Στην Ευρωπαϊκή Ένωση όταν μιλούν για διαχείριση αποβλήτων ο μόνιμος βραχνάς ακούει στο όνομα Ελλάδα. Χρόνια τώρα η ίδια εικόνα. Η Ελληνική Πολιτεία να καμώνεται πως αλλάζει τα πράγματα στη διαχείριση των αποβλήτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανέρχεται τονίζοντας τα διαρκή και συνεχή λάθη.
Το 2018 η ΕΕ έστειλε στη χώρα έγκαιρη ειδοποίηση, επισημαίνοντας ότι βαδίζουμε στον λάθος δρόμο και δίνοντας μια σειρά από συμβουλές. Αδιαφορήσαμε. Το 2021 η ΕΕ κίνησε νομική διαδικασία κατά της Ελλάδας και με προειδοποιητική επιστολή τονίζει πως η χώρα πρέπει να βελτιώσει τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Αδιαφορήσαμε. Το 2023 η ΕΕ στέλνει νέα έγκαιρη ειδοποίηση στην Ελλάδα όπου και πάλι επισημαίνει ότι δεν πρόκειται να πιάσουμε τους ευρωπαϊκούς στόχους και ζητά να δοθεί έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση, στη χωριστή διαλογή στην πηγή, ιδίως των βιοαποβλήτων, να εφαρμοστούν κατάλληλα οικονομικά μέσα, όπως το Πληρώνω όσο Πετάω, να γίνεται κομποστοποίηση των βιοαποβλήτων που συλλέγονται και να παρουσιάζουμε καλά και αξιόπιστα δεδομένα. Κι αυτά αφορούν μόνο τη μεγάλη εικόνα.

Σε επιμέρους ζητήματα πάλι βλέπουμε την Επιτροπή να μας υπενθυμίζει ότι βαδίζουμε λάθος. Η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης (DG REGIO) με σχετικές επιστολές το 2020 και το 2024 κάνει σαφές πως ο σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης αποβλήτων της Πελοποννήσου με ΣΔΙΤ είναι υπερδιαστασιολογημένος και παγώνει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέχρι την παροχή ικανοποιητικών εξηγήσεων και τη δρομολόγηση αλλαγών. Η ίδια διεύθυνση της ΕΕ το 2023 παγώνει τη χρηματοδότηση περιφερειών της χώρας για επενδύσεις σε υποδομές ανακύκλωσης, καθώς εκφράζει ερωτηματικά για τη χρησιμότητα και επιλεξιμότητά τους.

Σε όλα αυτά η Ελλάδα εξακολουθεί να μην δίνει πειστικές απαντήσεις. Η παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση του κοινοτικού δικαίου αναφορικά με τη διαχείριση των αποβλήτων μοιάζει σχεδόν βέβαιη.

Όμως δεν είναι όλα χαμένα. Στο WWF Ελλάς είμαστε πεπεισμένοι πως μπορούμε να πιάσουμε τους ευρωπαϊκούς στόχους και να γίνουμε μια χώρα πρότυπο στην ευρωπαϊκή οικογένεια τουλάχιστον όσον αφορά τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Σε πρόταση που καταθέσαμε ως WWF Ελλάς στην Πολιτεία δείχνουμε τις πολιτικές που απαιτούνται έτσι ώστε ως το 2040 να πιάσουμε όλους τους στόχους, να καταφέρουμε να οδηγούμε στην ταφή ένα μικρό μόνο κομμάτι των αποβλήτων και να αποφύγουμε να παγιδεύσουμε τη χώρα σε ακριβές και αναποτελεσματικές επενδύσεις στην καύση των σκουπιδιών.

Η ΕΕ έχει τονίσει πως δεν θα χρηματοδοτήσει, στο πλαίσιο της ταξινομίας για βιώσιμες επενδύσεις, πλεονασματικές επενδύσεις ή επενδύσεις στα κατώτερα στάδια της ιεραρχίας διαχείρισης αποβλήτων. Η Κομισιόν θεωρεί επίσης, στο πλαίσιο του ταμείου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, πως οποιοσδήποτε νέος αποτεφρωτήρας έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της μη-πρόκλησης σημαντικής βλάβης κι άρα οι επενδύσεις σε μονάδες καύσης δεν πρόκειται να λάβουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αντιθέτως, οι προτάσεις που το WWF Ελλάς κατέθεσε στην κυβέρνηση είναι απολύτως επιλέξιμες για χρηματοδότηση με ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς εστιάζουν στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση και στην ανακύκλωση.

Η πρόταση του WWF Ελλάς στάλθηκε στα αρμόδια όργανα της Πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αλλά αλίμονο αν περιμένουμε από την ΕΕ να καθαρίσει τα του οίκου μας. Η αλλαγή σελίδας πρέπει να γίνει πρώτα από εμάς, ώστε να σταματήσουμε να είμαστε το μαύρο πρόβατο της ΕΕ στη διαχείριση των απορριμμάτων.

Αχιλλέας Πληθάρας, Υπεύθυνος Αποτυπώματος, WWF Ελλάς

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο capital.gr

• Πηγή: https://www.wwf.gr