Του Ηλία Παπαγεωργιάδη *
Οι δημόσιοι υπάλληλοι στα νησιά, η «υγιής» μείωση των ενοικίων, η στήριξη της βιομηχανίας και των επενδύσεων, τα κτήρια γραφείων και η αποκέντρωση
– «Δεν ντρέπεσαι! Ανάλγητε! Θέλεις να καταστρέψεις το περιβάλλον και να πνίξουμε τα νησιά μας στο τσιμέντο» μου είπε την τελευταία φορά που ανέφερα τον τίτλο του θέματος ένας «περιβαλλοντικά ευαίσθητος» αρχιτέκτονας (αν προτείνεις λύσεις για τα προβλήματα των πολιτών είσαι «περιβαλλοντικά αναίσθητος», αν δεν θέλεις να αλλάξει τίποτε, δικαιούσαι το σχετικό παράσημο ευαισθησίας και μετά εκπλήσσεσαι από τα καταστροφικά αποτελέσματα).
Το πολεοδομικό πρόβλημα της Ελλάδας υπονομεύει πλέον τη ζωή και την ανάπτυξη των πολιτών της…
Την ώρα που η Ελλάδα έχει εκχωρήσει την πολεοδομική της πολιτική στους δικαστές, που αποφασίζουν τι θέλουν να γίνει και που στη χώρα μας, στην πραγματική ζωή οι πολίτες αντιμετωπίζουν μία σειρά από πολύ σοβαρά προβλήματα, για τα οποία ακούμε μόνο «ευχολόγια» και «τι να κάνουμε, αυτή είναι η Ελλάδα».
1. Το στεγαστικό πρόβλημα οξύνεται, μιας και έχουμε αποσύρει από την αγορά 750.000 ακίνητα + 450.000 περίπου που έχουν καταλήξει στο δημόσιο, λόγω αποποίησης από τους ιδιοκτήτες τους.
Η λύση που προτείνεται είναι να… σταματήσουμε τα AirBnB, αντί να αυξήσουμε με υγιή τρόπο την προσφορά.
2. Οι δημόσιοι υπάλληλοι στα νησιά δεν βρίσκουν πού να μείνουν.
Η λύση που προτείνεται είναι να… σταματήσουμε τα AirBnB και αν χρειαστεί να διώξουμε και τους τουρίστες.
3. Η βιομηχανία και η βιοτεχνία στη χώρα μας ταλαιπωρούνται από τεράστιες πολεοδομικές καθυστερήσεις και πάσης φύσεως περιορισμούς. Μαζί τους και οι μεγάλες επενδύσεις, που καθυστερούν τραγικά και είτε ακυρώνονται, είτε ρισκάρουν να χάσουν τον λόγο για τον οποίο προγραμματίστηκαν (βλέπε και το Data Center της Microsoft) = χάνουμε δουλειές που θα ανεβάσουν τους μέσους μισθούς.
Η λύση που προτείνεται είναι να… μάθουν να κάνουν υπομονή, γιατί «το καλό πράγμα αργεί να γίνει».
4. Το να φτιάξεις μεγάλα σύγχρονα κτήρια γραφείων στην Ελλάδα είναι σχεδόν αδύνατο, λόγω πολεοδομικών ρυθμίσεων = χάνουμε δεκάδες χιλιάδες καλοπληρωμένες δουλειές από ξένες εταιρείες που απλά επιλέγουν τη Ρουμανία (και πολύ λιγότερο τη Βουλγαρία), για να νοικιάσουν τα τετραγωνικά που θέλουν, με τις υποδομές και παροχές που χρειάζονται.
Η λύση που προτείνεται είναι να… μην έρθουν! Είμαστε αδούλωτες ψυχές εμείς!
5. Το ίδιο το δημόσιο δεν μπορεί να αξιοποιήσει την περιουσία του λόγω (και) των πάσης φύσεως πολεοδομικών περιορισμών και καθυστερήσεων.
Η λύση που προτείνεται είναι να… κάνουμε υπομονή. Νέοι είμαστε, χρόνος υπάρχει.
Μήπως όμως θα μπορούσαμε να δούμε το θέμα λίγο διαφορετικά;
2 προηγούμενα που δείχνουν τον δρόμο: Ολυμπιακά ακίνητα και «Ελληνικό»
Τα τελευταία 25 χρόνια το Ελληνικό κράτος δύο φορές αποφάσισε να «κόψει τον Γόρδιο Δεσμό» του πολεοδομικού χάους, των άπειρων προσφυγών κλπ:
Α. Πριν από 20+ χρόνια ψήφισε τον «Ολυμπιακό Νόμο», με βάση τον οποίο έγιναν τα μεγάλα δημόσια έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τι έλεγε περίπου εκείνος ο νόμος:
«Τα έργα θα γίνουν εκεί που αποφασίσαμε, με τους όρους που αποφασίσαμε».
«Προχωρήστε σε όσες προσφυγές θέλετε, δεν θα αλλάξει κάτι, δεν θα σταματήσει κάποιο έργο μέχρι να εκδικαστούν κλπ».
Αυτός είναι και ο πολεοδομικός λόγος που οργανώσαμε τους Αγώνες με τα έργα τελειωμένα. (Το ότι ίσως δεν έπρεπε να γίνουν κάποια από αυτά / δεν τα αξιοποιήσαμε μετά τους Αγώνες είναι μία άλλη ιστορία). Αν δεν ψηφιζόταν αυτός ο νόμος, θα είχαν μπλοκάρει τα πάντα λόγω των προσφυγών πολλών «αγανακτισμένων και ευαίσθητων πολιτών».
Β. Πριν λίγα χρόνια ψηφίστηκε η σύσταση ειδικού πολεοδομικού γραφείου, για να εξυπηρετει αποκλειστικά το έργο του «Ελληνικού»
Αυτό το γεγονός ήταν το τελευταίο σημαντικό στοιχείο που επέτρεψε στο «Ελληνικό» να προχωρήσει χωρίς (σοβαρά) πολεοδομικά θέματα, μιας και οι αποφάσεις λαμβάνονται εύκολα και γρήγορα.
Τα δύο παραπάνω παραδείγματα μας δείχνουν ότι τις σπάνιες φορές που το Ελληνικό κράτος τόλμησε να «παρακάμψει τη γραφειοκρατία» είδαμε να προχωρούν και μεγάλες αναπτύξεις.
Μήπως σήμερα που πλέον τα προβλήματα κοντεύουν να εκραγούν και να «πνίξουν» την Ελληνική κοινωνία και οικονομία μπορούμε να σκεφθούμε αντίστοιχες λύσεις για τα τόσα φλέγοντα θέματα που αντιμετωπίζουμε;
Ή θα περιμένουμε πρώτα να πάθουμε ανεπανόρθωτες ζημιές και μετά να «τρέχουμε έκπληκτοι» να διορθώσουμε τα… αδιόρθωτα;
Μία λύση με αυστηρούς κανόνες, που θα ξεμπλόκαρε τη χώρα
Στη Ρουμανία υπάρχει περίπου το αντίθετο καθεστώς, με την πολεοδομική ευελιξία να έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην τρομερή ανάπτυξη της χώρας. Υπάρχουν και εκεί προβλήματα, όμως όταν πχ κάποιος παίρνει σε λίγους μήνες άδεια για βιομηχανική επένδυση, ενώ ένα μεγάλο κτήριο γραφείων / κατοικιών αδειοδοτείται σε 12 – 18 μήνες, τότε οι επενδυτές δεν φοβούνται να επενδύσουν στη χώρα.
Εκεί ο επενδυτής ετοιμάζει ένα «PUZ» (Plan Urbanistic Zonal = πολεοδομικό σχέδιο για μία ζώνη / περιοχή), περιλαμβάνοντας δεκάδες διαφορετικές μελέτες, από συγκοινωνιακή μέχρι περιβαλλοντική κλπ. Όλα αυτά κατατίθενται στον δήμο και τη νομαρχία (δεν έχουν περιφέρειες όπως εμείς), o δήμος εγκρίνει ή απορρίπτει / ζητάει τροποποιήσεις κλπ. Στην πράξη με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται ταυτόχρονα τρία στοιχεία:
Η γρήγορη αδειοδότηση ενός έργου
Συχνά η αύξηση της δομήσιμης επιφάνειας
Όλα αυτά υπό την επίβλεψη του δήμου = δεν υπάρχουν παράνομα τετραγωνικά που νομιμοποιούνται κλπ.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση και όχι οι δήμοι
Αν αυτό το μοντέλο το εφαρμόζαμε στην Ελλάδα, σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης και όχι δήμων, μήπως θα μπορούσαμε να λύσουμε τα προβλήματα;
– «Γιατί, Ηλία, δεν θέλεις τους δήμους σε κάτι τέτοιο;» μπορεί να σκεφθείς.
Επειδή στη Ρουμανία η διαφθορά είναι υπαρκτή, αλλά έχει όρια (και κόσμος πάει φυλακή αν συλληφθεί να παρανομεί), ενώ στη χώρα μας δεν θυμάμαι πολλούς δημάρχους να έχουν φυλακισθεί για σοβαρές ατασθαλείες. Φοβάμαι ότι αν δίναμε κάτι τέτοιο στους δήμους, θα βλέπαμε πχ ένα νησί να κτίζεται στο 100% του, με τον δήμαρχο να μας εξηγεί ότι δεν φταίει κλπ.
– «Μα και στην Ελλάδα υπάρχουν σχετικά εργαλεία για να προχωρήσουνε επενδύσεις» θα μου πεις. Υπάρχουν, σωστά, και βλέπουμε πόσο έχουν «επιτύχει», με εξαίρεση τον τουρισμό…
Σήμερα στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να συνδυάσουμε 3 στοιχεία:
Τα πολεοδομικά σχέδια που ετοιμάζονται σε όλη τη χώρα και ελπίζουμε να είναι έτοιμα τα επόμενα 3 – 5 χρόνια.
Τη συγκρότηση μίας υπηρεσίας όπως αυτής του πολεοδομικού γραφείου για το Ελληνικό, που να παρακάμπτει τις υπάρχουσες και να λύνει σε χρόνο λίγων μηνών κάθε θέμα, αδειοδοτώντας (ή μη) κάθε έργο.
Μία τέτοια υπηρεσία θα μπορούσε να έχει χωριστά τμήματα για οικιστικά, βιομηχανικά ή εμπορικά έργα και να καλύπτει όλη την Ελλάδα, με δικαίωμα να επιτρέπει την αλλαγή των πολεοδομικών κανονισμών σε μία περιοχή (εκτός από πράσινο, Natura κλπ), για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Θα μπορούσαμε να ορίσουμε και ελάχιστο όριο επένδυσης για το οποίο θα ασχολείται μία τέτοια υπηρεσία, όπως και φυσικά κόστος για τους επενδυτές που θα την επιλέξουν, όμως σε κάθε περίπτωση χρειαζόμαστε λύσεις… «χθες», για να ξεμπλοκάρουμε την πολεοδομικά «μπλοκαρισμένη» πατρίδα μας και τους πολίτες της που πληρώνουν το κόστος πολλαπλά.
Πρακτικές λύσεις για φλέγοντα προβλήματα
1. Διαδικασίες εξπρές για επεκτάσεις των σχεδίων πόλεως + επίλυση χρόνιων πολεοδομικών εκκρεμοτήτων
Η Ελλάδα έχει οξύτατο θέμα στέγασης, μιας και 750.000 + 450.000 ακίνητα είναι εκτός αγοράς + οι νόμοι δεν προστατεύουν τους ιδιοκτήτες και τους κάνουν να κλείνουν σπίτια, προκειμένου να αποφύγουν την καταστροφή τους. Οι λύσεις που έχουμε στην πράξη είναι να:
Βρούμε τρόπο να πιέσουμε τα funds να βγάλουν περισσότερα ακίνητα στην αγορά (δεν δείχνει πιθανό)
Βρούμε τρόπο να αρχίσει το ίδιο το κράτος να αξιοποιεί τα ακίνητά του (χρειάζονται τομές που πρέπει να γίνουν = όχι πολύ πιθανό)
Μειώσουμε ραγδαία τη φορολογία των μακροχρόνιων ενοικιάσεων (μακάρι), αν και χωρίς νομική προστασία των ιδιοκτητών δεν θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της προσφοράς.
Μπλοκάρουμε τα AirBnB! (Στην πράξη δεν θα φέρει καμία λύση το θέμα, αλλά για μερικούς μήνες θα κάνουμε τον καλό στην κοινωνία, η οποία θα θυμώσει ακόμη περισσότερο όταν δει πως δεν αλλάζει τίποτε).
Να βάλουμε γρήγορα περιοχές στο σχέδιο πόλεως, για να κτισθούν και να αυξηθεί η προσφορά = μειωθούν οι ελλείψεις = σταματήσουν να αυξάνονται οι τιμές λόγω στρέβλωσης.
Ξεμπλοκάρουμε εκατοντάδες μπλοκαρισμένα πολεοδομικά ακίνητα εντός των αστικών ιστών, για να προκύψουν χιλιάδες νέα διαμερίσματα + κτήρια γραφείων + καινούριοι χώροι πρασίνου, από μικρά έργα ως μεσαίες και μεγάλες αστικές αναπλάσεις.
Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να ξεμπλοκάρουμε τις εντάξεις στα σχέδια πόλεως, ειδικά στις περιοχές όπου υπάρχουν ήδη αστικές υποδομές πολύ κοντά! Έχουμε φτάσει να θεωρούμε φυσιολογικό όλα να καθυστερούν για πάρα πολλά χρόνια. Στη θεωρία «για να γίνουν όλα σωστά», στην πράξη «ο Χ υπάλληλος έφυγε με αναρωτική» κλπ.
Δεν μπορούμε να περιμένουμε την καλή δουλειά που γίνεται από το ΤΕΕ για τα πολεοδομικά σχέδια σε διάφορους δήμους της Ελλάδας. Με μπροστάρη το ΤΕΕ και σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο είναι ανάγκη να «τρέξουμε» στο θέμα αυτό, ενδεχομένως και με τη δημιουργία ξεχωριστής δομής που θα αναλάβει να λύσει τα θέματα και να ολοκληρώσει τις διαδικασίες εντός 2 ετών (από 10+), λαμβάνοντας υπόψη της και τι ετοιμάζεται.
Ταυτόχρονα η ίδια ή μία αντίστοιχη δομή είναι ανάγκη να παραλάβει όλα τα πολεοδομικά θέματα που χρονίζουν μέσα στις πόλεις, για οικόπεδα από 1.000 τετραγωνικά και άνω. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να κρατάμε κλειστούς και αχρησιμοποιήτους μεγάλους όγκους κτηρίων και επιφάνειες γης. Αν υπάρχουν επενδυτές που θέλουν να προχωρήσουν σε μοντέρνες αναπτύξεις, με σεβασμό στο περιβάλλον, την ποιότητα ζωής κλπ, είναι ανάγκη να τους ενθαρρύνουμε να το κάνουν! (Σήμερα τους λέμε απλά να περιμένουν άγνωστο αριθμό ετών, μέχρι να ξεμπλοκάρει ένα θέμα = τους διώχνουμε ή κάνουμε την επένδυση ακριβή λόγω καθυστέρησης…)
ΥΓ. Μέσα στις πόλεις δεν προτείνω αύξηση δόμησης, αλλά πχ το να γίνει ο συντελεστής δόμησης από 0,6 σε 0,8 σε περιοχές που θα μπουν στο σχέδιο δεν θα… σκότωνε κάποιον. Χρειαζόμαστε κατοικίες για τους πολίτες!
2. Χωρόθετηση σε κάθε νησί χώρου κατασκευής κατοικιών για δημοσίους υπαλλήλους
Όταν έγινε η ανταλλαγή πληθυσμού με την Τουρκία και ήρθαν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία (ανάμεσά τους και ο παππούς μου από τον Πόντο) σε πολλές περιπτώσεις το Ελληνικό κράτος διέταξε την αποψίλωση δασικών εκτάσεων, για να δοθούν προς καλλιέργεια σε παλιούς και νέους κατοίκους των περιοχών εγκατάστασης των προσφύγων.
Μία τέτοια επείγουσα λύση χρειαζόμαστε και στα νησιά + τουριστικούς μας προορισμούς, για να προστατέψουμε στην πράξη τους δημοσίους υπαλλήλους που φτάνουν εκεί για να εργαστούν και δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος στέγασής τους.
– «Πώς θα γίνει αυτό; Κόβοντας τα δάση;»
Όχι, προς Θεού! Όμως μπορούμε εύκολα (πχ) σε κάθε νησί να πάρουμε μία περιοχή 10 – 20 στρεμμάτων και να πούμε ότι αντί να μπορεί να υποδεχθεί μόνο ένα μικρό αριθμό τετραγωνικών μέτρων, να επιτρέψουμε πχ συντελεστή δόμησης 1 ( = στα 10.000 μέτρα οικοπέδου να μπορούμε να κτίσουμε 10.000 τετραγωνικά), με κάλυψη ως 40% και ύψος ως ισόγειο + δύο ορόφους.
Έναν τέτοιον σχεδιασμένο οικισμό να τον βγάλουμε σε διαγωνισμό, λέγοντας σε υποψήφιες εταιρείες ανάπτυξης έργων ότι το δημόσιο θέλει τουλάχιστον το 25% των κατοικιών που θα δημιουργηθούν. Να παραδώσουν έτοιμα και λειτουργικά σπίτια που θα ανήκουν στους κατά τόπους δήμους και θα ενοικιάζονται σε ειδικές χαμηλές τιμές μόνο σε δημοσίους υπαλλήλους που έρχονται με μετάθεση κλπ (μπορούν να οριστούν κριτήρια).
Τα υπόλοιπα τετραγωνικά (που θα προκύψουν μετά από διαγωνισμό) να μπορεί η εταιρεία ανάπτυξης έργων να τα αναπτύξει και πουλήσει, για να βγάλει το κέρδος που θα της επιτρέψει να κάνει την επένδυση.
Οι όροι να προβλέπουν πολύ πράσινο και κατασκευή όλων των υποδομών αποκλειστικά από την εταιρεία ανάπτυξης (έτσι ώστε να μη μπλοκάρουμε 3 χρόνια πχ για μία κολώνα ρεύματος που δεν ήρθε κλπ).
Ναι, θα έχουμε μία περιοχή πιο πυκνής δόμησης, όμως θα υπάρξει κίνητρο για να γίνουν γρήγορα αυτές οι επενδύσεις, λύνοντας οριστικά το πρόβλημα των δημοσίων λειτουργών. Αν δεν κάνουμε κάτι αντίστοιχο, τότε απλά θα καταλήξουμε να μη θέλει να πάει κανείς στα νησιά μας…
3. Αδειοδότηση βιομηχανιών και βιοτεχνιών σε 3 – 9 μήνες
Καταλαβαίνω ότι ενοχλεί όταν γράφω ότι άλλοι παρόμοιοι με εμάς τα καταφέρνουν καλύτερα, όμως απλά ενημερώνω πως από την αρχή της χρονιάς είναι δεκάδες οι νέες επενδύσεις σε βιοτεχνίες και βιομηχανίες στη Ρουμανία, με εκατοντάδες υπαλλήλους που θα δουλέψουν σε κάθε νέα μονάδα. Στην Ελλάδα σχεδόν όλοι κοιτάνε και… φεύγουν, αφήνοντας μόνο τους «ήρωες» Έλληνες που μπορούν να περιμένουν για απροσδιόριστο αριθμό ετών, ή τους «πονηρούς» που δεν θα κάνουν κάτι σοβαρό.
Οι δεκάδες νέες μονάδες θα προσλάβουν δεκάδες χιλιάδες κόσμο με καλούς μισθούς. Μην ξεχνάμε ότι για αυτό ο μέσος μισθός στη Ρουμανία έγινε πια μεγαλύτερος από τον Ελληνικό, το ίδιο και η αγοραστική δύναμη…
Έτσι η ζήτηση για προσωπικό θα μειώσει τους διαθέσιμους υποψήφους εργαζομένους
= θα αυξήσει τους μισθούς με υγιή τρόπο
(γιατί οι μισθοί ανεβαίνουν μέσω της αυξημένης ζήτησης για εργασία, όχι με νόμους κλπ).
Σήμερα το Ελληνικό κράτος έχει αποτύχει να προσφέρει λύσεις που θα αδειοδοτήσουν πραγματικά γρήγορα κάθε επένδυση που έχει ετοιμάσει τις σχετικές μελέτες. Όπου επιτρέπεται να γίνουν επενδύσεις για βιοτεχνίες, βιομηχανίες ή Logistics είναι ανάγκη να βγούμε μπροστά στην Ευρώπη και να μάθουν οι επενδυτές ότι εμείς μπορούμε γρήγορα!
ΥΓ. Όχι τυχαία, για χρόνια τα ΜΜΕ γράφουν για τα ίδια και τα ίδια project logistics στην Αττική και την Ελλάδα (με συνολική επφάνεια κάτω από 1.000.000 τμ), την ώρα που στη Ρουμανία κτίζουν πάνω από 500.000 τμ τον χρόνο, ενώ έχουν ήδη περίπου 7.500.000 τμ…
ΥΓ.2 Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα καταστροφικής επίδρασης στις επενδύσεις λόγω μη επίλυσης των πολεοδομικών προβλημάτων είναι οι περίφημες Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), που αποτελούν ένα από τα πολύ μεγάλα προβλήματα της Ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας. Μεγάλα τα λόγια για στήριξη των εταιρειών του χώρου, στην πράξη όμως όλα παραμένουν κολλημένα… «σέρνονται» για δεκαετίες, με αποτέλεσμα την καταστροφή εταιρειών, την απώλεια θέσεων εργασίας κλπ.
4. Περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης κοντά στο μετρό που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν κτήρια γραφείων
Για δεκαετίες η Ελλάδα έχει επιλέξει πρακτικά να μην επιτρέπει την κατασκευή μεγάλων κτηρίων γραφείων (30.000 – 100.000 τετραγωνικών), μιας και διάφοροι «καλοπροαίρετοι» αποφάσισαν ότι «χαλάνε την εικόνα του αστικού περιβάλλοντος». Όχι τυχαία, χλευάσαμε και χρεωκοπήσαμε τον μόνο που δοκίμασε να κάνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα (τον αποθανόντα πλέον Μπάμπη Βωβό) και σήμερα έχουμε περίπου 10 φορές (!) λιγότερα τετραγωνικά A Class γραφείων στην Ελλάδα σε σχέση με το… Βουκουρέστι (που έφτασε τα 3.500.000 τμ).
Το να μην έχουμε μεγάλα μοντέρνα κτήρια γραφείων σημαίνει ότι πάρα πολλές μεγάλες εταιρείες απλά δεν έρχονται στην Ελλάδα, γιατί δεν μπορούν να βρουν γραφεία που να καλύπτουν τις ανάγκες τους. Εμείς εδώ πανηγυρίζουμε όταν μία εταιρεία προσλάβει 200 – 500 προγραμματιστές, την ώρα που στη Ρουμανία η Microsoft, η Google, η Amazon κλπ έχουν χιλιάδες εργαζομένους έκαστη (με μεγάλους μισθούς) και κοντά τους είναι και εκατοντάδες άλλες τέτοιες εταιρείες. 250.000 – 300.000 καλοπληρωμένοι εργαζόμενοι δουλεύουν σε τέτοιους εργοδότες, σχεδόν πάντα σε μοντέρνα κτήρια γραφείων. (Ναι, δουλεύουν και από το σπίτι τους, αλλά η ζήτηση χώρων παραμένει ισχυρή).
Δεν λέει κάποιος να σηκώσουμε πύργους στην… Ακρόπολη, ή το Μεταξουργείο. Όμως με τόσες νέες στάσεις του μετρό στα σκαριά / υπό κατασκευή / κατασκευασμένες έξω από το κέντρο της πόλης, τι θα μας εμπόδιζε να επιτρέψουμε στοχευμένα τη δόμηση μεγάλων κτηρίων γραφείων, για να ανοίξουμε μία αγορά που σήμερα έχουμε ελάχιστη παρουσία;
Μεγάλα κτήρια γραφείων = μεγάλοι εργοδότες = μεγάλος αριθμός προσλήψεων = νέες αυξήσεις μισθών.
Θα το κάνουμε στο «Ελληνικό», γιατί όχι και αλλού;
5. Ξεμπλοκάρισμα των μεγάλων παρεμβάσεων που αφορούν δημόσια ακίνητα
Πέρασαν πολλά χρόνια από τις δημόσιες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού για παρεμβάσεις στο κέντρο της Αθήνας και άλλων περιοχών (περιοχή Πολυτεχνείου και Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, μεταφορά φυλακών Κορυδαλλού κλπ). Τα χρόνια περνάνε και όλα κινούνται με ρυθμούς… χελώνας. Ακόμη και αν επιλέξει το δημόσιο να κτίσει σε μία «άδεια» περιοχή, δεν έχει δικαίωμα να ανεβάσει τη δόμηση πχ κατά 20 – 30%, για να αξιοποιήσει στο απόλυτο την περιουσία του, να κάνει τη δουλειά του όπως θέλει και να μειώσει τα κόστη του (που ξέρεις ποιος τα πληρώνει, ελπίζω: εσύ και εγώ, με τους φόρους μας).
Το ίδιο ισχύει πχ για τα οικόπεδα που θα φιλοξενήσουν «κοινωνικές κατοικίες» και ανακοινώθηκε ότι θα ξεκινήσουν την επόμενη περίοδο (μακάρι), για νέα σχολεία και κάθε είδους κρατική επένδυση. Όλες αυτές οι επενδύσεις γίνονται για την εξυπηρέτηση των πολιτών και πάρα πολλές φορές μπλοκάρουν σε κάθε είδους πιθανά και απίθανα πολεοδομικά προβλήματα, ενώ συχνά ακούς ότι δεν καταλήγουν να επιλύσουν το πρόβλημα για το οποίο φτιάχθηκαν ( = επενδύθηκαν χρήματα από εσένα και εμένα) επειδή υπήρχαν πολεοδομικοί περιορισμοί που συχνά δεν έχουν λογική.
Προσοχή: Δεν λέω να διαλύσουμε τα πάντα, όμως πχ δεν ξέρω γιατί θα μας πείραζε πχ το οικόπεδο για τις κοινωνικές κατοικίες να μπορούσε να κτίσει άλλον έναν όροφο, ή γιατί δεν μπορούμε να συνενώσουμε δύο οικόπεδα «από τα οποία περνάει ένας δρόμος στα χαρτιά» κλπ. Ξέρω… οι περισσότεροι μηχανικοί και αρχιτέκτονες φίλοι μου θα βγάλουν «φλύκταινες» με τέτοιες… βέβηλες σκέψεις, όμως ζούμε πλέον σε έκτακτες συνθήκες και απαιτούνται έκτακτα, δραστικά και τολμηρά μέτρα.
Οι πολίτες ψάχνουν λύσεις, όχι ωραίες θεωρίες και «ετικέτες» σε όποιον θέλει να αλλάξουν τα πράγματα
– «Δεν ντρέπεσαι! Ανάλγητε! Θέλεις να καταστρέψεις το περιβάλλον και να πνίξουμε τα νησιά μας στο τσιμέντο!»
Η: «Οκ, τι προτείνεις εσύ;»
– «Να λογικευθούν οι ιδιοκτήτες και να μειώσουν τις τιμές»
Η: «Και αν δεν το κάνουν;»
– «Τότε είναι άξιοι της μοίρας τους! Να μείνουν χωρίς γιατρούς!»
Η: «Άρα προτιμάς την έλλειψη στέγασης των δημοσίων υπαλλήλων να τη λύσουν οι πολίτες με την περιουσία τους και όχι το δημόσιο με μία παρέμβαση που στην τελική ανάλυση δεν θα μας κοστίσει τίποτε».
– «Ναι, αλλά έτσι θα κτίσουμε ολόκληρο το νησί! Εμείς πρέπει να περιορίσουμε τη δόμηση και να προωθήσουμε την αποκέντρωση!»
Η: «Δέκα στρέμματα είναι ολόκληρο το νησί; Ποια αποκέντρωση θα προχωρήσει, όταν οι πολίτες θα στερούνται στοιχειωδών παροχών από το κράτος;»
– «Να βρεθεί άλλη λύση» μου είπε φεύγοντας, όπως κάθε θεωρητικός που δεν αντέχει στην ιδέα να λύσει ένα πρόβλημα με «μη ιδανικό τρόπο».
Πλέον το πολεοδομικό μας «μπλέξιμο» επηρεάζει σχεδόν το σύνολο της Ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας:
Στρεβλώνει την προσφορά ακινήτων, αυξάνοντας τεχνητά τις τιμές
Κρατά χαμηλά τα εισοδήματα των πολιτών
Στερεί από τη χώρα επενδύσεις, εκσυγχρονισμό, καινοτομία και ανάπτυξη
Μπλοκάρει για πολλά χρόνια (ή ακυρώνει) ιδιωτικές και δημόσιες αναπτύξεις
1 + 2 + 3 + 4 =>
Το πολεοδομικό μας «μπλέξιμο» κρατά φτωχούς δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας και στερεί από τη χώρα μας πολύτιμο ΑΕΠ (υπενθυμίζω ότι το χρέος μας μετριέται ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όσο περισσότερο ΑΕΠ μας λείπει, τόσο μεγαλύτερο δείχνει το χρέος…)
Μήπως λοιπόν είναι ανάγκη να αυξήσουμε στοχευμένα τη δόμηση, εκεί όπου θα «πιάσει τόπο» και θα δώσει πραγματική ώθηση στους μισθούς, την οικονομία και την κοινωνία μας = στις ζωές μας;
Εσύ τι γνώμη έχεις;
Και μην ξεχνάς: Μαζί είμαστε πιο δυνατοί
Ηλίας
*(Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης διευθύνει τον όμιλο εταιρειών MORE, έχει εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων και ταυτόχρονα συμβουλεύει 300+ επενδυτές και μικρομεσαίους επιχειρηματίες στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Ρουμανία. Στις 30.11 και 01.12.2024 οργανώνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τη μεγάλη ετήσια εκδήλωσή του «Ελλάδα 2025. Επιχειρείν, Ακίνητα, Επενδύσεις»)
