενο που κατ’ εξοχή βασίζεται σε… πωλήσεις.

Ας δούμε όλα τα παραπάνω στην πράξη, σε ένα θέμα για το οποίο μιλώ με πολλούς ανθρώπους, είτε αυτοί θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, είτε προτιμούν να ανοίξουν τα φτερά τους για το εξωτερικό.

Άλλο πράγμα είναι η Startup και άλλο μία απλή, νέα επιχείρηση. Τα ΜΜΕ γράφουν λες και όλες είναι το ίδιο, όμως οι διαφορές είναι τεράστιες (αν δεν τις ξέρεις, δες τες αναλυτικά εδώ).

Έχεις σκεφτεί, πχ, μία σειρά από στοιχεία που σε προσδιορίζουν ως άνθρωπο;

1. Σου αρέσει να δουλεύεις πολύ ή όχι;
Αν ναι, τότε έχει νόημα να δεις το θέμα μίας startup, να θέσεις ψηλά τον πήχη, να ακούσεις ανθρώπους που σου προτείνουν λύσεις που απαιτούν δουλειά και μελέτη. Αν δεν θέλεις να δουλέψεις σκληρά (και με στρατηγική), αγνόησέ τους, με τη μισή δουλειά δεν θα πετύχεις όλο το αποτέλεσμα που σου υπόσχονται.

(Φυσικά και για μία απλή νέα επιχείρηση πάλι θα χρειαστεί να δουλέψεις πολύ, μη σε γελάει κανείς, απλά για τη Startup είναι βασικό προαπαιτούμενο).

2. Ακούς τους άλλους για να τους καταλάβεις, ή απλά για να απαντήσεις;
Σε πολλές περιπτώσεις οι ιδέες που σου προτείνονται έχουν να κάνουν με τη δυνατότητά σου να παρατηρείς τον κόσμο γύρω σου, να σκέφτεσαι τι σου λένε οι άνθρωποι και ανάλογα να προσαρμόζεις τη στρατηγική σου.

Αν εσύ δεν το κάνεις, τότε ξέχνα το θέμα, άχρηστο θα σου φανεί (και γενικότερα θα σου πρότεινα να πας να προσληφθείς κάπου, άνθρωπος που δεν ακούει για να καταλάβει σπάνια πετυχαίνει στο επιχειρείν).

3. Σκέφτεσαι πώς η ιδέα σου για το νέο  εγχείρημα που σκέφτηκες μπορεί να κάνει καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων; Σε ικανοποιεί η ιδέα της προσφοράς;
Αν ναι, τότε σου ταιριάζουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις δουλειάς, με έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα. Αν το νιώθεις αυτό μέσα σου, θα αποδεχθείς και τις σχετικές προτάσεις των ειδικών. Αν απλά σε ενδιαφέρει «μία δουλειά για να βγάλεις λεφτά», άδικα θα ακούσεις να σου μιλάνε για τη χαρά του να προσφέρεις κλπ.

 

4. Παίρνεις ρίσκα στη ζωή σου, αναλαμβάνοντας και τις συνέπειες των πράξεών σου; Κατανοείς ότι υπάρχουν δουλειές που μπορεί να σε οδηγήσουν στο να χάσεις πολλά χρήματα;
Υπάρχουν άνθρωποι ριψοκίνδυνοι και άλλοι που παραλύουν μπροστά στον κίνδυνο. Δεν είναι κακό το να ανήκεις στη μία κατηγορία ή την άλλη. Όμως ούτε ένας φούρνος με ψωμί θα ευχαριστήσει τον ριψοκίνδυνο, ούτε μία Startup που θέλει να δοκιμάσει κάτι παράτολμο θα ικανοποιήσει κάποιον που δεν θέλει μεγάλα ρίσκα στη ζωή του.

Αντίστοιχα θα σου ταιριάξουν ή όχι οι συμβουλές που θα δεχθείς.

(Προσοχή: Δεν ρώτησα μόνο αν παίρνεις ρίσκα, μιας και στη ζωή υπάρχουν άπειροι άνθρωποι που ρισκάρουν όμως όταν η αποτυχία τους κτυπήσει την πόρτα απλά εξαφανίζονται. Θυμάσαι την ιστορία με τον χρυσό κανόνα για τα καφέ στην Ελλάδα;)

5. Έχεις τη φιλοδοξία να ανοίξεις μία νέα αγορά; Να αλλάξεις τον κόσμο;
Αν ναι, τότε σου ταιριάζουν οι συμβουλές ανθρώπων που το έχουν κάνει, αλλά και αυτών που τους έχουν συμβουλεύσει. Ναι, η Startup περιλαμβάνει και αυτή την κατεύθυνση, μπορεί να είναι μία λογική επιλογή.

Αν όμως θέλεις απλά να κάνεις μία νέα επιχείρηση, ούτε Startup είναι, ούτε έχεις ανάγκη να ακούσεις αυτούς που προτείνουν πώς να κάνεις κάτι εντελώς νέο.

(Τον λογιστή σου, τον δικηγόρο και τον σύμβουλο επιχειρήσεων θα πρέπει να ακούσεις, αν δεν θέλεις να είσαι άλλος ένας «τσολιάς» που θα χάσει τα λεφτά του με μπρίο και καμάρι).

6. Πώς πάμε από εγωισμό (με τρόπο θετικό); Θέλεις να αποδείξεις την αξία σου; Έχεις μέσα σου μία φλόγα που σε καίει / κάτι που σε «γαργαλάει» για να δείξεις ότι ξεχωρίζεις;
Υπάρχουν πολλοί ειδικοί που μπορούν να σε συμβουλεύσουν για το πώς θα μετατρέψεις αυτή τη φλόγα σε κάτι γόνιμο, σε δουλειά, σε κάτι που θα σε κάνει χαρούμενο με το αποτέλεσμά του.

Αν όμως θέλεις απλώς ησυχία και ασφάλεια, τότε ό,τι και να λένε οι ειδικοί, απλά αγνόησέ το (και απέφυγε τα δάνεια χωρίς πολύ σοβαρό λόγο!)

7. Είσαι καλός στις πωλήσεις;
Για μένα οι άνθρωποι χωρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες δεξιοτήτων. Μία από τις πιο σημαντικές είναι οι πωλήσεις. Αν «το έχεις», είναι καλό να ακούσεις σχετικές προτάσεις και ιδέες. Αν όμως «δεν σου πολυαρέσουν», τότε επίσης δεν έχει νόημα να το συζητάς το θέμα και να ακούς ομιλητές που σου περιγράφουν πόσα μπορείς να πετύχεις πχ πουλώντας.

Η εμπειρία της ζωής λέει ότι ο καλός πωλητής συνήθως δεν είναι καλός στη διοίκηση μίας επιχείρησης (οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Αν λοιπόν εσύ ξέρεις να πουλάς και θέλεις να στήσεις κάτι δικό σου, τότε φροντισε να μάθεις πρώτα καλά το επιχειρείν και ναι, σου ταιριάζει τόσο η Startup, όσο και η απλή νέα επιχείρηση.

ΥΓ. Έχει ενδιαφέρον ότι η πλειοψηφία των πιο πετυχημένων Startups στον κόσμο δεν είχαν τον επικεφαλής ως πωλητή, αλλά προσέλαβαν / είχαν στο σχήμα κάποιον άλλον που πουλούσε.

8. Είσαι πιο καλός στο να κλειδώνεσαι κάπου και να δουλεύεις από εκεί;
Υπάρχουν εξαιρετικοί επαγγελματίες που πελαγώνουν αν τους φέρεις σε επαφή με πολύ κόσμο, ενώ τα καταφέρνουν άριστα αν δουλεύουν μόνοι τους, με ησυχία. Τι σου αρέσει εσένα; Σκέψου και προσαρμόσου ανάλογα, μιας και πχ κάποιος άνθρωπος με τέτοιο χαρακτήρα δεν κάνει για… ασφαλιστής.

Αντίστοιχα και οι συμβουλές που σε αφορούν δεν έχουν να κάνουν με… την επιτυχία του networking. Μπορείς να στήσεις και να πετύχεις με μία Startup, αρκεί να μην είσαι μόνος σε αυτό, να έχεις συνέταιρο / συνεργάτη που θα ασχοληθεί με όσα κομμάτια εσύ δεν μπορείς να διαχειριστείς καλά.

9. Είσαι καλός στη διοίκηση;
(Προσοχή, όχι στο να δίνεις εντολές, αλλά στο να καθοδηγείς μία ομάδα. Ξέχνα τα χωριάτικα πολλών Ελλήνων που νομίζουν ότι αφεντικό είναι αυτός που φωνάζει)
Αν δεν είσαι ικανός να ακούσεις, να συνθέσεις, να καθοδηγήσεις, να διοικήσεις, τότε αντίστοιχα δεν είναι για σένα τα πάσης φύσεως μαθήματα ηγεσίας (leadership courses, που λέμε και εμείς στην Κατερίνη). Χωρίς αυτό το στοιχείο, θα σου έλεγα γενικά να αποφύγεις να στήσεις μία νέα δουλειά, Startup ή όχι, ή να κάνεις κάτι μικρό και ελεγχόμενο από εσένα και ίσως και άλλο ένα άτομο.

10. Είσαι… καλλιτέχνης; Έχει «διαφορετική ματιά»; Ή μήπως δίνεις σημασία στις λεπτομέρειες και είσαι «ψείρας»;
Άλλα τα χαρίσματα του ενός, άλλα του άλλου. Σπάνια κάποιος τα έχει και τα δύο (όπως πχ ο διάσημος στη Ρουμανία Έλληνας επιχειρηματίας Γιάννης Βάλβης).

Άλλες γνώσεις είναι καλό να αναζητήσει ο «καλλιτέχνης», για να τονίσει και να καλλιεργήσει την ικανότητά του να βλέπει «αλλιώς» τα πράγματα και εντελώς άλλα δεδομένα χρειάζεται ο τυπικός, ο άνθρωπος της λεπτομέρειας.

Και οι δύο είναι κατάλληλοι για Startups ή νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα, όμως όχι μόνοι τους, μόνο ως τμήμα μεγαλύτερης ομάδας, μιας και ο ένας μπορεί να «φύγει από την κατεύθυνση», ενώ ο άλλος μπορεί «να χαθεί στις λεπτομέρειες και να χάσει την ουσία».

Το ποιος είσαι εσύ θα καθορίσει τι θέλεις να κάνεις και πόσο μακριά θα φτάσεις
Έχω γνωρίσει 1.000+ ανθρώπους από 50+ χώρες που έχουν πετύχει στο επιχειρείν. Εκτός από την εργατικότητά τους και την ικανότητα να προσαρμόζονται στο επιχειρηματικό περιβάλλον, όλοι τους είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Συχνά έχουν πετύχει άνθρωποι που είναι ο ένας το αντίθετο του άλλου! Άρα δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη συνταγή, που αυτή αποδίδει και καμία άλλη!

Αν ξεκινάς μία νέα προσπάθεια, καλό κουράγιο (ειδικά αυτή την περίοδο). Το ίδιο και αν έχεις ήδη μία δουλειά και θέλεις να την εξελίξεις.

Πριν όμως «βουτήξεις στα βαθειά», θυμήσου πως ό,τι και να θέλεις να κάνεις, θα πρέπει να ταιριάζει σε εσένα! Αν εφαρμόσεις αυτή την αρχή, θα διαπιστώσεις πως οι συμβουλές των ειδικών «ακούγονται» πλέον διαφορετικά. Έτσι θα εφαρμόσεις μία στρατηγική με βάση τον χαρακτήρα σου και το τι μπορείς πραγματικά να προσφέρεις και όχι με ευχές που προέρχονται από ανθρώπους που δεν ξέρουν ποιος είσαι και τι σου ταιριάζει!

Το ποιος είσαι καθορίζει και το τι επιχείρηση θα φτιάξεις. Θα ορίσει τα όρια τα δικά σου στο νέο αυτό εγχείρημα, είτε είναι μία Startup είτε μία απλή νέα επιχείρηση. Χωρίς αυτό το δεδομένο, το ήδη δύσκολο εγχείρημα θα γίνει αδύνατο.

…

– «Όμως πολλοί μου λένε ότι θα πρέπει να ξεπεράσω τα όριά μου για να τα καταφέρω» μου απάντησε σε αυτό ο φίλος μου…

Η: «Σωστά. Πώς όμως θα ξεπεράσεις τα όριά σου αν πρώτα δεν κατανοήσεις ποια είναι αυτά; Πώς θα φτιάξεις μία δουλειά, χωρίς να λάβεις υπόψη σου τι σου αρέσει, τι σου ταιριάζει, τα θετικά και τα αρνητικά σου;

Αν τρως με βάση αυτά που ξέρεις ότι σου αρέσουν (εξαιρούνται θέματα υγείας) και έτσι νιώθεις καλά, γιατί νομίζεις ότι μπορείς να δουλέψεις αγνοώντας τον χαρακτήρα και τις προτιμήσεις σου;»

(Ο φίλος μου άλλαξε σχεδόν τα πάντα στη επαγγελματική του ζωή και επέλεξε να ακούσει αυτούς που θεώρησε πιο κοντά στον χαρακτήρα του.  Σήμερα, τρία χρόνια μετά, κερδίζει πολλά χρήματα, είναι ευτυχισμένος και συνεχίζει να μουρμουρίζει όταν του περιγράφω την τελευταία μου «ανακάλυψη» για φαγητό ή γλυκό…)

Εσύ τι γνώμη έχεις;

Μαζί, πιο δυνατοί

Ηλίας

*Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης διευθύνει τον όμιλο εταιρειών MORE, έχει εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων και ταυτόχρονα συμβουλεύει 300+ επενδυτές και μικρομεσαίους επιχειρηματίες στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Ρουμανία